Η 20η Ιουλίου πλησιάζει, ακόμη μια μαύρη επέτειος

Ιούλιος 2021 – Τορόντο

Κάθε Ιούλιο σκέφτομαι την πατρίδα μου την Κύπρο λίγο πιο έντονα από ποτέ, σκέφτομαι τα γεγονότα του 1974, σκέφτομαι την οικογένεια μου που εκτοπίστηκαν, τα πόσα πέρασαν και τα πόσα έχασαν, σπίτια, γη, ανθρώπους… Σκέφτομαι πόσο πρόσφατα είναι όλα αυτά και θυμώνω με την τότε κατάσταση. Γιατί δεν την προέβλεψε κανείς; Γιατί δεν την σταμάτησαν από την πρώτη στιγμή; Ερωτήματα αναπάντητα που πάψαμε να τα ρωτάμε γιατί πολύ απλά, κουραστήκαμε.

«Δεν ξεχνώ» σε κάθε τετράδιο, «Δεν ξεχνώ» σε κάθε σχολική τάξη. Από τα πολλά τα «Δεν ξεχνώ» τελικά ξεχάσαμε ότι η Κύπρος είναι ακόμη μέχρι και σήμερα υπό την παράνομη Τουρκική κυριαρχία. Αποδεχθήκαμε την κατάσταση σαν ένα χωρισμό και προχωρήσαμε παρακάτω με τις ζωές μας. Μεγαλώσαμε σε μια πόλη όπου η σημαία της Τουρκίας βρίσκεται εκεί, ακόμη, φωταγωγημένη να μας υπενθυμίζει ότι χάσαμε, συνηθίσαμε να την βλέπουμε και δεν μας ενοχλεί πλέον.

Η 20^η Ιουλίου πλησιάζει, ακόμη μια μαύρη επέτειος. Πέρασαν 47 χρόνια από εκείνη την ημέρα που μαζί με τον χαμό του 1/3 της Κύπρου, χάσαμε και τον παππού μου, ήταν ένας από τους 1619 αγνοουμένους και το όνομα του Γεώργιος Αθανασίου. Από το 1974 μέχρι αρχές του 2016 δεν γνωρίζαμε τίποτα για την τύχη του. Για 42 ολόκληρα χρόνια η οικογένεια μας βρισκόταν στο σκοτάδι, μέχρι που μια μέρα λάβαμε ένα τηλεφώνημα από την «Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων» για να μας ενημερώσουν ότι βρέθηκαν τα οστά του σ’ έναν ομαδικό τάφο στο Καζάφανι που βρίσκεται κοντά στην Κερύνεια.

Η αντίδραση μας με το άκουσμα της είδησης αυτής ήταν μη αναμενόμενη. Συγκίνηση παράλληλα με ανακούφιση και μια πινελιά χαράς, ένιωθα τεράστια ενοχή για την αντίδρασή μας. Δεν μας πείραξε που δεν ήταν ζωντανός, αρκεί που βρέθηκε. Όλες αυτές οι ιστορίες που άκουγα μικρός γι’ αυτόν τον άνθρωπο που δυστυχώς δεν είχα την τύχη να γνωρίσω, το ποιος ήταν, πως μιλούσε, πως ήταν ο χαρακτήρας του, αν όντως μοιάζαμε.. Έφτασε η στιγμή που θα συστηνόμουν για να τον αποχαιρετήσω.

Όλα ήταν πολύ οργανωμένα και προγραμματισμένα για να μην νιώσει κανείς άβολα. Όρισαν ώρα και ημερομηνία συνάντησης όπου θα μας έλυναν όλες μας τις απορίες. Αρχικά μας έβαλαν σε ένα δωμάτιο για να μας ενημερώσουν για το που βρέθηκε και το τι έγινε, σύμφωνα με μαρτυρίες και καταθέσεις. Έπειτα προχωρήσαμε στην μακάβρια διαδικασία «αναγνώρισης» της σορού όπου η ταυτοποίηση είχε γίνει με την μέθοδο του dna.

Κοιτούσα εξονυχιστικά τις αντιδράσεις της γιαγιάς μου, της μάνας μου αλλά και της θείας μου, μια πρωτόγνωρη κατάσταση και ένα μούδιασμα. Έβλεπα στα βλέμματα τους την γαλήνη και την λύτρωση. Είμαι σίγουρος ότι μέσα στα χρόνια το είχαν πάρει απόφαση ότι δεν θα τον ξανάβλεπαν. Ο άνθρωπος που έχασαν μέσα σε μια ημέρα τώρα είναι εκεί και όλα τα κομμάτια απ’ αυτό το τραυματισμένο παζλ μπήκαν στην θέση τους, έστω κι αργά. 

- Από το 2006, οπότε και ξεκίνησε τη λειτουργία της η Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους, έχουν ταυτοποιηθεί 632 Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες. Συνολικά 878 Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες εξακολουθούν να βρίσκονται στη μακροσκελή λίστα των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας του 1974 (πηγή: polignosi.com) 

Υπάρχουν οικογένειες που δεν έχουν μάθει που βρίσκονται οι δικοί τους άνθρωποι. Μανάδες, πατεράδες, παιδιά περιμένουν αυτό το τηλεφώνημα για να έρθει η ψυχή τους στην θέση της. Σύμφωνα με την τελευταία ανοιχτή επιστολή της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων προς τον Τουρκοκύπριο Ηγέτη κ. Ερσίν Τατάρ στις 15-06-2021 

«Αναφερόμεθα στην πρόσφατη γραπτή σας δήλωση, με την οποία σχολιάσατε το χαιρετισμό του Προέδρου Αναστασιάδη για το θέμα των Αγνοουμένων, με την ευκαιρία του 36ου Μαραθωνίου Αγάπης Αγνοουμένων.

Αντιπαρερχόμεθα τις όποιες εκτιμήσεις/παρατηρήσεις, που περιέχονται στη δήλωσή σας για να επικεντρωθούμε στην κατάληξη της δήλωσής σας πως «Αυτό που χρειάζεται να υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές δεν είναι ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, αλλά συνεργασία σε θέματα που θα είναι προς το συμφέρον των δύο πλευρών, συμπεριλαμβανομένου και της ΔΕΑ. Ας μην παρεμποδίσουμε αυτές τις προσπάθειες και την υπάρχουσα συνεργασία, ελάτε να τις στηρίξουμε». 

Αν κύριε Τατάρ εννοείτε τα πιο πάνω, σίγουρα τούτο αποτελεί ένα ενθαρρυντικό θετικό στοιχείο, που θα βοηθούσε τη ΔΕΑ να εργασθεί με πιο γρήγορους ρυθμούς κι οπωσδήποτε πιο αποτελεσματικά. Το κυρίως πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η ΔΕΑ, όπως η ίδια επανειλημμένα έχει δηλώσει, είναι η έλλειψη και η δυσκολία ανεύρεσης συγκεκριμένων πληροφοριών και στοιχείων για τους χώρους ταφής αγνοούμενων προσώπων και τους χώρους όπου μετακινήθηκαν οστά από πρωτογενείς μεγάλους ομαδικούς τάφους, όπως στις περιπτώσεις της Άσσιας, της Λαπάτσα, του Καραβά κι άλλες, που θα ήταν αφέλεια να πιστέψει κάποιος πως δεν έγιναν οργανωμένα και πως τα στοιχεία αυτά δεν υπάρχουν ή δεν μπορούν εύκολα να ανευρεθούν. 

Δυστυχώς μέχρι σήμερα τα στοιχεία αυτά δεν έχουν δοθεί στη ΔΕΑ, παρά τις υποδείξεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που επανειλημμένα κάλεσαν τα εμπλεκόμενα μέρη, ενίοτε αναφέροντας ονομαστικά την Τουρκία, να το πράξουν. 

Οι πληροφορίες κ. Τατάρ υπάρχουν, αυτό που λείπει είναι η αναγκαία ανθρωπιστική βούληση. Αν λοιπόν εννοείτε όσα έχετε δηλώσει, τότε σας καλούμε ν’ αναλάβετε πρωτοβουλία για τη διευθέτηση το συντομότερο δυνατό συνάντησης σας με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη (είμαστε βέβαιοι πως ο κύριος Αναστασιάδης θα αποδεχθεί τέτοια πρόσκληση) για να συζητήσετε αποκλειστικά και μόνο το θέμα των Αγνοουμένων και να συμφωνήσετε συγκεκριμένους και πρακτικούς τρόπους που θα βοηθήσουν το έργο της ΔΕΑ για τη χωρίς άλλη καθυστέρηση στην ανεύρεση των αγνοουμένων μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, δίδοντας έτσι τέλος σε ένα δράμα που κατά γενική ομολογία ταλανίζει για δεκαετίες και τις δύο κοινότητες στην Κύπρο. 

Σε μια τέτοια περίπτωση, να είστε βέβαιος κύριε Τατάρ, πως η ενέργεια σας θα εκτιμηθεί δεόντως από μέρους των οικογενειών αγνοουμένων κι όχι μόνον.

Αναμένουμε.
ΕΚ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ» (πηγή: missing-cy.org.cy)

Είμαστε πολύ τυχεροί και ευλογημένοι τελικά. Είναι μεσημέρι και κάθομαι στην άνεση του σπιτιού μου, έχω καθαρό σπίτι, φαγητό, ο σκύλος κοιμάται στο κρεβάτι του – σε σημείο να το χτυπάει ο ήλιος. Σκέφτομαι πόσο προνομιούχοι είμαστε που ζούμε αυτή την εποχή. Που είμαστε ελεύθεροι, μεγάλο προνόμιο γι’ αυτούς που το έχουν. Θυμάμαι πριν αρκετά χρόνια στην Αθήνα, κάθε βράδυ περνούσε ένας άντρας Νιγηριανής καταγωγής, κοντά στην ηλικία μου, πάντα τον έβλεπα σε άθλια κατάσταση, αλκοόλ, ναρκωτικά κι ένας Θεός ξέρει τι άλλο. Ένιωθα μεγάλη λύπη και λύπηση στο θέαμα αυτό. Πήρα το θάρρος ένα βράδυ να τον ρωτήσω αν είναι ευτυχισμένος με την ζωή του στην Ελλάδα, θεωρώντας τον δυστυχισμένο. Γυρίζει με κοιτάει όλο χαρά και με μια ανεξήγητη λάμψη στα μάτια του και μου λέει: «Εδώ είμαι ελεύθερος»!

Θα κλείσω μ’ ένα στίχο της Λίνας Νικολακοπούλου που τον προσαρμόζω σε κάθε στιγμή της ζωής, «Η Σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα σαν ταξιδάκι αναψυχής μ’ ένα κρυμμένο τραύμα.»