Από 1η Φεβρουαρίου η επιβολή δασμών Trump σε Καναδά και Μεξικό

Κατερίνα Γερασκλή
Προεκλογική δέσμευση που γίνεται πολιτική απόφαση
Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε την Τρίτη (28/1) ότι η πρόθεση του προέδρου Donald Trump να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από το Μεξικό και τον Καναδά την 1η Φεβρουαρίου παραμένει αμετάβλητη.
«Από όσα γνωρίζω, και μετά από απευθείας συνομιλία με τον πρόεδρο χθες βράδυ, η 1η Φεβρουαρίου εξακολουθεί να είναι η ημερομηνία εφαρμογής», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου Karoline Leavitt, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο ίδιος ο Trump, μιλώντας σε Ρεπουμπλικάνους της Βουλής των Αντιπροσώπων, αποκάλυψε ότι οι δασμοί θα εφαρμοστούν πρωτίστως σε κρίσιμους τομείς, όπως οι ημιαγωγοί, ο χάλυβας και άλλες στρατηγικές βιομηχανίες. «Αν θέλετε να αποφύγετε τους φόρους, χτίστε το εργοστάσιό σας εδώ, στην Αμερική», τόνισε, διατηρώντας τη σκληρή ρητορική του υπέρ του προστατευτισμού.

Διχογνωμία στην Κυβέρνηση
Ο νεοδιορισθείς υπουργός Οικονομικών, Scott  Bessent, προτείνει μια πιο σταδιακή προσέγγιση, με αρχική επιβολή δασμών 2,5% και σταδιακή αύξησή τους. Ωστόσο, ο Donald Trump απέρριψε κατηγορηματικά την πρόταση, επιμένοντας σε «πολύ, πολύ μεγαλύτερους» δασμούς.

Η δέσμευση του Trump
Στις 25 Νοεμβρίου 2024, δύο μήνες πριν αναλάβει καθήκοντα, ο Donald Trump ανακοίνωσε μέσω του Truth Social ότι σκοπεύει να επιβάλει δασμούς 25% σε όλα τα προϊόντα από τον Καναδά και το Μεξικό από την πρώτη ημέρα της προεδρίας του. Παρότι δεν προχώρησε άμεσα στην εφαρμογή του μέτρου μετά την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου 2025, δήλωσε ότι η 1η Φεβρουαρίου θα είναι η ημερομηνία έναρξης.
Το Σάββατο αναμένεται η επίσημη ανακοίνωση από τον Αμερικανό Πρόεδρο, με βάση την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.

Κλιμακωτή εφαρμογή των δασμών
Ο μελλοντικός Υπουργός Εμπορίου, Howard  Lutnick, ανέφερε ότι η επιβολή των δασμών στις καναδικές εισαγωγές θα γίνει σε δύο φάσεις: η πρώτη ξεκινά την 1η Φεβρουαρίου, ενώ η δεύτερη, πιο εκτεταμένη, προγραμματίζεται για τον Απρίλιο.

Ποιος πληρώνει το κόστος;
Αν και ο Donald Trump υποστηρίζει ότι οι ξένες χώρες επωμίζονται το κόστος των δασμών, στην πράξη αυτοί λειτουργούν ως φόροι στις εισαγωγές, τους οποίους πληρώνουν οι αμερικανικές επιχειρήσεις. Αυτό μεταφράζεται σε αυξημένες τιμές για τους καταναλωτές, ενώ ορισμένες ξένες εταιρείες μπορεί να μειώσουν τις τιμές τους για να απορροφήσουν τις απώλειες.
Οι λόγοι πίσω από την κίνηση του Τραμπ
Πέρα από τις οικονομικές επιπτώσεις, οι δασμοί χρησιμοποιούνται και ως πολιτικό εργαλείο πίεσης. Η αμερικανική κυβέρνηση απαιτεί από τον Καναδά και το Μεξικό να λάβουν αυστηρότερα μέτρα κατά της παράνομης μετανάστευσης και της διακίνησης ναρκωτικών. «Αν συμμορφωθούν, δεν θα υπάρξουν δασμοί την 1η Φεβρουαρίου», δήλωσε ο Howard  Lutnick.
Επιπλέον, ο Donald Trump επικαλείται το εμπορικό έλλειμμα με τον Καναδά, αν και η άποψή του αμφισβητείται από ειδικούς. Όπως εξηγεί ο καθηγητής πολιτικών επιστημών Jean-Frédéric Morin, αν εξαιρεθούν οι εξαγωγές ενέργειας, οι ΗΠΑ έχουν στην πραγματικότητα εμπορικό πλεόνασμα με τον Καναδά.

Καναδικές αντιδράσεις
Ο Καναδάς προετοιμάζεται για αντίποινα, έχοντας σχεδιάσει μέτρα σε δύο στάδια:
• Πρώτη φάση: Αντίμετρα ύψους 37 δισ. δολαρίων.
• Δεύτερη φάση: Πρόσθετα αντίμετρα 110 δισ. δολαρίων.
Παρά τις αντιδράσεις από την Alberta, ο πρωθυπουργός Justin Trudeau δεν αποκλείει εμπάργκο σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ενώ Καναδοί αξιωματούχοι εντείνουν τη διπλωματική τους προσπάθεια, επισημαίνοντας τη στενή οικονομική αλληλεξάρτηση των δύο χωρών.

Εναλλακτικές προστασίας της Καναδικής οικονομίας
Πέρα από τα αντίμετρα, προτείνονται και άλλες στρατηγικές:
1.     Διευκόλυνση του εσωτερικού εμπορίου
Η άρση περιορισμών μεταξύ των επαρχιών θα μπορούσε να μειώσει τις τιμές έως 15% και να αυξήσει το ΑΕΠ κατά 200 δισ. δολάρια.
2.  Οικονομική στήριξη επιχειρήσεων και καταναλωτών
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επεξεργάζεται πακέτο στήριξης, αν και το υψηλό δημόσιο χρέος περιορίζει τις δυνατότητες δανεισμού.
3.   Αύξηση της παραγωγικότητας
Οι καναδικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μείωση της παραγωγικότητας από το 2021. Οικονομολόγοι προτείνουν στοχευμένες επιδοτήσεις για την τόνωση των επενδύσεων.
Με τις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Καναδά να δοκιμάζονται, οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για τη σταθερότητα της καναδικής οικονομίας.

‍