Η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Mélanie Joly πρέπει να ηγηθεί μιας επικίνδυνης διπλωματικής αποστολής. Πώς μπορεί να συνυπάρξουν το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του, ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και η προστασία των αμάχων;
Την Τετάρτη, στη συνέντευξη Τύπου της Υπουργού, κάθε λέξη επιλέχθηκε προσεκτικά.
Πρώτον, υποστήριξη στο Ισραήλ μετά τη βίαιη επίθεση της Χαμάς.
«Ο Καναδάς καταδικάζει απερίφραστα την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ. Υποστηρίζουμε το Ισραήλ και το δικαίωμά του να υπερασπιστεί τον εαυτό του σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», δήλωσε η Mélanie Joly.
Μετά, η διάκριση.
«Γνωρίζουμε επίσης ότι η Χαμάς δεν είναι ο Παλαιστινιακός λαός, δεν αντιπροσωπεύει τις φιλοδοξίες του και δεν προσφέρει τίποτα άλλο παρά περισσότερο χάος, απώλεια και θλίψη».
Και τέλος, το κάλεσμα για προστασία των αθώων.
Ένα μήνυμα σε τρία επίπεδα, σε αναζήτηση μιας δύσκολης ισορροπίας για να ανταποκριθούμε σε μια πιο ευαίσθητη διεθνή κρίση. Υπάρχει όμως μια γραμμή που η Υπουργός δεν είναι διατεθειμένη να περάσει.
Οι δημοσιογράφοι ρώτησαν τη Mélanie Joly εάν η πολιορκία που επέβαλε το Ισραήλ στη Γάζα συνιστά, στα μάτια της, παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Δεν απάντησε ευθέως στην ερώτηση.
«Καλούμε όλα τα μέρη να σεβαστούν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Αυτό είναι σημαντικό, αυτή ήταν πάντα η θέση του Καναδά και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε αυτή τη θέση», δήλωσε.
Η Υπουργός αρνήθηκε να σχολιάσει την ισραηλινή πολιορκία, αλλά ζήτησε τη δημιουργία ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου για την παροχή βοήθειας.
Την Τρίτη, ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα προχώρησε παραπέρα. Υπενθύμισε ότι η πλήρης πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας «απαγορεύεται» βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Σε μια δήλωση, ο Volker Türk είπε ότι «η επιβολή πολιορκιών που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των αμάχων στερώντας τους αγαθά απαραίτητα για την επιβίωσή τους απαγορεύεται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο».
Εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις
Η Υπουργός Mélanie Joly φαίνεται να περπατά πάνω σε αναμμένα κάρβουνα. Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε την τόση επιφυλακτικότητα της;
Είναι αδύνατο να αγνοήσουμε τη βία των επιθέσεων εναντίον αμάχων που πραγματοποιεί η Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος. Ο Καναδάς και οι σύμμαχοί του, ξεκινώντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μίλησαν με μία φωνή από το Σάββατο για να υπενθυμίσουν το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Την Τετάρτη, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε μάλιστα ότι οι ενέργειες της Χαμάς ήταν χειρότερες από τις θηριωδίες της ένοπλης ομάδας του Ισλαμικού Κράτους.
Στο ισοζύγιο, υπάρχουν και τα δυτικά και καναδικά θύματα της επίθεσης της Χαμάς.
Εντός έδρας, ο ηγέτης των συντηρητικών Pierre Poilievre αναφέρθηκε με βαρύ κατηγορώ για τη Χαμάς. «Είναι μια σαδιστική τρομοκρατική ομάδα που υποστηρίζει τη γενοκτονία. Όλες οι τραγωδίες που βλέπουμε σήμερα είναι άμεσες συνέπειες της Χαμάς. Πρέπει να το θυμόμαστε, ήταν η Χαμάς που στόχευσε αμάχους».
Στη δυτική πολιτική τάξη, δεν υπάρχει επί του παρόντος χρόνος για αποχρώσεις όσον αφορά τον σχολιασμό των μέσων που πήρε το Ισραήλ για να απαντήσει στην επίθεση της Χαμάς.
Οι αρχές του Καναδά
Η κυβέρνηση Trudeau πρέπει να αντιμετωπίσει τις πολιτικές πιέσεις στο εσωτερικό, τη διεθνή διπλωματία και τις αξίες που θέλει να υπερασπιστεί.
Από τη μία πλευρά, η ανάγκη υπεράσπισης ενός συμμάχου που αντιμετωπίζει τερατώδη βία κατά των πολιτών του και το δικαίωμά του να διασφαλίζει την προστασία τους.
Από την άλλη, η μοίρα των αμάχων στη Γάζα και ο σεβασμός των κανόνων του διεθνούς δικαίου.
Η κυβέρνηση Trudeau έχει επανειλημμένα και σθεναρά υπερασπιστεί τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες από την οποία εξαρτώνται οι μεσαίου μεγέθους χώρες όπως ο Καναδάς απέναντι σε αυταρχικά καθεστώτα.
Ο Καναδάς μπορεί να χρειαστεί να κάνει δύσκολες επιλογές εάν η ισραηλινή πολιορκία της Γάζας συνεχιστεί, οι άμαχοι συνεχίσουν να στερούνται βασικά αγαθά και οι θάνατοι συσσωρεύονται στον απόηχο της αντεπίθεσης.
Θα υψώσει άραγε τη φωνή του;
Η Οτάβα δεν επιθυμεί να επιδείξει το παραμικρό ελάττωμα στην υποστήριξή της προς τον Ισραηλινό σύμμαχό της, αλλά ούτε έχει την πολυτέλεια να επιδείξει μια προσέγγιση που περιλαμβάνει διπλά μέτρα όσον αφορά τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Η κυβέρνηση Trudeau κινδυνεύει να δείξει έλλειψη συνέπειας με τις αρχές που υπερασπίστηκε στη διεθνή σκηνή από τότε που ανέλαβε την εξουσία.
Στο τεντωμένο αυτό σχοινί, ο Καναδάς έχει λίγα περιθώρια ελιγμών.