Καθώς το ημερολόγιο μετράει αντίστροφα τις τελευταίες ημέρες του Δεκεμβρίου, οι Καναδοί αφιερώνουν χρόνο για να αναλογιστούν την περασμένη χρονιά — και ο πρωθυπουργός Justin Trudeau δεν αποτελεί εξαίρεση.
Σε μια συνέντευξή του στο τέλος του έτους με την επικεφαλής πολιτική ανταποκρίτρια του CBC News, Rosemary Barton, ο πρωθυπουργός Justin Trudeau έθιξε μια σειρά από θέματα που έχουν απασχολήσει τους Καναδούς το 2022.
Ο νόμος για τα έκτακτα περιστατικά στην Οττάβα
Η κυβέρνηση του Trudeau επικαλέστηκε τον νόμο περί έκτακτης ανάγκης στις 14 Φεβρουαρίου για πρώτη φορά στην 34χρονη ιστορία του νόμου για να αντιμετωπίσει τις διαμαρτυρίες κατά των περιορισμών για τον COVID-19 στην Οτάβα και σε ορισμένες συνοριακές διελεύσεις του Καναδά.
Σε εκείνο το σημείο, οι διαδηλωτές που συμμετείχαν στην αυτοαποκαλούμενη Συνοδεία της Ελευθερίας είχαν αποκλειστεί για εβδομάδες στο κέντρο της Οττάβα και αργότερα άρχισαν να αποκλείουν τα συνοριακά περάσματα, εμποδίζοντας βασικούς εμπορικούς δρόμους ως αποτέλεσμα.
Η επίκληση της πράξης (η οποία ανακλήθηκε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα αργότερα) έδωσε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση προσωρινές εξουσίες για να αντιμετωπίσει τις διαμαρτυρίες - αλλά προκάλεσε επίσης πολλές επικρίσεις από διαδηλωτές, πολιτικούς της αντιπολίτευσης και υποστηρικτές της πολιτικής ελευθερίας.
H Rosemary Barton ρώτησε τον Justin Trudeau αν πίστευε ότι η χώρα είχε υποστεί κάποια μακροπρόθεσμη ζημιά λόγω της επίκλησής της.
«Έκανε, με πολύ περιορισμένο τρόπο, τη δουλειά που την έφεραν να κάνει», απάντησε ο Trudeau.
Μετά από εβδομάδες ακροάσεων που ξεκίνησαν τον Οκτώβριο, η Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης Δημόσιας Τάξης εξετάζει επί του παρόντος εάν η χρήση της πράξης ήταν δικαιολογημένη. Η έκθεση στη Βουλή αναμένεται τον ερχόμενο Φεβρουάριο.
"Είναι λυπηρό που έπρεπε να το χρησιμοποιήσουμε. Δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω τον νόμο περί έκτακτων περιστατικών", είπε ο Trudeau. «Όταν όμως φτάσαμε σε αυτό το σημείο, όπως είπα στην επιτροπή, ήταν ένα από τα μόνα εργαλεία που είχαν απομείνει».
Ο Trudeau είπε ότι ανυπομονεί για τις συστάσεις της επιτροπής για το πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον.
Περιορισμός πυροβόλων όπλων
Η κυβέρνηση του Trudeau δέχθηκε πυρά τους τελευταίους μήνες για μια αμφιλεγόμενη τροποποίηση στην προτεινόμενη νομοθεσία περί όπλων, Bill C-21.
Το νομοσχέδιο αρχικά προοριζόταν να απαγορεύσει τα όπλα, αλλά μια τροπολογία που εγκρίθηκε στην επιτροπή θα διεύρυνε τον κατάλογο των απαγορευμένων όπλων για να συμπεριλάβει ορισμένα κυνηγετικά τουφέκια.
"Θα είμαι απόλυτα ειλικρινής. Υπάρχουν μερικά όπλα εκεί έξω - όχι πολλά, αλλά μερικά - που χρησιμοποιούν τώρα οι κυνηγοί για το κυνήγι και τα οποία είναι εξουθενωμένα ή έχουν χαρακτηριστικά που τα καθιστούν όπλα τύπου επίθεσης", είπε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι η νομοθεσία δεν έχει σκοπό να ποινικοποιήσει αυτούς τους κυνηγούς και επέμεινε ότι θα υπάρξει πρόγραμμα εξαγοράς όπλων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νομοσχεδίου.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Καθώς η Ρωσία άρχισε την εισβολή της στην Ουκρανία, ο Καναδάς και άλλοι δυτικοί σύμμαχοι άρχισαν να προσφέρουν βοήθεια για να υποστηρίξουν τον ουκρανικό στρατό και άρχισαν να δέχονται πρόσφυγες καθώς εκατομμύρια άρχισαν να φεύγουν από τη χώρα.
Η Ρωσία υπέστη σημαντικό αριθμό βασικών απωλειών τους τελευταίους μήνες, αλλά έχει εντείνει τις πυραυλικές επιθέσεις κατά της ουκρανικής μη στρατιωτικής υποδομής.
Οι δυτικοί σύμμαχοι συζήτησαν ένα νέο πακέτο βοήθειας τύπου Σχέδιο Μάρσαλ για την Ουκρανία - μια τεράστια ένεση ξένου κεφαλαίου για τη χρηματοδότηση της μεταπολεμικής ανάκαμψης της χώρας. Η Rosemary Barton ρώτησε τον Justin Trudeau πώς θα συμμετείχε ο Καναδάς στην ανοικοδόμηση. Είπε ότι ο Καναδάς θα αναζητήσει τρόπους για να συμμετάσχει, αλλά επέμεινε ότι η Ουκρανία θα είναι τελικά υπεύθυνη.
Ο Trudeau είπε ότι το γεγονός ότι ο πόλεμος συνεχίστηκε τόσο πολύ δείχνει ότι η Ρωσία υποτίμησε κατάφωρα τον γείτονά της. Είπε επίσης ότι οι Ουκρανοί που έχουν έρθει στον Καναδά και επιθυμούν να τον κάνουν μόνιμη κατοικία τους είναι ευπρόσδεκτοι να το κάνουν.
"Πολλοί από αυτούς θέλουν να μείνουν. Θα είναι ευπρόσδεκτοι και θα συνεχίσουν να είναι εξαιρετικοί Καναδοί και περήφανοι Ουκρανοί ταυτόχρονα", είπε.
Η οικονομία
Οι Καναδοί χτυπήθηκαν οικονομικά το 2022 λόγω των αυξήσεων στο κόστος ζωής σε κλίμακα που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες.
Ενώ ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να μειώνεται, οι τιμές ορισμένων ειδών πρώτης ανάγκης - όπως τα είδη παντοπωλείου - εξακολουθούν να αυξάνονται.
Οι στατιστικές του Καναδά αναφέρουν ότι ο ετήσιος πληθωρισμός των τροφίμων έφτασε στο 11,4% τον περασμένο μήνα, από 11% τον Οκτώβριο. Οι τιμές της βενζίνης μειώθηκαν κατά 3,6%, αλλά εξακολουθούν να είναι αυξημένες κατά 13,7% σε σύγκριση με εκείνες που ήταν πριν από ένα χρόνο.
Το NDP καλεί την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να επιβάλει έναν απροσδόκητο φόρο στους τομείς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και στις αλυσίδες παντοπωλείων – επιχειρήσεις που ο ηγέτης του κόμματος Jagmeet Singh κατηγόρησε ότι εμπλέκονται σε «πληθωρισμό».
Αλλά ο Trudeau απέρριψε αυτή την ιδέα ως «απλοϊκή».
«Το τελευταίο πράγμα που θέλουμε να κάνουμε είναι να επιβάλουμε έναν φόρο τον οποίο οι άνθρωποι απλώς μεταφέρουν στους καταναλωτές», είπε ο Trudeau.
Ο Trudeau υπερασπίστηκε επίσης τις αυξήσεις των επιτοκίων της Τράπεζας του Καναδά. Η Τράπεζα του Καναδά αύξησε το βασικό της επιτόκιο κατά 50 μονάδες βάσης στις αρχές αυτού του μήνα, στο 4,25%, σε μια προσπάθεια να μειώσει τον πληθωρισμό.
Η τράπεζα έχει ανεβάσει το επιτόκιο από το λειτουργικό μηδέν στο υψηλότερο σημείο από το 2008 – τον ταχύτερο ρυθμό της αύξησης των επιτοκίων από τότε που ξεκίνησε η στόχευση για τον πληθωρισμό τη δεκαετία του 1990. Αυτές οι αυξήσεις επιτοκίων συνέβαλαν στην αύξηση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων και του κόστους εξυπηρέτησης άλλων δανείων.
"Στον Καναδά έχουμε ισχυρούς θεσμούς και η Τράπεζα του Καναδά ενεργεί ανεξάρτητα με τρόπο που πιστεύει ότι είναι καλύτερος για τους Καναδούς. Και αυτό το σεβόμαστε", είπε ο Trudeau.
Συνεργασία με τις επαρχίες
Η νέα πρωθυπουργός της Αλμπέρτα Danielle Smith υπέβαλε τον περασμένο μήνα τον νόμο περί κυριαρχίας. Περιγράφει πώς η επαρχία σκοπεύει να αρνηθεί να επιβάλει ομοσπονδιακή νομοθεσία, πολιτικές ή προγράμματα που αποφασίζει ότι είναι «επιβλαβή» για τα συμφέροντα της Αλμπέρτα ή παραβιάζουν τον καταμερισμό των εξουσιών στο Σύνταγμα.
Ενώ οι ειδικοί λένε ότι η νομοθεσία είναι αντισυνταγματική, ο Trudeau προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από την πράξη, λέγοντας κάποια στιγμή οτι δεν «έψαχνε για καυγά» με την Αλμπέρτα.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στο CBC, ο Trudeau επέμεινε ότι μπορεί να βρει κοινό έδαφος με την Danielle Smith σε ορισμένα θέματα.
«Υπάρχουν πολλά πράγματα πάνω στα οποία μπορούμε να δουλέψουμε», είπε.
«Σίγουρα πιστεύω ότι η πρόοδος για την επίτευξη συμφωνίας για την υγειονομική περίθαλψη είναι κάτι που την ενδιαφέρει», είπε ο Trudeau όταν η δημοσιογράφος τον ώθησε να επιλέξει μια συγκεκριμένη πολιτική.
Ωστόσο, η κατάσταση της υγειονομικής περίθαλψης παραμένει ένα σημείο με την Αλμπέρτα και την υπόλοιπη επαρχία. Η Οττάβα και οι επαρχίες συμφωνούν ότι το σύστημα υγείας της χώρας αντιμετωπίζει κρίση. Αλλά όταν οι υπουργοί Υγείας συναντήθηκαν στο Βανκούβερ τον περασμένο μήνα για να καταλήξουν σε μια συμφωνία, μια διαφωνία σχετικά με τη χρηματοδότηση εμπόδισε οποιαδήποτε πρόοδο.
Οι επαρχίες καλούν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να ενισχύσει το μερίδιό της στη χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο, η Οττάβα επιμένει ότι δεν θα προσφέρει μετρητά έως ότου οι επαρχίες συμφωνήσουν να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις - όπως η αύξηση της πρόσβασης σε οικογενειακές υπηρεσίες υγείας.
"Αν έστελνα στους ανθρώπους όλα τα χρήματα που χρειάζονται στις επαρχίες, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι… οι άνθρωποι θα περίμεναν λιγότερο χρόνο στα νοσοκομεία", είπε ο Trudeau. «Δεν έχει νόημα να βάλεις περισσότερα χρήματα σε ένα χαλασμένο σύστημα».
Το αδιέξοδο έρχεται καθώς πολλές εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, ιδιαίτερα τα νοσοκομεία παίδων, αγωνίζονται με έλλειψη προσωπικού και συντριπτική ζήτηση λόγω ενός συνδυασμού COVID-19, γρίπης και λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Ο πρωθυπουργός του Κεμπέκ, François Legault , δήλωσε ότι είναι πιο σίγουρος μετά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό την Τρίτη ότι οι πρωθυπουργοί και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία υγειονομικής περίθαλψης για μακροπρόθεσμη αυξημένη χρηματοδότηση.
«Αισθάνθηκα πραγματικά ότι υπήρχε μια επιθυμία να προχωρήσουμε σε αυτό το θέμα», είπε ο Legault. «Πιστεύω ότι κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση».