Έρευνα Φτώχειας που προκαλεί Φιλελεύθερους και Συντηρητικούς

Στα 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ανέρχεται το συνολικό δανειοληπτικό χρέος των καναδών σύμφωνα με την εταιρεία πιστωτικού ελέγχου, TransUnion.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας το 9 με 10% των καναδών καταθέτουν σε μηνιαία βάση το ελάχιστο ποσό πληρωμής και «Ο αριθμός αυτός αυξάνεται παρότι τα οικονομικά του κόσμου είναι πιεσμένα» τόνισε ο διευθυντής έρευνας και πληροφοριών της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας Καναδά, Matthew Fabian.
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε ο μέσος όρος καταναλωτών τραπεζικών προϊόντων που καταγράφηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2024 είναι τα εξής:
i. χρέος δάνειου αυτοκινήτου 28.102 δολάρια, ii. χρέος σε πιστωτικές κάρτες είναι 4.276 δολάρια, iii. ο μέσος όρος δανείων με δόσεις είναι περίπου 23.769 δολάρια, iv. η πιστωτική ικανότητα στα 34.239 δολάρια και v. ο μέσος όρος υποθηκών κυμαίνεται στις 360.355 δολάρια.
Το πάνω από τρεις μήνες ποσοστό μη πληρωμής δόσεων αυξήθηκε κατά 12,67% στον Καναδά και ξεπέρασε το 16,46% στο Οντάριο. Την ίδια στιγμή παρατηρείται αύξηση χρήσης των πιστωτικών καρτών από οικογένειες που προσπαθούν να γεφυρώσουν το οικονομικό χάσμα μεταξύ εσόδων κι εξόδων ενώ την ίδια στιγμή το ετήσιο επιτόκιο πολλών καρτών είναι 20%. Σύμφωνα με τον Fabian «Αυτό που βλέπουμε δεν είναι παρά ο αντίκτυπος του πληθωρισμού και των υψηλότερων επιτοκίων, που σημαίνει υψηλότερο κόστος ζωής, υψηλότερο κόστος κάλυψης των χρεών».
Η  Laurie Campbell που εργάζεται για την εταιρεία διαχείρισης αφερεγγυότητας Doyle Salewski τόνισε και αυτή πως «Είναι σημαντικό να κάνετε ελάχιστες μηνιαίες πληρωμές για να διατηρήσετε την πιστοληπτική σας ικανότητα σε καλή κατάσταση, αλλά εάν κάνετε μόνο αυτό μπορεί να καταλήξετε σε έναν κύκλο χρέους»! Μεταξύ άλλων τόνισε πως «Με απασχολούν αυτοί οι άνθρωποι που κάνουν μόνο την ελάχιστη μηνιαία πληρωμή γιατί θα χρειαστούν χρόνια, αν όχι δεκαετίες για να ξεφύγουν το δημιουργημένο τους από το χρέος». Σύμφωνα με την ίδια ακόμα κι αν η Κεντρική Τράπεζα του Καναδά μειώσει τα επιτόκια «Η πτώση αυτή θα προσφέρει ανακούφιση σε ελάχιστους».

Την περασμένη εβδομάδα ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης των συντηρητικών, Pierre Poilievre, επιτέθηκε ξανά στην κυβέρνηση των φιλελευθέρων του Τζάστιν Τρουντό, χρησιμοποιώντας κάποια στατιστικά στοιχεία πενίας (φτώχειας) της Food Banks Canada που είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα.
O αρχηγός των Προοδευτικών Συντηρητικών Καναδά τόνισε στον πρωθυπουργό πως «Μετά από εννέα χρόνια φόρων, χρεών, πληθρωρισμού και υποσχέσεις του πρωθυπουργού (της κυβερνητικής συμμαχίας) NDP-Φιλελεύθερων, οι καναδοί κυριολεκτικά πεινούν.
Στην τοποθέτηση του ο Τζάστιν Τρουντό απάντησε λέγοντας πως «Τα προγράμματα υποστήριξης που εφαρμόζει η κυβέρνησή του -συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης για τη φροντίδα των παιδιών, την οδοντιατρική περίθαλψη και ένα νέο πρόγραμμα σχολικής διατροφής- μόνο μία συντηρητική κυβέρνηση θα μπορέσει να περικόψει τέτοιες πρωτοβουλίες» αφού «Πρόκειται για επενδύσεις στις οποίες αντιτίθενται και είμαστε εκεί για να βοηθήσουμε τους Καναδούς» τόνισε μεταξύ άλλων ο καναδός πρωθυπουργός.
Στην πραγματικότητα τα ευρήματα και οι συστάσεις που διατυπώθηκαν στην έκθεση της περασμένης εβδομάδας αποτελούν πρόκληση τόσο για τους Φιλελεύθερους όσο και για τους Συντηρητικούς αφού η φτώχεια στον Καναδά μεταξύ 2015 και 2020 μειώθηκε σημαντικά. Χαρακτηριστικά το μερίδιο των Καναδών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας μειώθηκε από 14,5% σε 6,4%. Μια έκθεση που δημοσίευσε η UNICEF τον περασμένο Δεκέμβριο διαπίστωσε ότι ο Καναδάς γνώρισε μια από τις μεγαλύτερες αναλογικές μειώσεις της παιδικής φτώχειας μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών μεταξύ 2012 και 2021. Ένα σημαντικό μέρος αυτής μείωσης του ποσοστού φτώχειας μπορούν να αποδοθούν σε προγράμματα όπως Canada Child Benefit, που εισήχθη από την κυβέρνηση Τρουντό το 2016 ή όπως τα προγράμματα εισοδηματικής στήριξης που ξεκίνησαν στην αρχή της πανδημίας COVID-19 και βάση στοιχείων βοήθησαν στην μείωση των ποσοστών στην χώρα.
Βάση της έκθεσης το 2022 το ποσοστό φτώχειας ανέβηκε στο 9,9% ενώ η έκθεση επισημαίνει πως 23% των Καναδών βιώνουν «διατροφική ανασφάλεια» και το 44% των καναδών δηλώνουν ότι αισθάνονται χειρότερα από πέρυσι.
Σύμφωνα με την έκθεση της Food Banks Canada μέρος των άσχημων ποσοστών μπορεί να εντοπιστεί στην απόσυρση των εισοδηματικών επιδοτήσεων που είχαν δοθεί της εποχής της πανδημίας. Οι ερευνητές της έρευνας επισημαίνουν επίσης τέσσερις σημαντικούς παράγοντες στην αύξηση των ποσοστών: α. την ταχεία αύξηση του πληθυσμού χωρίς την ύπαρξη κοινωνικών υποδομών που μπορούν να την υποστηρίξει, β. τις διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων παράλληλα με τον υψηλό πληθωρισμό, γ. την έλλειψη στέγης και δ. την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας που συνοδεύεται από ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό ανεργίας.
Σε αυτό, το ομόσπονδο κυβερνών κόμμα, οι Φιλελεύθεροι, θα δήλωναν ότι έχουν αναλάβει δράση απαντώντας σε αυτές τις προκλήσεις. Ενδεχομένως σε αυτό το σημείο οι συντάκτες/ερευνητές της έκθεσης δεν θα διαφωνούσαν, ιδιαιτέρως εάν ελάμβαναν τις κινήσεις που κάνει η κυβέρνηση για το τεράστιο ζήτημα της στέγασης τον τελευταίο ένα χρόνο. Την ίδια στιγμή, βέβαια, δηλώνουν πως «Η κυβέρνηση θα μπορούσε ή θα έπρεπε να κάνει πολλά περισσότερα».
Μεταρρύθμιση του Ταμείου Ασφάλισης Εργασίας και η ενίσχυση το Επιδόματος Αναπηρίας
Επτά από τις 27 συστάσεις ομοσπονδιακής πολιτικής που εξετάζονται στην έκθεση σχετίζονται με την μεταρρύθμιση του Ταμείου Ασφάλισης Εργασίας (ΕΙ). Και στις επτά υπάρχει η αναφορά «καμία πρόοδος». Στις προεκλογικές ομιλίες που εκφωνήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2020, οι Φιλελεύθεροι προανήγγειλαν πως ο Καναδάς χρειαζόταν ένα «EI για τον 21ο αιώνα». Μέχρι στιγμής δεν διαφαίνεται να έχει καταστεί κάτι δυνατό και όπως φαίνεται μάλλον είναι απίθανο το ΕΙ να δει μία συνολική μεταρρύθμιση πριν από τις επόμενες εκλογές.
Η έκθεση των Food Banks Canada επαινεί τη δημιουργία του νέου επιδόματος αναπηρίας αλλά κρατά τις επιφυλάξεις της γιατί δεν έχει λάβει περισσότερη χρηματοδότηση από την κυβέρνηση. Οι υποστηρικτές του προγράμματος ήλπιζαν ότι θα παρείχε περίπου 1.000 δολάρια τον μήνα στους δικαιούχους αλλά το παρεχόμενο όφελος μέχρι στιγμής έχει οριστεί στα 200 δολάρια τον μήνα.
Η έκθεση προτείνει ότι όλα τα ομοσπονδιακά οφέλη πρέπει να αναπροσαρμόζονται στον πληθωρισμό και ότι θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να αποτραπεί η ανάκληση προγραμμάτων που δίνονται από τις επαρχίες ως απάντηση στα νέα ομοσπονδιακά προγράμματα. Μεταξύ άλλων προτείνει την δημιουργία μίας μόνιμης «παροχής ειδών παντοπωλείου και πρώτων ειδών ανάγκης», με άλλα λόγια, μια ενισχυμένη έκπτωση φόρου GST, η οποία προτάθηκε για πρώτη φορά πέρυσι από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που συγκλήθηκε από το Ινστιτούτο Έρευνας για τη Δημόσια Πολιτική.
Κατά πολλούς στο σημείο αυτό μία θέση κι ένα ερώτημα λαμβάνουν θέση μάχης. Η θέση είναι ότι οι συντηρητικοί είναι πρόθυμοι να «τρίβουν» στο πρόσωπο της κυβέρνησης την έκθεση της Food Banks Canada. Το ερώτημα, όμως, που τίθεται είναι μπορούν να καταθέσουν μία πολιτική πρόταση ή απλά ορθώνουν «μπόι»;
Υπάρχει περίπτωση να έκανε κάτι μία συντηρητική κυβέρνηση;
Οι Φιλελεύθεροι μπορούν να επισημάνουν προτεινόμενα ομοσπονδιακά προγράμματα και μπορούν να αναφέρουν ενέργειες για τη στέγαση που θα μπορούσαν να συμβάλουν πολύ στην άμβλυνση των σημερινών προβλημάτων. Αλλά η έκθεση της Food Banks Canada τονίζει  ότι θα μπορούσαν να κάνουν πολλά περισσότερα. Οι Συντηρητικοί από την άλλη, τείνουν να επικρίνουν την ανάπτυξη αυτών των κοινωνικών προγραμμάτων. Επί παραδείγματι, στην περίπτωση των σχολικών προγραμμάτων διατροφής, τονίζουν συνεχώς ότι δεν λειτουργεί ακόμη. Αλλά με αυτού του είδους τις επικρίσεις και δεν έχουν καταθέσει ούτε μία πρόταση, αντιπρόταση του τύπου «Τι θα έκανε μια συντηρητική κυβέρνηση με αυτά τα προγράμματα και τις δεσμεύσεις χρηματοδότησης;», δεν μας έχουν αποσαφηνίσει εάν θα επιδίωκαν να βελτιώσουν αυτά τα προγράμματα ή απλώς να τα εξαλείψουν. Το μόνο που ξέρουμε μέχρι στιγμής από τους Συντηρητικούς είναι πως έχουν ορκιστεί να εξαλείψουν τον ομοσπονδιακό φόρο άνθρακα. Το πρόβλημα εδώ είναι πως ο συγκεκριμένο φόρος πρωτοκατατέθηκε από την κυβέρνηση Harper αλλά και το ότι αυτό το μέτρο περιλαμβάνει μία σημαντική έκπτωση και πολλά νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος μπορεί στην πραγματικότητα να καταλήξουν σε χειρότερη θέση εάν καταργηθεί αυτός ο φόρος.
Μέσα σε όλα οι Συντηρητικοί αξιοποίησαν επίσης μία έκθεση του προϋπολογισμού, σύμφωνα με την οποία η έλλειψη στέγης έχει αυξηθεί τα τελευταία έξι χρόνια, παρά τη νέα ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για τη μείωσή της.
Ναι, το ομοσπονδιακό πρόγραμμα απέτυχε την επίτευξη του στόχου του για μείωση της χρόνιας έλλειψης στέγης κατά 50% αλλά έχει προσφέρει σταθερή ή προσωρινή στέγαση σε 23.000 άτομα κατ’ έτος. Σε αυτό ο θεμέλιος λίθος του επιχειρήματος του Poilievre εναντίον της κυβέρνησης Τρουντό είναι ότι αύξησε υπερβολικά τις ομοσπονδιακές δαπάνες που έχει οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού, της τιμής της στέγασης και του κόστους ζωής. Η προβληματική του συγκεκριμένου επιχειρήματος, όμως, έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός ότι ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται.
Στο πλαίσιο της συζήτησης αυτής της εβδομάδας για τη φτώχεια, η άποψη του Poilievre για τις ομοσπονδιακές δαπάνες εγείρει τουλάχιστον δύο ερωτήματα.
Οι περικοπές των δαπανών του θα αγγίξουν κάποιες από τις κοινωνικές ενισχύσεις που μειώνουν το κόστος ζωής για ορισμένους Καναδούς;
Εάν ναι, τα τυχόν οφέλη που θα προκύψουν από τα χαμηλότερα επίπεδα ομοσπονδιακών δαπανών κι ενδεχομένως χαμηλότερους φόρους, θα αντιστάθμιζαν κατά κάποιο τρόπο την απώλεια αυτών των στηρίξεων;
Οι Συντηρητικοί παρηγορούνται από το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό Καναδών φαίνεται να έχει την τάση να πιστεύει ότι είναι ώρα για μια συντηρητική κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή, όμως, κι ενώ μία δημοσκόπηση της Abacus Data δίνει προβάδισμα 16 μονάδων στους Συντηρητικούς την ίδια στιγμή δεν καταγράφηκε μεγάλη επιθυμία του κόσμου να δει τα κοινωνικά προγράμματα να αναστέλλονται αφού μόλις το 28% των ερωτηθέντων είπε ότι η ενδεχόμενη κυβέρνηση Poilievre να πρέπει ή πιθανώς να πρέπει να τερματίσει την χρηματοδότηση για τη φροντίδα των παιδιών ή για την οδοντιατρική φροντίδα.
Το πρόβλημα, όμως, που έχουν οι Συντηρητικοί είναι πως εάν έχουν σχέδιο μείωσης των ομοσπονδιακών δαπανών χωρίς να αγγίξουν τέτοια προγράμματα, δεν έχουν καταθέσει κάποια οικονομική και πολιτική πρόταση για το πως θα γίνει αυτό.
Προς το παρόν, η έκθεση της Food Banks Canada εστιάζει την προσοχή της σε άτομα που το έχουν ανάγκη, δηλαδή, σε αυτούς που ζουν εντός των ορίων της φτώχειας και την εισοδηματικής ανασφάλειας. Την ίδια στιγμή αυτό αμφισβητεί την τρέχουσα απάντηση της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων ενώ την ίδια στιγμή προκαλεί τους Συντηρητικούς να δώσουν εξηγήσεις για το τι θα έκαναν ή θα κάνουν διαφορετικά.

‍