ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΨΗΦΙΖΟΥΝ

γράφει ο Πλάτων Ρούτης - proutis0107@rogers.com

Άρχισε πάλι αυτές τις ημέρες η συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού. Να επισημάνω ότι και στο παρελθόν αυτή η πολιτική θέση εκφράζονταν κατ' επανάληψη σε κάθε προεκλογική περίοδο από τα τότε δυο μεγάλα κόμματα της ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και είναι μια από τις κύριες υποσχέσεις των πολιτικών προς τους απόδημους. Μάλιστα οι πρώην Πρωθυπουργοί της χώρας, είχαν δεσμευθεί άπειρες φορές δημόσια ότι από τις μεθεπόμενες εκλογές (!) οι απόδημοι Έλληνες θα συμμετέχουν κανονικά στις εθνικές εκλογές. Τα κόμματα προβάλουν τους λόγους τους και αιτιολογούν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας κατά το πως προτείνουν να γίνουν αυτές οι εκλογές. Το δικαίωμα συμμετοχής των αποδήμων Ελλήνων στις εθνικές εκλογές είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένο ήδη από το προηγούμενο σύνταγμα της χώρας. Επιπλέον, στην τελευταία αναθεώρηση του συντάγματος, στο αντίστοιχο άρθρο (άρθρο 51 παράγραφος 4) προστέθηκε και επεξήγηση του πιθανού τρόπου άσκησης αυτού του συνταγματικού δικαιώματος (επιστολική ψήφος). Συγκεκριμένα το Άρθρο 51 παράγραφος 4 αναφέρει: «Oι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών (200) μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια.»

Αυτό που απομένει λοιπόν για την υλοποίηση της συνταγματικής αυτής επιταγής είναι η σύνταξη από την κυβέρνηση και προώθηση για ψήφιση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο του σχετικού εκτελεστικού νόμου. Πριν ακόμα ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο στη βουλή, άρχισε μια συμπαιγνία μεταξύ Ν.Δ. και Σύριζα.  Εντελώς ξαφνικά μετά από «ασήμαντον αφορμή»  πριν μερικές ημέρες η κυβέρνηση έφερε αιφνιδιαστικά και κατέθεσε ανάλογο νομοσχέδιο που παραμερίζει τους περιορισμούς που προβλέπει αυτός ο ίδιος ο νόμος. Ο Σύριζα από την δική του μεριά έχει και αυτός τις αντιδραστικές απόψεις του που μαζί με την Ν.Δ. οδηγούν στην αλλοίωση του εκλογικού σώματος. 

Η αφορμή για να ανοίξει αυτό το θέμα στη Βουλή έδωσε μία συνετευξη της Βουλευτή του Σύριζα Θ. Τζάγκρη που είναι τομεάρχης του Σύριζα για τον απόδημο Ελληνισμό. Στην συνετευξη αυτή στην Ελληνική εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας» της Νέας Υόρκης η Θοδώρα Τζάκρη  χαρακτήρισε «άδικους και υποτιμητικούς» τους περιορισμούς στην ψήφο των ομογενών και δήλωσε ότι αυτό που θέλει ο Σύριζα είναι ότι «εμείς ζητήσαμε να ψηφίσουν όλοι οι Έλληνες της διασποράς» 

Ο «τσεκουράτος» υπουργός Εσωτερικών, Μ. Βορίδης, παίρνοντας την μπάλα από την συνετευξη της Θ. Τζάγκρη αλλά και με δηλώσεις του στη Βουλή, ανακοίνωσε ότι «θα καταθέσουμε σήμερα σχετικό νόμο, με τον οποίο θα καταργούμε όλους τους περιορισμούς που υπάρχουν στον ήδη ψηφισθέντα νόμο για τους απόδημους Έλληνες, για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο κατοικίας τους». Πρόσθεσε δε ότι αυτή η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης έρχεται «μετά την τοποθέτηση που έκανε η κυρία Τζάκρη, με την οποία εμείς διαβλέπουμε ,μια σημαντική αλλαγή στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία και χαιρετίζουμε».

Στην προηγούμενη έκδοση της εφημερίδας μας αναφέραμε ότι η Ν.Δ. προτείνει ένα μόνο άρθρο στο οποίο δεν χρειάζεται καμία προϋπόθεση για την υλοποίηση της συνταγματικής εντολής για την ψήφο των ομογενών. Είναι προφανές λοιπόν ότι το μόνο που απομένει για την υλοποίηση της συνταγματικής αυτής επιταγής είναι η σύνταξη από την κυβέρνηση και προώθηση για ψήφιση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο να ψηφίσει ο απόδημος αρκεί με δική του ευθύνη να εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους. Η αποδοχή ή απόρριψη του εκλογέα γίνονται με απόφαση της Διεύθυνσης Εκλογών του υπουργείου Εσωτερικών. 

Έτσι λοιπόν επιβεβαιώνεται ότι το σκηνικό με τις δηλώσεις του Βορίδη και της Τζάκρη είναι καθαρά «στημένο». Ο ΣΥΡΙΖΑ, αντί άλλης απάντησης προς την κυβέρνηση, έσπευσε να ανακοινώσει στη Βουλή κατάθεση τροπολογίας, με την οποία επαναφέρει την αρχική του πρόταση, που, σημειωτέων, δεν αποκλείει το δικαίωμα ψήφου με βάση το απεριόριστο «δίκαιο του αίματος» - έστω για έναν περιορισμένο αριθμό βουλευτών και χωρίς προσμέτρηση στον εκλογικό συσχετισμό - ανοίγοντας όμως μια επικίνδυνη «κερκόπορτα». 

Τι λέτε ωρέ λεβέντες και εμπαίζεται τον Ελληνικό λαό αλλά και τους απόδημους για το «δίκαιο του αίματος»; Πρέπει να ξεκαθαρίσετε ανοιχτά ένα πράγμα. Ποιο είναι το  «δίκαιο του αίματος» Ποιοι Έλληνες έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν και τι θα σημαίνει ο ψήφος των ομογενών; Μιλάμε για ομογενείς, ποιοι είναι στα αλήθεια ομογενείς; Η θυγατέρα ενός Έλληνα που έφυγε από την Ελλάδα την δεκαετία του 1950 και η οποία πήρε το επώνυμο του συζύγου της και λέγεται Smith και τα εγγόνια της λέγονται Jonson  και ίσως γνωρίζουν την Ελλάδα από τον χάρτη. Έχουν αυτοί το δικαίωμα της ψήφου; Η μόνη συγγένεια είναι εξ αίματος. 

 Αυτό είναι το αναχρονιστικό “δίκαιο του αίματος” στο οποίο πολίτες άλλων χωρών που γεννιόνταν στο εξωτερικό έστω και από ένα Έλληνα πρόγονο και είχαν Ελληνικό αίμα δικαιούνταν να γίνουν Έλληνες πολίτες και να αποκτήσουν Ελληνική ιθαγένεια. 

Με τον ορισμό της «εξ αίματος συγγένεια» ο αριθμός των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό έχει αυξηθεί τα χρόνια της κρίσης με τους αριθμούς να δίνουν και να παίρνουν. Με βάση της εκτιμήσεις της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, οι Έλληνες του εξωτερικού είναι γύρω στα 5.000.000 και ζουν σε 140 χώρες του κόσμου. Η μισή Ελλάδα δηλαδή είναι στο εξωτερικό. Με αυτή τη εκλογική δύναμη που έχουν οι Έλληνες του εξωτερικού θα μπορούν σε ένα βαθμό να επηρεάσουν τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα, να ανατρέψουν ισορροπίες και τέλος πάντων να διαμορφώσουν διαφορετικά πολιτικά κριτήρια. 

Δεν μπορεί να αλλοιωθεί το εκλογικό σώμα από ψηφοφόρους που δεν έχουν καμιά γνώση της Ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας. Δεν έχουν ουσιαστικούς δεσμούς με την Ελλάδα και στο τέλος, δεν θα έχουν άμεση συνέπεια των πολιτικών επιλογών τους. Πρόκειται για ανθρώπους που είναι απόγονοι μεταναστών δηλαδή παιδιά και εγγόνια τους που δεν έχουν καμία σχέση με την Ελλάδα και ζουν και εργάζονται στις χώρες τους και έχουν ενσωματωθεί στις κοινωνίες που ζούνε. Έχουν αναπτύξει πολιτική συνείδηση στις χώρες που ζούνε με κριτήριο τις πραγματικές τους ανάγκες και τις πολιτικές εξελίξεις στις χώρες τους.  Δεν είναι σωστό, να καθορίζονται τα πολιτικά πράγματα της χώρας από ένα εκλογικό σώμα που είναι ισοδύναμο με τους εδώ ψηφοφόρους και μάλιστα από αυτούς που στο κάτω - κάτω δεν θα υποστούν τις συνέπειες της όποιας πολιτικής τους επιλογής.   

Ποιοι απόδημοι Έλληνες έχουν το δικαίωμα της ψήφου

 Τα κόμματα έχουν τις δικές τους θέσεις και προτάσεις τις οποίες κατέθεσαν κατά την διάρκεια των διαβουλεύσεων που έλαβαν μέρος το προηγούμενο διάστημα. Ένα σοβαρό θέμα που προέκυψε είναι η περίοδος που ο απόδημος είναι εκτός Ελλάδας. Η κυβέρνηση φαίνεται να προσανατολίζεται σε μια περίοδο 30 χρόνων. Τα 30 όμως χρόνια απουσίας δε μπορεί να προσμετρηθεί όπως στη Γερμανία για παράδειγμα που κάποιος που φεύγει έξω από τη χώρα του πρέπει να το δηλώσει στο κράτος. Στον Καναδά όμως δεν μπορεί να βεβαιωθεί το χρονικό διάστημα ειδικά αν κάποιος που διατηρεί ενεργό το ΑΦΜ του. Δηλαδή είναι συνεπής στην εφορία, κάνει τις φορολογικές του δηλώσεις, πληρώνει τους φόρους κλπ.  Δεν φαίνεται να έχει φύγει από την Ελλάδα αφού εκπληρώνει τις φορολογικές του υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος. Θα πρέπει επομένως να προσδιοριστεί πόσο καιρό θα πρέπει ο ομογενής να είναι έξω από την χώρα για να έχει το δικαίωμα να ψηφίσει.  

Μερικά κόμματα υποστηρίζουν να αυξηθούν οι θέσεις των βουλευτών της επικρατείας και να μεταφερθούν οι έδρες στον απόδημο ελληνισμό άλλα  πάλι κόμματα υποστηρίζουν ότι οι απόδημοι θα πρέπει να ορίσουν τους δικούς τους αντιπροσώπους για να εκλεγούν στη βουλή η οποία θα ορίσει εκλογικές περιφέρειες στο εξωτερικό. Ότι απόφαση και να βγει από την Βουλή το γεγονός είναι ότι ο συνολικός αριθμός των βουλευτών στο ελληνικό κοινοβούλιο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους 300 βουλευτές. Αυτό είναι που υπαγορεύεται από  το σύνταγμα της χώρας και δεν τίθεται  θέμα αναθεώρησης του συντάγματος. 

Όποια λύση και να βρεθεί θα πρέπει να αποτρέπει την αλλοίωση του εκλογικού σώματος με ψηφοφόρους που ενδεχομένως δεν έχουν γνώση της ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας, δεν έχουν πραγματικούς και ουσιαστικούς δεσμούς με τη χώρα και, κυρίως, δεν υφίστανται τις συνέπειες των όποιων πολιτικών τους επιλογών. Μιλάμε, δηλαδή, για ανθρώπους που λόγω της μακρόχρονης διαμονής τους στο εξωτερικό - οι περισσότεροι μπορεί να έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και να είναι απόγονοι παλιών μεταναστών - έχουν αντικειμενικά ενσωματωθεί στις κοινωνίες αυτών των χωρών, έχουν συνδέσει τη ζωή και το μέλλον τους με αυτές τις κοινωνίες και, το πιο σημαντικό, διαμορφώνουν πολιτική συνείδηση και κριτήριο με βάση τις εξελίξεις, το συσχετισμό, την κατάσταση του κινήματος, τα πολιτικά τεκταινόμενα σε αυτές τις χώρες.

ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΔΗΜΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Αναλύοντας την όλη διαδικασία είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν τα εξής σημεία:

• Ποιοι δικαιούνται να ψηφίσουν και με ποιες προϋποθέσεις.
• Σε ποια εκλογική περιφέρεια θα ψηφίζουν οι απόδημοι.
• Ποιους υποψήφιους θα ψηφίζουν οι απόδημοι Έλληνες.
• Με ποιο τρόπο και ποια διαδικασία.

Οι τρεις βασικοί άξονες στην πρόταση του ΚΚΕ

Γνωρίζοντας τις προτάσεις του ΚΚΕ στο θέμα αυτό από δημοσιεύσεις, έχει τρεις βασικούς άξονες, προκειμένου να ασκείται το εκλογικό δικαίωμα στον τόπο διαμονής.

Ο πρώτος άξονας είναι η ύπαρξη πραγματικών οικονομικών και κοινωνικών δεσμών με την Ελλάδα, όπως φορολογικών υποχρεώσεων, και όχι απλά ενός «ψυχικού» δεσμού. Άλλωστε, στον πυρήνα ακόμα και της αστικής αντίληψης για την τυπική ισότητα του δικαιώματος της ψήφου βρίσκεται η συσχέτιση του δικαιώματος του εκλέγειν στις βουλευτικές εκλογές, από τη μία, και της ύπαρξης υποχρεώσεων, από την άλλη, δηλαδή το να υφίσταται κανείς και τις συνέπειες από την όποια πολιτική του επιλογή.

Ο δεύτερος άξονας είναι η ύπαρξη ενός ανώτατου χρόνου απουσίας από τη χώρα. Είχαμε προτείνει ενδεικτικά τα τριάντα χρόνια. Επειδή, όμως, όπως φάνηκε στη συνέχεια, αυτή η προϋπόθεση είχε δυσχέρειες πιστοποίησης, προτείναμε να μπορεί να πιστοποιείται η παρουσία στη χώρα, η οποία θα μπορούσε να είναι δύο χρόνια συνολικής παρουσίας τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια.

Οι δυσκολίες στην πιστοποίηση του χρόνου απουσίας οφείλονται στο γεγονός ότι το ελληνικό κράτος δεν είχε διαμορφώσει ποτέ στοιχεία καταγραφής του πόσοι Έλληνες ζουν στο εξωτερικό και σε ποιον χρόνο έφυγαν αυτοί οι άνθρωποι.

Αυτό το κριτήριο, που θέτουμε, καλύπτει όσους έφυγαν τα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων, για την ακρίβεια όσους έδιωξαν οι πολιτικές των κυβερνήσεων τα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων. Γιατί η μετανάστευση, όπως και η προσφυγιά, δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Και το ζήτημα της ψήφου δεν μπορεί και δεν πρέπει να λειτουργήσει ως «πλυντήριο» ευθυνών για εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που συνέβαλαν στο διωγμό αυτών των ανθρώπων. Οπως, επίσης, τα προβλήματα που συναντούν οι μετανάστες εργαζόμενοι στις άλλες καπιταλιστικές χώρες δεν είναι διαφορετικά από αυτά που αντιμετωπίζουν στην Ελλάδα, μιας και η στρατηγική επίθεσης στα δικαιώματα των εργαζομένων είναι ενιαία για όλες τις χώρες.

Ο τρίτος άξονας της πρότασής μας είναι η αυτοπρόσωπη παρουσία σε εκλογικά τμήματα του εξωτερικού, που εγγυάται τη μυστικότητα και την εγκυρότητα της ψήφου, αλλά κυρίως εγγυάται την ουσιαστική πολιτική συμμετοχή σε μία εκλογική διαδικασία, σε αντίθεση με όλες αυτές τις θεωρίες της e-democracy, ηλεκτρονικής ή ψηφιακής δημοκρατίας, που είναι πολύ της μόδας τώρα τελευταία.

Τέλος, τονίσαμε την ανάγκη τα κριτήρια αυτά να θωρακιστούν συνταγματικά και φυσικά να ισχύουν για όλους όσοι θέλουν να ενταχθούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού, χωρίς τη διάκριση σε παλιούς εγγεγραμμένους και σε όσους πρόκειται να εγγραφούν στο μέλλον.