“Δάκρυσε” το Μάτι Αττικής

Ένας χρόνος κλείνει σήμερα από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, πουστοίχισε τη ζωή σε 102 ανθρώπους και άφησε μόνο στάχτη και αποκαΐδια σε έναναπό τους αγαπημένους  κοντινούς παραθεριστικούς προορισμούς των Αθηναίων.

Οι μνήμες είναι ακόμα νωπές στη περιοχή, με τους κατοίκους ναμετρούν ακόμα τις πληγές τους την ίδια ώρα που προσπαθούν να της ξαναδώσουνπνοή, μετά την μεγάλη τραγωδία. Οι παραθεριστές έχουν μειωθεί και στην περιοχήμόνο οι κάτοικοι προσπαθούν να ακολουθήσουν την καθημερινότητά τους στο Μάτι,σε μια απόπειρα να αφήσουν πίσω τους τη τραγωδία.

Το χρονικό της πυρκαγιάς

Τη Δευτέρα 23 Ιουλίου 2018, ξέσπασε στην Καλλιτεχνούπολη φωτιάμε τις ενδείξεις να καταγράφουν ως ώρα έναρξης της τις 16.50. Από νωρίς τομεσημέρι, τεράστια πυρκαγιά μαινόταν στην Κινέττα με τις πυροσβεστικές δυνάμειςνα δίνουν μάχη με τις φλόγες. Οι άνεμοι έπνεαν ισχυροί και μία απότομη αλλαγήτης πορείας τους ενίσχυσε την πυρκαγιά στην Καλλιτεχνούπολη με αποτέλεσμα εντόςλίγης ώρας να φτάσει στον Νέο Βουτζά, να περάσει τη λεωφόρο Μαραθώνος και ναφτάσει στο Μάτι του δήμου Μαραθώνος, ενώ στη συνέχεια εξαπλώθηκε και προς τηΡαφήνα.

Η πυροσβεστική ειδοποιήθηκε εντός λίγων λεπτών, όμως η πορείατης φωτιάς απεδείχθη ανεξέλεγκτη. Ο Νέος Βουτζάς κάηκε, το Λύρειο Ίδρυμαπρόλαβε στο παρά πέντε να εκκενωθεί , λίγο πριν παραδοθεί το κτίσμα στιςφλόγες, ενώ η εκτίμηση των αρμόδιων αρχών ότι η λεωφόρος Μαραθώνος θαλειτουργήσει ως φυσική αντιπυρική ζώνη, δεν επαληθεύθηκε. Ο πανικός ξεκίνησεόταν η φωτιά έγινε ανεξέλεγκτη κοντά στη λεωφόρο Μαραθώνας. Οι προσπάθειεςκατάσβεσης δείχνουν να μην επαρκούν. Λίγο μετά τις 6 το απόγευμα, οι ισχυροίάνεμοι που ξεπερνούσαν τα 100 χλμ την ώρα και τροφοδότησαν τη πυρκαγιά που μέσασε λίγα λεπτάδιασχίζει τη Λ. Μαραθώνος και ξεφεύγει προς το Κόκκινο Λιμανάκικαι το Μάτι.

Τα χρονικά περιθώρια διαχείρισης και προειδοποίησης για τηνπορεία της πυρκαγιάς ήταν ασφυκτικά, καθώς η ταχύτητα ήταν ιλλιγιώδης. Ηπυρκαγιά βρήκε τους παραθεριστές και τους κατοίκους στο Μάτι απροετοίμαστους,με τους περισσότερους, σύμφωνα με τις μετέπειτα μαρτυρίες, να ενημερώνονται απότην τηλεόραση για τη φωτιά που κατακαίει την Κινέττα και να καταλαβαίνουν ότικινδυνεύουν οι ίδιοι από πυρκαγιά, λόγω των καπνών που τους έπνιγαν.

Στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν άλλοι κατευθύνθηκαν προς τηλεωφόρο Μαραθώνος προκαλώντας κομφούζιο στους δρόμους και άλλοι κινήθηκαν προςτις παραλίες, με πολλούς να εγκλωβίζονται στους δαιδαλώδεις δρόμους τηςπεριοχής με την προβληματική ρυμοτόμηση.

Πριν τις 7 το απόγευμα η φωτιά έχει ήδη φτάσει στις παραλίες. Οιεικόνες με τους ανθρώπους που στέκονται στην Αργυρά Ακτή στο Μάτι έκαναν τογύρο του κόσμου. Τα αποκαΐδια τραυματίζουν σοβαρά πολλά άτομα που μεταφέρονταιμε εγκαύματα στα νοσοκομεία. Η διάσωση των κατοίκων που κατάφεραν να φτάσουνμέχρι την Αργυρά Ακτή γινόταν μέχρι αργά το βράδυ από πλοία του Λιμενικού αλλάκαι από ιδιώτες που έσπευσαν να βοηθήσουν τον κόσμο.

Η φωτιά στο πέρασμά της έκαψε ένα μεγάλο μέρος των σπιτιών, ενώδεκάδες άνθρωποι εγκλωβίστηκαν και κάηκαν ζωντανοί, ενώ άλλοι πνίγηκανπεριμένοντας να σωθούν. Ο τραγικός απολογισμός των νεκρών, μαζί με όσουςδιασώθηκαν αλλά υπέκυψαν στη συνέχεια στα εγκαύματα τους έφτασε τους 102νεκρούς και αποκαλύφθηκε την επόμενη μέρα, καθώς όλο το βράδυ οι πληροφορίεςγια το μέγεθος της τραγωδίας ήταν συγκεχυμένες.

Απανθρακωμένα πτώματα, καμένα αυτοκίνητα, κατεστραμμένα σπίτιακαι καταστήματα, στάχτες, αποκαΐδια, λαμαρίνες από τα αυτοκίνητα και σπασμέναγυαλιά συνέθεταν το σκηνικό της επόμενης μέρας.

Το μεγαλύτερο δράμα γράφτηκε μέσα σε ένα οικόπεδο στην οδόΔημοκρατίας, εκεί που βρέθηκαν 26 απανθρακωμένοι άνθρωποι οι περισσότεροι απόαυτούς σφιχταγκαλιασμένοι. Αναζητούσαν μία πρόσβαση προς τη θάλασσα μία πόρτα,ωστόσο μέσα στον πανικό και τους καπνούς αυτό ήταν ιδιαίτερα δύσκολο. Τα στενάπεράσματα, οι καπνοί, δέντρα στη μέση των περασμάτων και η πίεση εκείνης τηςστιγμής είναι κάποιοι από τους λόγους που συνετέλεσαν στην εξέλιξη αυτού τουδράματος.

Ο γολγοθάς των συγγενών των θυμάτων συνεχίστηκε και τις επόμενεςμέρες με την ταυτοποίηση των σορών να κρατάει για μέρες. Η φωτιά είχε αλλοιώσειτα χαρακτηριστικά των θυμάτων, με τους ιατροδικαστές να βρίσκονται ενώπιον ενόςαποτρόπαιου θεάματος. Πέρασαν αρκετές μέρες μέχρι να ταυτοποιήσουν όλοι οισυγγενείς τους αγαπημένους τους που χάθηκαν στις φλόγες, ενώ αρκετούς μήνεςμετά τη φονική πυρκαγιά, αρκετοί διασωθέντες υπέκυψαν στα εγκαύματα τουςανεβάζοντας τον τελικό αριθμό των νεκρών στους 102.

365 ημέρες από την τραγωδία στο Μάτι

   Έναν χρόνο μετά το Μάτι προσπαθεί να επουλώσει τιςπληγές του. Οι απώλειες τεράστιες με τραγικό απολογισμό 102 νεκρούς.

   Στρίβοντας από τη λεωφόρο Μαραθώνος και μπαίνονταςστην είσοδο που οδηγεί στην περιοχή ο χρόνος φαντάζει σταματημένος. Τα σπίτιαερειπωμένα και οι δρόμοι ερημωμένοι. Στην Αργυρά Ακτή περίπου 10 άτομα κάνουνμπάνιο. Μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού ο αριθμός αυτός φαντάζει μικρόςμπροστά σε αυτά που είχε συνηθίσει η περιοχή.

   «Έχει γίνει πολύ μεγάλη δουλειά αλλά ταυτόχρονααπέχουμε πάρα πολύ από αυτό που επιθυμούν οι κάτοικοι. Οι κάτοικοι εκείνο πουεπιθυμούν πρώτα από όλα είναι να ξαναγυρίσουν στα σπίτια τους. Αυτό σύμφωνα μετη διεθνή πρακτική απαιτεί ένα διάστημα 3-4 χρόνων. Σήμερα που έχει περάσειένας χρόνος έχουν γίνει πάρα πολλές παρεμβάσεις όσον αφορά το περιβάλλον καιέχουν αλλάξει πολλά πράγματα στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει αυτή τη διαδικασίαανοικοδόμησης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η παρέμβαση που έχει γίνειόσον αφορά την καμένη οργανική ύλη και έχει απομακρυνθεί περίπου το 80%, ένα20% παραμένει ακόμα μέσα σε οικόπεδα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Ραφήνας -Πικερμίου, Ευάγγελος Μπουρνούς.

   Το οικόπεδο που είναι συγκεντρωμένη η καμένηοργανική ύλη είναι το πρώτο πράγμα που αντικρίζει κανείς διασχίζοντας την Λ.Μαραθώνος απέναντι από την είσοδο του Νέου Βουτζά και εκατοντάδες μέτρα από τοΚόκκινο Λιμανάκι. Τόνοι ανεξέλεγκτης καμένης οργανικής ύλης είναισυγκεντρωμένοι σε μία έκταση 25 στρεμμάτων. Ο όγκος είναι τεράστιος και ηεπικινδυνότητα του ιδιαίτερα υψηλή.

   Την κατάσταση επιβεβαιώνει και ο δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου αναφέροντας ότι υπάρχει ένα θέμα «με μία συγκέντρωση καμένωνβλαστικών υπολειμμάτων σε μία έκταση 25 στρεμμάτων δίπλα στη Μαραθώνος τηνοποία έχουμε νοικιάσει εμείς για λογαριασμό του υπουργείου Υποδομών καιΜεταφορών που υλοποιεί το έργο θρυμματισμού. Αυτή η αλυσίδα μεταφοράςθρυμματισμού απομάκρυνσης δεν λειτούργησε καλά με αποτέλεσμα το μεσοδιάστημαπου δεν υπήρχε σύμβαση να προκαλέσει τη συσσώρευση. Έχει γίνει διαγωνιστικήδιαδικασία και αναμένεται εντός του Ιουλίου να υπογράψει ο ανάδοχος με ένα διάστημα128 ημερών να απομακρυνθεί αυτή η καμένη οργανική ύλη. Δεν μεταφέρεται πλέονάλλη καμένη οργανική ύλη. H πρότασή μου προς την κεντρική κυβέρνηση είναι ναδιατεθούν αυτοκινούμενοι κλαδοθρυμματιστές ώστε επιτόπου να γίνεται οθρυμματισμός και η διασπορά του».

   Ο κ. Μπουρνούς εξηγώντας τη διαδικασία πουχρειάζεται για να απομακρυνθεί η καμένη οργανική ύλη, σημειώνει: «Σύμφωνα με τησύμβαση που είναι να υπογραφεί μέσα στον Ιούλιο, έχει τελειώσει η διαδικασίαυπάρχει ανάδοχος, προβλέπεται σε 128 μέρες. Ο χρόνος είναι εφικτός. Με δική μουαπόφαση έχει σταματήσει η μεταφορά καμένης οργανικής ύλης και από τον δήμοΜαραθώνα και από τη δική μου διοικητική περιφέρεια διότι αυτό το πράγμα πρέπεινα τελειώσει, δεν αποτελούσε δυστυχώς δική μου αρμοδιότητα, ούτε η συλλογή ούτεη επεξεργασία και η απομάκρυνση. Ήταν δουλειά του υπουργείου Υποδομών καιΜεταφορών. Δεν δέχτηκαν - όχι το υπουργείο αλλά άλλοι φορείς της κεντρικήςκυβέρνησης - την αρχική μου πρόταση ώστε ιδιώτης να κάνει την επεξεργασία καινα πηγαίνει ως βιομάζα για παραγωγή ενέργειας. Το αποτέλεσμα είναι η μηλειτουργία κάποιων γραναζιών αυτής της αλυσίδας να έχει αυτή τη συσσώρευση».

   Την ανησυχία του για το ίδιο ζήτημα εκφράζει και οεκπρόσωπος της επιτροπής πληγέντων στο Κόκκινο Λιμανάκι, Πέτρος Φράγκοςυπογραμμίζοντας: «Η επιτροπή στο Μάτι, η επιτροπή στο Κόκκινο Λιμανάκι και οΝέος Βουτζάς έχουμε στείλει κοινό έγγραφο που επισημαίνουμε αυτό τον κίνδυνο. Ηελλιπής υλοτόμηση, τα διάσπαρτα κλαδιά που βρίσκονται μέσα στα οικόπεδα σεσυνδυασμό με τη βλάστηση, με την ξερή βλάστηση μπορούν να δώσουν έρπουσα φωτιάστο Κόκκινο Λιμανάκι και όποια σπίτια αυτά τα ελάχιστα που επισκευάζονται αυτήτη στιγμή θα δεχτούν μία νέα φωτιά. Πρέπει αυτή τη στιγμή εντός ενός μηνός νααπομακρύνουν την καμένη φυτική και οργανική ύλη από το οικόπεδο το συγκεκριμένογιατί αποτελεί μπαρουταποθήκη στην περιοχή ώστε να δεχτούμε μία πυρκαγιά».

   Την επικινδυνότητα του συγκεκριμένου οικοπέδουαναγνωρίζει και από την πλευρά ο νέος περιφερειάρχης Αττικής από τον ΣεπτέμβριοΓιώργος Πατούλης.

   «Η ίδια η περιφέρεια από τη στιγμή που υπάρχει μίααδυναμία σε ένα δήμο για οποιοδήποτε λόγο θα έπρεπε να είχε σκύψει και να είχεβάλει μία εργολαβία να τελειώσει αυτό το κακό όνειρο, αυτός ο εφιάλτης. Όμωςδεν είμαστε εμείς διοίκηση σήμερα, εμείς αναλαμβάνουμε από 1η Σεπτέμβρη. Οιδικές μας δυνάμεις όπως κάναμε ως δήμος Αμαρουσίου και ως αυτοδιοίκησηπηγαίνοντας υδροφόρες πηγαίνοντας φορτηγά πηγαίνοντας εθελοντές, θα το πράξουμεκαι εμείς εκ νέου», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Πατούλης. Παράλληλα επισημαίνειότι η ημερίδα που θα πραγματοποιήσει ο δήμος Ραφήνας- Πικερμίου μαζί με τηνΚΕΔΕ στις 23 Ιουλίου «θα είναι μία ημερίδα συζήτησης και συντονισμού».

   Το Μάτι δεν θυμίζει σε τίποτα αυτό που ήταν, ωστόσοπροσπαθεί να επανέλθει στην «κανονικότητα», δίχως όμως να γνωρίζει κανείς πόσοδιάστημα απαιτείται.

   «Έχουν γίνει αναπλάσεις δημοτικών και δημοσίωνχώρων , δενδροφυτεύσεις. Έχουν επισκευαστεί κτιριακές δημοτικές και δημόσιεςυποδομές οι οποίες υπήρχαν στη δική μου διοικητική περιφέρεια. Το μεγάλοστοίχημα ήταν στις 11 Σεπτεμβρίου 2018 που ξεκινούσε η σχολική χρονιά οιτέσσερις σχολικές μονάδες να είναι λειτουργικές. Το στοίχημα έγινε εφικτό ναπετύχει. Επομένως ταυτόχρονα με τη βοήθεια στους πυρόπληκτους συμπολίτες μαςλειτουργούσε από πίσω ένας μηχανισμός επιδιόρθωσης των υποδομών. Τις πρώτεςμέρες η αρωγή ήταν μεγάλη προς τους κατοίκους ώστε η ζωή τους να βρει μία«κανονικότητα». Σήμερα υπάρχει μία αποκατάσταση όχι αυτή η οποία είναιεπιθυμητή, υπάρχει ένα μεγάλο έργο ανάπλασης των οικισμών με δημόσια κρατικήαρωγή. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό με 100% δημόσια κρατική αρωγή.Υπάρχει μία μεγάλη δουλειά υπάρχει και ένα πολύ μεγάλο έργο ακόμα μπροστά μας»,τονίζει ο κ. Μπουρνούς.

   Μέσα ωστόσο στο ανάγλυφο τοπίο της περιοχής διακρίνονταιακόμα τα καμένα σπίτια αλλά και οι δυσκολίες πρόσβασης στη θάλασσα απόαυθαιρεσίες στον αιγιαλό.

   «Όσο και να σας φανεί παράξενο και είναι σχήμαοξύμωρο τα περισσότερα κτίρια που είναι στο μέτωπο της θάλασσας είναι νόμιμα.Διότι η παραλιακή οδός είχε το χαρακτήρα από παλιά της επαρχιακής οδού και ότανεπιτρεπόταν πριν το 2003, η κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα των οικοπέδωνμπροστά σε επαρχιακούς ή που είχαν μέτωπο σε επαρχιακούς για εθνικούς δρόμους,χτίστηκαν αυτά τα σπίτια. Για παράδειγμα οι ξενοδοχειακές μονάδες είναινόμιμες. Η παραβατικότητα υπάρχει σε άλλα σημεία, υπάρχουν σπίτια που είναιμέσα σε ρέματα, υπάρχουν σπίτια που είναι στον αιγιαλό που δεν επιτρέπεται αλλάαυτά που βλέπετε στο παράκτιο μέτωπο κατά μήκος του οδικού άξονα κατά βάση είναινόμιμα», εξηγεί ο κ. Μπουρνούς.

   Σύμφωνα με τον κ. Πατούλη «είναι σαφές ότι υπήρξαναυθαιρεσίες, υπήρξαν αυθαίρετα, νομιμοποιήθηκαν και από το κράτος». Στόχοςωστόσο του νέου περιφερειάρχη είναι η δημιουργία ασφαλών και υγιών πόλεων.«Πρέπει να φτιάξουμε ασφαλείς πόλεις, υγιείς πόλεις και σε αυτό θα πρέπει νασυνεννοηθούμε όλοι μας», αναφέρει χαρακτηριστικά .

   Ο φούρνος της περιοχής είναι το μοναδικό σημείο πουέχει παραπάνω ζωή στο «τσακισμένο» Μάτι... Κανείς τους όμως δεν θέλει ναμιλήσει γι αυτό που έγινε στις 23 Ιουλίου, διότι η πληγή όσο και να επουλωθείθα παραμείνει τραύμα που δύσκολα θα ξεχαστεί...