Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Ο επικεφαλής της εκλογικής διαδικασίας του Καναδά, Stéphane Perrault, προτείνει αλλαγές στο εκλογικό νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών που θέτουν τα deepfakes καθώς και άλλες μορφές παραπληροφόρησης με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Σε μία προσπάθεια να προστατεύσει την εκλογική διαδικασία και τη δημοκρατική νομιμότητα, ο Perrault εισηγείται την απαγόρευση της παραποίησης εικόνας και φωνής υποψηφίων ή άλλων βασικών πολιτικών παραγόντων χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Η πρόταση αυτή επιδιώκει να αναβαθμίσει τη νομοθεσία για την αντιμετώπιση των τεχνολογικών εξελίξεων που απειλούν τη δημοκρατία.
Τα Deepfakes ως δημοκρατική απειλή
Τα deepfakes -τεχνολογικά προϊόντα που δημιουργούν ψευδείς εικόνες, βίντεο ή ηχητικά αρχεία- δημιουργούνται ολοένα και πιο εύκολα με τη χρήση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Αυτές οι μορφές παραπληροφόρησης μπορούν να διαστρεβλώσουν την εικόνα πολιτικών προσώπων διασπείροντας σύγχυση στους ψηφοφόρους και υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες.
Ο ανώτατος εκλογικός αξιωματούχος του Καναδά προειδοποιεί ότι «Τέτοια τεχνάσματα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από ξένες δυνάμεις για να επηρεάσουν ή για να αποσταθεροποιήσουν την εκλογική διαδικασία». Χαρακτηριστικά στην αναφορά του υπογραμμίζει πως «Εικόνες ή ηχητικά ντοκουμέντα ανθρώπων που κάνουν ή λένε πράγματα που ποτέ δεν έκαναν ή είπαν, απειλούν τη δημοκρατία».
Η ανάγκη αλλαγής νομοθετικού πλαισίου
Σύμφωνα με τον Perrault, η τρέχουσα νομοθεσία είναι ανεπαρκής για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Αν και υπάρχουν διατάξεις που απαγορεύουν την πλαστοπροσωπία και την παραπληροφόρηση, αυτές δεν περιλαμβάνουν τα deepfakes τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν παραποίηση εικόνας ή φωνής. Μεταξύ άλλων προτείνει την επέκταση της νομοθεσίας ώστε να περιλαμβάνει παραποιήσεις μέσω τεχνητής νοημοσύνης και να καλύπτει τέτοια συμβάντα κι εκτός εκλογικής περιόδου. Αυτό θα επέτρεπε την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης καθ' όλη τη διάρκεια του πολιτικού χρόνου επεκτείνοντας πέραν των προεκλογικών περιόδων.
Ξένη παρέμβαση και παραπληροφόρηση
Η αναφορά που κατέθεσε στο κοινοβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη για αυστηρότερη προστασία απέναντι στη διάδοση ψευδών πληροφοριών που έχουν σκοπό την υπονόμευση της νομιμότητας των εκλογών. Σύμφωνα με την κατατεθειμένη του πρόταση και παρόλο η ελευθερία της έκφρασης είναι θεμελιώδης, η διασπορά ψευδών στοιχείων και ειδήσεων με σκοπό την αποσταθεροποίηση μιας εκλογικής διαδικασίας ή και την υπονόμευσης ενός προσώπου πρέπει να απαγορευτεί τονίζοντας πως «Αυτός είναι ο βασικός στόχος ορισμένων ξένων διεθνών υποκειμένων και ίσως η πιο καταστροφική μορφή ξένης παρέμβασης για τη δημοκρατία μας».
Οι προτάσεις του Perrault δεν περιορίζονται μοναχά στις τρέχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις. Ζητά νέες διατάξεις που θα ενισχύσουν τη διαφάνεια της επικοινωνίας γύρω από τις εκλογές διασφαλίζοντας την ακεραιότητα όλων των πολιτικών υποψηφιοτήτων και εσωκομματικών διαδικασιών.
Με την απειλή της τεχνητής νοημοσύνης να εντείνεται, η χώρα του Καναδά καλείται να προσαρμόσει τη νομοθεσία του για να προστατεύσει τη δημοκρατία του από τον κίνδυνο της παραπληροφόρησης. Εάν οι προτάσεις του Stéphane Perrault υιοθετηθούν, ενδεχομένως να μπορούσαν να θέσουν ένα ασφαλέστερο πλαίσιο για ασφαλείς και διαφανείς εκλογικές διαδικασίες και σε άλλες χώρες που ενδεχομένως αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις.