Είναι ο Καπιταλισμός

γράφει ο Πλάτων Ρούτης

Θα  ξεπεράσουμε τηνεισαγωγή για το τι είναι ο καπιταλισμός και την κριτική σε αυτόν. Την κριτικήαυτή την έκανε ο μεγάλος φιλόσοφος Μαρξ το 1867. Εμείς εδώ στο πολύ σύντομοσημείωμα θα δούμε συνοπτικά που τελικά βρίσκεται ο καπιταλισμός και τιςεπιπτώσεις του στην κοινωνία.

Όπως πολύ σωστά πρόβλεψε ο Μαρξ τότε, ο καπιταλισμόςείναι ένα κοινωνικό-οικονομικό σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση τουανθρώπου από άνθρωπο.  Στο καπιταλιστικόοικονομικό σύστημα τα μέσα παραγωγής μηχανήματα κτίρια και υποδομές βρίσκονταιστην ιδιωτική ιδιοκτησία. Τα εμπορεύματα ή οι υπηρεσίες που παράγουν οικαπιταλιστές πρέπει να είναι ανταγωνιστικά στις τιμές και για αυτόν κυρίως τονλόγο προσπαθούν να έχουν χαμηλό κόστος παραγωγής. Πετυχαίνουν το χαμηλό κόστοςπαραγωγής με το να έχουν αυξημένη την παραγωγή με λιγότερους εργαζόμενους καιμε χαμηλά μεροκάματα, αποδοχές.
Επειδή λοιπόν ο καπιταλισμός είναι ένα κοινωνικό σύστημα που βασίζεται στηνεκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και η κινητήρια δύναμη του είναι το όσοδυνατόν μεγαλύτερο κέρδος, είναι ταυτόσημος σε κάθε του βήμα με την μαζικήυπαγωγή σε καθεστώς εξαθλίωσης τεράστιων μαζών. 

Ο νόμος στο καπιταλιστικό σύστημα είναι η συνεχή αύξησητης παραγωγής και αυτοί που τον υποστηρίζουν λένε ότι αυτό είναι καλό γιατίυπάρχουν περισσότερες επιλογές για όσους μπορούν να το αντέξουν οικονομικά.Αυτό είναι το σημαντικό “αν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά;” Από την άλλημεριά ο καπιταλισμός είναι εκ φύσεως εκμεταλλευτικός και οδηγεί σε μια άγριαδιαιρεμένη κοινωνία που καταπιέζει τις εργατικές τάξεις για την αύξηση τηςπαραγωγής με το χαμηλότερο δυνατόν κόστος υπέρ του κέρδους των πλούσιωνκαπιταλιστικών επιχειρήσεων και των ιδιοκτητών. 

Η ανάπτυξη της βιομηχανίας και η συγκέντρωσητης παραγωγής σε όλο και μεγαλύτερες επιχειρήσεις είναι μια από τις πιοχαρακτηριστικές ιδιότητες του καπιταλισμού. Αυτή η συγκέντρωση της παραγωγής σεένα ορισμένο βαθμό ανάπτυξης της οδηγεί από μόνη της, στο μονοπώλιο. Η γέννησητου μονοπωλίου από τη συγκέντρωση γενικά της παραγωγής αποτελεί τον βασικό νόμοτου σύγχρονου σταδίου ανάπτυξης του καπιταλισμού. Τα πολύ μεγάλα μονοπώλιαπνίγουν τα μικρά και συγκεντρώνουν όλο και περισσότερο την παραγωγή. Ενώ ηντόπια αγορά έχει κορεστεί,  εξάγουν ταπροϊόντα τους σε χώρες στο εξωτερικό. Αυτή η επέκταση σε άλλες χώρες δημιουργεί τους ανταγωνισμούς καιεχθροπραξίες μεταξύ των μονοπωλίων. Αυτοί οι ανταγωνισμοί αντανακλώνται και ωςανταγωνισμοί ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη τους οποίους βεβαίως αν δενκατορθώσουν να τους αντιμετωπίσουν μέσω συμβιβασμών και συμφωνιών,χρησιμοποιούν άλλα μέσα, δηλαδή τον πόλεμο για το εδαφικό ξαναμοίρασμα και τηνανακατάταξη των εμπορικών σχέσεων.

Αναπόφευκτα είναι νόμος του καπιταλισμού η ανάπτυξη τουνα συνοδεύεται με ένα μεγάλο ανθρώπινο κόστος. Επειδή όπως είπαμε νωρίτερα ο καπιταλισμός είναι ένακοινωνικό σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο για τησυγκέντρωση μεγαλύτερου κέρδους σε χέρια μερικών καπιταλιστών, σε κάθε του βήμαείναι νόμος του να δημιουργεί ένα καθεστώς εξαθλίωσης τεράστιων μαζών. 

Η εξαθλίωση τεράστιων μαζών γίνεται με τουςσυμπιεσμένους μισθούς σε πολύ χαμηλά επίπεδα και με την ανεργία και αυτό είναιένα πρόβλημα που από την φύση του δεν μπορεί να λύσει το καπιταλιστικό σύστημακαι το πρόβλημα εντείνεται ραγδαία σήμερα. Η ανεργία είναι η μάστιγα των λαϊκώνμαζών ειδικά σε περιόδους κρίσεις του συστήματος που συνεχώς επαναλαμβάνονταισε πολύ συχνά χρονικά διαστήματα. Αυτό συμβαίνει επειδή με την κυριαρχία τηςνεοφιλελεύθερης οικονομίας παρατηρούμε έναν τύπο ανάπτυξης που δεν δημιουργείσε σημαντικό βαθμό νέες θέσεις εργασίας. Με το απότομο άνοιγμα των παγκόσμιωναγορών τη δεκαετία του ’70 η ισορροπία κεφαλαίου και εργασίας εξαφανίζεται αφούτο κεφάλαιο αποκτά μια κινητικότητα που το κράτος-έθνος δεν μπορεί πια ναελέγξει. Κάθε φορά που προσπαθεί να επιβάλει αυστηρούς ελέγχους εντός τωνεθνικών συνόρων, οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα φυγής σε χώρες όπου ηεργασία είναι φτηνή και η εργατική νομοθεσία ελλιπής, καχεκτική ή ανύπαρκτη.

Βέβαια, αυτή η μικρή χούφτα έχει και...ονοματεπώνυμο. Πρόκειται για την ακόμα μικρότερη χούφτα εκείνων των ανά τονκόσμο 300 Κροίσων (πρόκειται για τιςπολυεθνικές και τα αφεντικά τους), που, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, αυτοίαπό μόνοι τους κατέχουν το 45 - 50% του παγκόσμιουπλούτου!

Όπως, μάλιστα, τονιζόταν σε σχετική μελέτητης "Herald Tribune",στοδιάστημα 1990 - 1995 οι 200 ισχυρότερες πολυεθνικές του πλανήτη αύξησαν τα κέρδη τους κατά 75% Ενώ, δε,οι δραστηριότητες των εν λόγω εταιριών ξεπερνούσαν τότε το 25% της παγκόσμιαςοικονομικής δραστηριότητας, το ποσοστό του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού πουαπασχολούσαν ήταν μόλις το 0,75% και, σύμφωνα με την έκθεση, θα έβαινε συνεχώςσυρρικνούμενο για τα επόμενα χρόνια.

Αποκαλυπτικά,επίσης, είναι τα στοιχεία που περιέχονται στο τελευταίο βιβλίο του Ν. Τσόμσκι,όπου γίνεται αναφορά στιςεκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών και τονίζεται ότι το χάσμα ανάμεσα στο πλούσιο 20%και το φτωχό 20% του πλανήτη, αυξήθηκε από το 1960 έως το 1989 κατά 50%! Αν,δε, αφήσουμε τα πράγματα στη νεοφιλελεύθερη παγκόσμια αγορά, τότε, κατά τονΤσόμσκι, κάθε δυο ώρες 1.000 παιδιά θαπεθαίνουν από ασθένειες, που μπορούν εύκολα να προληφθούν και σχεδόνδιπλάσιος αριθμός γυναικών (δηλαδή 2.000 γυναίκες ανά δυο ώρες) θα πεθαίνουν ήθα υφίστανται σοβαρές διαταραχές κατά την εγκυμοσύνη ή τη γέννα, λόγω έλλειψηςφαρμάκων ή περίθαλψης.

Ένα χρόνο νωρίτερα, τονΟκτώβρη του 1997, με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας, ηUNISEF άφησε τους πάντες άφωνους μετα στοιχεία που δημοσιοποίησε. Σύμφωνα, λοιπόν με τα στοιχεία.

• Περίπου 1,3δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πλήττονται από τη φτώχεια, ενώ εξαυτών τα 650.000.000 είναι παιδιά.
• Στις αναπτυσσόμενεςχώρες το 1/3 των παιδιών κάτω των 5 ετών, δηλαδή 200.000.000 παιδιά, υποφέρουναπό υποσιτισμό. Αποτέλεσμα: Ο υποσιτισμός είναι η αιτία που οδηγεί στο θάνατο12.000.000 παιδιά ετησίως!
• Περίπου 250.000.000παιδιά σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από έλλειψη βιταμίνης "Α" μεαποτέλεσμα, ετησίως, περίπου 250.000 παιδιά να τυφλώνονται.
• Ενας αριθμός πουξεπερνά τα 5.700.000 ανθρώπους έχουν γεννηθεί με κρετινισμό, επειδή οι μητέρεςτους έπασχαν από έλλειψη ιωδίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Στην πρόσφατη, δε, συνέλευση του ΠαγκόσμιουΟργανισμού Εργασίας,στη Γενεύη, δόθηκε το ακόλουθο στοιχείο: Περισσότερα από250.000.000 είναι τα παιδιά ηλικίας 5 έως 14 ετών (!) που εργάζονται σήμεραστις αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη, ενώ από αυτά τα 60.000.000 εργάζονταικάτω από απάνθρωπες συνθήκες.

Η θέση της Ελλάδας στο καπιταλιστικόσύστημα. 

Η Ελλάδα είναι μια τυπική περίπτωση χώρας μεενδιάμεση θέση στο σύστημα του ιμπεριαλισμού. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει -μεταξύ άλλων - ότι η Ελλάδα έχει κι αυτή τους λίγους (πολύ λίγους) Κροίσουςτης, ότι έχει τους πολλούς (μα πάρα πολλούς) φτωχούς της, τους ριγμένους στοπεριθώριο, είτε της απόλυτης, είτε της σχετικής εξαθλίωσης του καπιταλιστικού"παράδεισου".

Σήμεραένας στους τρεις μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα έχει καθαρό μισθό 327 ευρώ, ενώπερίπου 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχοι καλούνται να τα βγάλουν πέρα με 4.500 ευρώ τον χρόνο.Στατιστικά στοιχεία και μελέτη του ομότιμου Καθηγητή του Παντείου ΣάββαΡομπόλη, που επικαλείται η εφημερίδα «Τα Νέα», δείχνουν ότι σήμερα το 48% του πληθυσμού, δηλαδή 5,1 εκατομμύριαάτομα, ζει κάτω από το όριοτης φτώχειας, που είναι 382 ευρώ τον μήνα. Και από αυτότο 48% υπάρχουν 1,5 εκατομμύρια άτομα που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας,δηλαδή κάτω από 182 ευρώ τον μήνα.

Ανδεν αποφευχθεί η νέα μείωση τωνσυντάξεων από το 2019 και ακολουθήσει η μείωση του αφορολογήτουαπό το 2020, οι συνθήκες φτώχειας αναμένεται να επιδεινωθούν δραματικά.

Μετις νέεςπερικοπές που έρχονται στις συντάξεις από το 2019 (μαζί με τη μείωση τουαφορολογήτου) η μέση σύνταξη θα φθάσειστα 450 ευρώ, ενώ για τους συνταξιούχους τα δίδυμα προνομοθετημένα μέτρα θα επιφέρουν στο ετήσιο εισόδημά τους μια μείωση που θααντιστοιχεί σε ένα έως τρία μηνιάτικα.

Το 2009 το ποσοστό της ακραίας φτώχειαςστην Ελλάδα δεν ξεπερνούσε το 2,2% του πληθυσμού. Το 2011, το ποσοστό ανέβηκεσε 8,9%. Το 2015 στο 15%, δηλαδή σε 1.647.703 πολίτες.  Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το2017, το 50% των φτωχών κατέχουν εισόδημα κάτω από 3.178 ευρώ, ετησίως, ανάάτομο. Ακόμη χειρότερα, με βάση τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος καιΣυνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής 2017, οπληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεταιστο 34,8%, δηλαδή σε 3.701.800 άτομα του πληθυσμού της χώρας.