COVID-19 = E-Learning Το μέλλον της εκπαίδευσης

Κλειστά έως τις 31 Μαΐου τα σχολεία του Οντάριο

Γράφει η Δήμητρα Κολοβός

Ο υπουργός Παιδείας του Οντάριο ανακοίνωσε ότι όλα τα δημόσια σχολεία θα παραμείνουν κλειστά έως τις 31 Μαΐου για να διατηρήσουν τους μαθητές και το προσωπικό ασφαλές από το COVID-19. Η απόφαση πάρθηκε σύμφωνα με συμβουλές από ειδικούς ιατρούς και το κλείσιμο των σχολείων  μπορεί  να επεκταθεί περαιτέρω. Ο υπουργός υποστήριξε ότι οι μαθητές έχουν ήδη μεταβεί στη διαδικτυακή μάθηση τον τελευταίο μήνα. Το Υπουργείο Παιδείας αναφέρει ότι έχει ήδη διανείμει 20.000 iPad σε μαθητές των οποίων οι οικογένειες δεν έχουν τα μέσα για πρόσβαση σε διαδικτυακή μάθηση.

Με τις καινούριες συνθήκες που αντιμετωπίζουμε σε όλους τους τομείς της ζωής  μας προκύπτουν ερωτήματα για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον τομέα της εκπαίδευσης και την καινούρια πραγματικότητα των σχολείων.  Θα επιστρέψουν οι τάξεις στην αρχική τους χωρητικότητα, θα αναγκαστούν να περιοριστούν πολλοί μαθητές ή δάσκαλοι, θα είναι κανονική η παρακολούθηση  και θα ισχύουν οι μεθοδολογίες που χρησιμοποιήσαμε προηγουμένως είναι μερικά από τα ερωτήματα.

 Εν όψη της πανδημίας, μαθητές που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και συσκευές, και προσωπικό εκπαιδευτικών που έχει ήδη εκπαιδευτεί στη χρήση διαδικτυακής διδασκαλίας κατάφεραν να διατηρήσουν τη δραστηριότητά τους σε κάποιο βαθμό ενώ άλλοι απλώς  κάνουν το καλύτερο δυνατό  υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης.

Θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι αυτή η αλλαγή μπορεί να είναι είναι μόνιμη, ένα μείγμα εκπαίδευσης πρόσωπο με πρόσωπο και διαδικτυακής. Αυτό το νέο σενάριο περιλαμβάνει πολλές αλλαγές. Πρώτον, πρέπει να επιλύσουμε το λεγόμενο ψηφιακό χάσμα ώστε κάθε άτομο που σκοπεύει να αποκτήσει πρόσβαση στην εκπαίδευση, απαραίτητα να έχει πρόσβαση σε υπολογιστή και σύνδεση στο Διαδίκτυο.

Επίσης, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να επανεξετάσουν όλες τις μεθοδολογίες τους και να προετοιμαστούν για αυτό το νέο, συνδυασμένο μαθησιακό περιβάλλον. Ανεξάρτητα από το πόσο επιτυχημένοι ήταν οι εκπαιδευτικοί στο προηγούμενο περιβάλλον πρέπει τώρα να προσαρμοστούν στα νέα πρότυπα με εκπαίδευση στη χρήση νέων εργαλείων, τροποποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους και  μεθοδολογίες αξιολόγησής τους.

Παρακάτω προβάλλονται κάποιες νέες  μαθησιακές προσεγγίσεις και πληροφορίες.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή πιο σωστά ηλεκτρονική μάθηση (e-learning) είναι μια έννοια αρκετά γενική και περιλαμβάνει οποιαδήποτε μορφή εκπαίδευσης γίνεται με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Πιο συγκεκριμένα, έχουν καθοριστεί δύο διαφορετικές μορφές, η σύγχρονη και η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση. Η σύγχρονη και ασύγχρονη τηλεκπαίδευση δεν λειτουργούν ως ανταγωνιστικές έννοιες, αλλά μπορούν, και κάποιες φορές μάλιστα επιβάλλεται, να συμπληρώνουν η μία την άλλη.

Σύγχρονη τηλεκπαίδευση

Στη σύγχρονη τηλεκπαίδευση οι μαθητές, αν και δεν βρίσκονται στον ίδιο τόπο με τον δάσκαλο, μπορούν να έχουν μαζί του φωνητική και οπτική επικοινωνία, και με αυτό τον τρόπο εκμηδενίζουν τους περιορισμούς του χρόνου και της απόστασης. Έτσι, εξασφαλίζεται κάποιου είδους αμεσότητας της επαφής του δασκάλου με τους μαθητές του, δίνοντας μια διαφορετική διάσταση στο αντικείμενο της μάθησης.

Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση

Στην ασύγχρονη τηλεκπαίδευση, που είναι και πιο διαδεδομένη, ο μαθητής μαθαίνει όχι μόνο σε διαφορετικό χώρο από τον εκπαιδευτή, αλλά και σε διαφορετικό χρόνο από τη διαδικασία της παράδοσης ή δημιουργίας του μαθήματος. 

Τα βασικά προβλήματα της ηλεκτρονικής μάθησης:

• Η έλλειψη συσκευών (Η/Υ, laptop, κινητά) ή/και σύνδεσης με το διαδίκτυο στα σπίτια αρκετών μαθητών και εκπαιδευτικών. Η ύπαρξη συσκευών αλληλεπίδρασης (κινητά, tablet, laptop, Η/Υ) και η σύνδεση με το διαδίκτυο είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Σύμφωνα με στοιχεία του 2019 ( https://wearesocial.com/global-digital-report-2019) στην Ελλάδα το 73% του πληθυσμού έχει πρόσβαση στο Internet. Σε ό,τι αφορά τις συσκευές, το 66% του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε smartphone και το 63% σε laptop (https://wearesocial.com/global-digital-report-2019). Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει ένα ποσοστό μαθητών και εκπαιδευτικών που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο ούτε σε κάποια συσκευή που απαιτείται, για να συμμετέχουν σε προγράμματα σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης.
• Η έλλειψη εκπαίδευσης και εξοικείωσης κάποιων εκπαιδευτικών με την τεχνολογία, και κυρίως με τη χρήση των εργαλείων ασύγχρονης και σύγχρονης τηλεκπαίδευσης.
• Η έλλειψη έτοιμου ψηφιακού υλικού (παρουσιάσεις, ασκήσεις), για να λειτουργήσει η τηλεκπαίδευση σε όλες τις τάξεις.
• Η κοινωνική αποξένωση των εκπαιδευομένων.

Τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής μάθησης:

• Δεν αντικαθιστά την παραδοσιακή διδασκαλία, αλλά μπορεί να την εμπλουτίσει και να τη συμπληρώσει (μαθησιακή ενίσχυση των απομακρυσμένων σχολείων, διδασκαλία για τους μαθητές που είναι ασθενείς στα σπίτια τους κλπ.).
• Ανεξαρτησία από την απόσταση και τον χρόνο, αφού και τα δύο μεγέθη δεν παίζουν σχεδόν κανένα ρόλο, καταργώντας γεωγραφικά συνόρων και φυσικά εμπόδια, διευκολύνοντας έτσι τη διάδοση της γνώσης.
• Πρόσβαση σε πλούσιο πληροφοριακό υλικό.
• Άπειρη επικοινωνία χωρίς εξαιρέσεις.
• Ηλεκτρονική Τάξη

 Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η εκπαίδευση είναι ένας ζωντανός και δυναμικός θεσμός που μπορεί να «συνομιλεί» με το παρελθόν, αλλά το βλέμμα της είναι στραμμένο στο μέλλον. Οι ηλεκτρονικές αίθουσες διδασκαλίας που απέχουν εκατοντάδες ή χιλιάδες χιλιόμετρα η μία από την άλλη συνδέονται μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας σε ένα σύστημα εικονικής πραγματικότητας. Η σχολική τάξη δεν είναι απλώς τέσσερις τοίχοι με θρανία και καρέκλες, αλλά είναι μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μαθητών κι εκπαιδευτικών, μια κοινωνία σχέσεων που μας προετοιμάζει για το μέλλον και μια κοινότητα που μπορεί να προσαρμόζεται σε κάθε συνθήκη.