Κύπρος 45 χρόνια μετά Τουρκική Αδιαλλαξία

γράφει ο Πλάτων Ρούτης

Σαράντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται απότις 20 Ιούλη του 1974, όταν τουρκικά στρατεύματα αποβιβάζονταν στην Κύπροανοίγοντας μια νέα σελίδα στο δράμα του κυπριακού λαού με το 38% του νησιού ναπαραμένει υπό στρατιωτική κατοχή έως τις μέρες μας. Είχε προηγηθεί πραξικόπηματης ελληνικής χούντας και της ΕΟΚΑ Β' σε βάρος της κυπριακής κυβέρνησης για τηνανατροπή του Μακαρίου και το έγκλημα σε βάρος του κυπριακού λαού με τηντουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου,που πραγματοποιήθηκε με τις ευλογίες του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Σήμερα το Κυπριακόπρόβλημα, που διαχρονικά ήταν αναπόσπαστα δεμένο με τους σφοδρούς ανταγωνισμούςγια τον έλεγχο της κρίσιμης γεωστρατηγικής θέσης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο,εισέρχεται σε μια πολύ κρίσιμη και επικίνδυνη φάση.

Οι ισορροπίες έχουν αλλάξει από τότε καιμία καινούργια πολιτική και στρατιωτική πραγματικότητα επικρατεί στην περιοχή.Η όξυνση της τουρκικής προκλητικότητας στην κυπριακή ΑΟΖ, οι αντιθέσεις για τονέλεγχο του ορυκτού πλούτου και των ενεργειακών δρόμων, οι συμμαχίες και ταδιάφορα μπλοκ που έχουν σχηματιστεί επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια ντε-φάκτοπραγματικότητα που εξυπηρετεί διάφορα εθνικά και συμμαχικά συμφέροντα στηνκρίσιμη αυτή περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Πως αλλάζουν, όμως τα πράγματα, “Οι καιροί ου μενετοί' οι ευκαιρίες δεν περιμένουν, αν καιοι Αμερικανοί μέσω του τότε υπουργού εξωτερικών Χένρι Κίσιντζερσχεδίασαν το πραξικόπημα και την εισβολή για να ελέγχουν την Κύπρου, 45 χρόνιαμετά φαίνεται ότι αλλάζουν γνώμη για την κατοχική δύναμη&&&&και συζητούν σοβαρά με την Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλγια σχηματισμό μίας νέας στρατηγικής συμμαχίας, με τη συμμετοχή και τηςΑιγύπτου. Ακόμα και αν συμβεί αυτό, που είναι πιθανό, οι Αμερικανοί χρωστάνεμία μεγάλη συγνώμη στην πράξη.

Η Τουρκία έχει βάλει τον φερετζέ για ναμη φαίνεται στον υπόλοιπο κόσμο το κρίσιμο σημείο που έχει φτάσει η οικονομίατης.  Η ανεργία στην Τουρκία υπερβαίνει πια τα 4,5 εκατομμύρια, με το ποσοστό νακινείται πάνω από το 14%, είναι στα υψηλότερα επίπεδα από ποτέ. Οιάνεργοι νέοι της Τουρκίας ακόμη δεν μπορούν να ονειρευτούν. Το σχόλιο αυτόέρχεται από το Reuters, το οποίο θυμίζει ότι μπορεί το νόμισμα να μην βιώνει τοπερσινό σφυροκόπημα, αλλά η τουρκική οικονομία είναι σε ύφεση και το ποσοστότης ανεργίας κοντά σε επίπεδα ρεκόρ. Αρκετοίοικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι θα παραμείνει σε τροχιά συρρίκνωσης για τοσύνολο του 2019 πυροδοτώντας παρατεταμένη υψηλή ανεργία.  

Η συρρίκνωση τηςοικονομίας σε συνδυασμό με την χαμηλή παραγωγικότητα και  με όλα τα κοινωνικά προβλήματα που υπάρχουν στον πληθυσμό και για να αποφύγει τουςκοινωνικούς κραδασμούς ο Ταγίπ Ερντογάν, για εσωτερική κατανάλωση κατρακυλά σε ένααδιέξοδο εθνικισμό. Τα τελευταία χρόνια «η Τουρκία διολισθαίνει συνεχώς προςμια αυταρχική και αντιευρωπαϊκή πορεία», με αποκορύφωμα την συνταγματικήμεταρρύθμιση «που καθιστά τον πρόεδρο Ερντογάν, έναν εκλεγμένο Σουλτάνο». Αυτό το υπόβαθροτου αυταρχισμού του Ερντογάν δεν εμφανίστηκε ξαφνικά, αλλά έχει χρόνια πουεξελίσσεται με σταδιακή διάβρωση της δικαιοσύνης, της παιδείας και φυσικά τουστρατεύματος. Η ισλαμική ιδεολογία, με μια ισχυρή πρόσμειξη εθνικισμού, ήταν ομοχλός για την πρόσδεση των λαϊκών στρωμάτων στην ανάπλαση του τουρκικούκαπιταλισμού.

Είναι πιθανόν η σημερινή μορφή ισλαμικού αυταρχισμού τηςελεύθερης αγοράς στην Τουρκία να έχει φτάσει στα όριά της. Αν προσθέσουμε καιτην αποτυχία του Ερντογάν στο διεθνές πεδίο – όξυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ καιτην Ευρώπη. Οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ έχουν παγώσει ειδικά μετην αγορά από την Ρωσία των πυραυλικών συστημάτων S400. Η συστοιχία αυτή τωνS400 δίνει την δυνατότητα στην Τουρκία να έχει μια αμυντική ομπρέλα γύρω τηςπου καλύπτει τα Βαλκάνια και μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής. Οι Τούρκοι στρατιωτικοίέχουν δηλώσει ότι αν κάποιο οπλισμένο αεροσκάφος απογειωθεί από την Ελλάδα ταS400 το έχουν αντιληφθεί και το έχουν κλειδώσει στο στόχαστρο τους που σημαίνειέχουν την δυνατότητα να το καταρρίψουν.

Η Ρωσική πολεμική βιομηχανία έχει την υπεροχή με τασυστήματα των S400 ενώ το ΝΑΤΟ από την άλλη πλευρά εργάζεται πυρετωδώς να πάρειτο χαμένο προβάδισμα στην αμυντική αλλά και επιθετική ταχτική του.

 Η στρατιωτική εμπλοκήστη Συρία χωρίς προοπτική επιτυχίας, επιδείνωση των σχέσεων με το Ισραήλ καιτις αραβικές χώρες, επισφαλής συμμαχία με τη Ρωσία – είναι προφανές ότι ηεξίσωση που καλείται να λύσει ο Ερντογάν γίνεται εξαιρετικά δύσκολη. Η Τουρκίαδεν πρόκειται να σταθεροποιηθεί γρήγορα, ακόμη κι αν δεν αντιμετωπίσειοικονομική κρίση την επόμενη διετία. Τέλος, όσον αφορά την Ελλάδα, είναιαπολύτως αναγκαίο οι ελληνικοί μηχανισμοί ισχύος να επιδείξουν σοβαρότητα. Θαήταν λάθος να υπερτιμήσουν το μέγεθος της πιθανής αναταραχής στην Τουρκία,υποτιμώντας παράλληλα τη μετάλλαξη της τουρκικής οικονομίας τα τελευταίαδεκαπέντε χρόνια.

Το τούρκικοψευδοκράτος της “Βορείου  Κύπρου” μέχρισήμερα δεν έχει αναγνωριστεί από κανένα κράτος εκτός από την Τουρκία. ΗΕλληνική διπλωματία θα πρέπει να διεθνοποιήσει το όλο θέμα της κατοχής τηςανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας. Ενώ υπάρχουν ψηφίσματα που δεν αναγνωρίζουντο ψευδοκράτος, η Ελληνική διπλωματία πρέπει να δημιουργήσει τέτοιες πολιτικέςσυμμαχίες που να διατηρεί επίκαιρο το θέμα της Τούρκικης παράνομης κατοχής τηςΒ. Κύπρου σε διεθνείς οργανισμούς. Συμμαχίες όμως τέτοιου είδους είναιευκαιριακές και δημιουργούν πολύ εύθραυστες ισορροπίες ανάλογα πωςδιαμορφώνονται τα συμφέροντα των κρατών αυτών της συμφωνίας-συμμαχίας.

Η συμμαχία πουπρόσφατα η Ελλάδα πήρε μέρος με την Κύπρο το Ισραήλ την Λιβύη και με την Αίγυπτοείναι από την μία ρευστή από την στιγμή που η Ελλάδα δεν επιμείνει σε αυτή καιαπό την άλλη μεταβλητή ανάλογα με τις ισορροπίες στην περιοχή και τα συμφέροντατων κρατών-μελών της συμφωνίας. Ως προς τη στάση της Τουρκίας έναντι της χώραςμας με τις προκλήσεις που αποτελούν, τόσο το  «casus beli»,που διατηρεί η Τουρκία απέναντι της Ελλάδας, δηλαδή μία ενέργεια  που είναι δυνατόν δημιουργήσει πολεμικήσύρραξη, όσο και συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και τωνεθνικών χωρικών υδάτων, ενώ επιπρόσθετα έχουμε ισχυρές προκλήσεις και κινήσειςτουρκικών πλοίων στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Η Τουρκία άρχισε τηςέρευνες για την εξόρυξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στα οικόπεδα της Κύπρου καιμε τις προκλητικές; της δηλώσεις και την αποστολή των πλωτών μέσων με τηνυποστήριξη του πολεμικού της ναυτικού έχει ήδη δημιουργήσει ένα τετελεσμένογεγονός. Η Ελλάδα έχασε μία  διπλωματικήευκαιρία που θα μπορούσε με την διεθνή κοινότητα να σταματήσει την Τουρκιάδεδομένου ότι δεν έχει αναγνωριστεί το ψευδοκράτος της  Β. Κύπρου και ότι η Τουρκία παραβιάζει τηνανεξαρτησία ενός κυρίαρχου κράτους. Παράλληλα η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσειτην συζήτηση γύρω από την συν-διαχείριση των κοιτασμάτων στο Αιγαίο και ναεπιμείνει και να είναι πολύ αυστηρή στην τήρηση των κανόνων του διεθνούςδικαίου για την θάλασσα και τα νησιά μας. Η Τουρκία αν είναι αποφασισμένη νααμφισβητεί τα θαλάσσια σύνορα, την κυριότητα στις μικρές και μεγάλες νησίδεςτου Αιγαίου, έχει ένα δρόμο. Να πάει στα διεθνή δικαστήρια της Χάγης, οιδιαφορές μπορούν να λυθούν στα διεθνή δικαστήρια.  Αντίθετα η νέα κυβέρνηση της ΝΔ στην  Ελλάδας ήδη δέχτηκε και συζητάει με τηνΤουρκία θέματα γύρω από την συν-διαχείριση των κοιτασμάτων στο Αιγαίο. Από τηνστιγμή που μπαίνεις σε μια διαπραγμάτευση να είσαι έτοιμος να ζητήσεις αλλά καινα δώσεις ορισμένα από τα ήδη κεκτημένα σου δικαιώματα.

Ο Εντοργάν με τηναδιάλλακτη ρητορική του έθεσε τα θέματα για τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και ταθέματα της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και Τένεδο,για τα οποία όπως δήλωσε θα καταθέσει σχετικές τροπολογίες στην έκθεση για τηνπορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στην Τουρκία υπάρχειένα ιδιαίτερο καθεστώς που έχει μία πρόσμιξη το τουρκικό πολιτικό Ισλάμ πουποτέ δεν ήταν δημοκρατικό, ούτε φυσικά αντικαπιταλιστικό, ή αντιιμπεριαλιστικό.Υπάρχει μία ταύτιση του Οργανέτο.  Ο νέοςτουρκικός καπιταλισμός έχει πιο κλειστές αγορές παράλληλα με διευρυμένο κρατικόαυταρχισμό. Αυτό που ονομάζουν «αυταρχισμό της ελεύθερης αγοράς». Δυστυχώς όμως απόεσωτερικές ανάγκες και από τα αδιέξοδα που έχει ο Εντοργάν έχει κατρακυλήσει σεένα ακράτητο εθνικισμό. Η ρητορική του χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικάεπικίνδυνη πολεμοχαρή ρητορική η οποία, όπως σημειώνει, δεν φαίνεται νααρκείται μόνο στα λόγια, αλλά επιδίδεται και σε συγκεκριμένες πράξεις, που τηνκαθιστά  άκρως επικίνδυνη για τονΕλληνισμό.

Μια πολεμοχαρήςρητορική είναι πάντοτε επικίνδυνη, όχι μόνο βέβαια στην τουρκική περίπτωση,αλλά σε κάθε δυνατό συνδυασμό ανά τον κόσμο. Καθίσταται, όμως, για τονΕλληνισμό, άκρως επικίνδυνη, καθόσον συνδυάζεται, τον τελευταίο καιρό, με μιαπρακτική η οποία στοιχίζεται πίσω από τα λόγια, κάνοντάς τα πράξεις. Ακόμη καιόταν υιοθετείται η ρητορική αυτή για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης και αν οιπράξεις που ακολουθούν είναι κατ ’ ουσίαν αποτέλεσμα ψυχρού υπολογισμού, δούναικαι λαβείν και στυγνής πολιτικής διαπραγμάτευσης το αποτέλεσμα, ακόμη καιβραχυπρόθεσμο, είναι η εξοικείωση της τουρκικής κοινωνίας με την αντίληψη πως:

α) η βία είναι ομοναδικός τρόπος επίλυσης διαφορών,

β) η βία προκαλείκαι απώλειες, που όμως είναι αποδεκτές, και

γ) σ’ έναν κόσμοιδωμένο με την αντίληψη: «Καλό Ισλάμ» -«Κακή Δύση», η σύγκρουση είναι μοιραίακαι αναπόφευκτη. Μπορούμε να προσθέσουμε
και άλλες δυσμενείς συνέπειες, βεβαίως, εκούσιες και ακούσιες.