Το εμβόλιο…. εισιτήριο για να ταξιδέψουμε

Της Ηλέκτρας Αλευρίτη

Oπως όλα δείχνουν, τα εμβόλια θα αποτελέσουν παγκοσμίως βασική προϋπόθεση για την επιβίβαση μέσα στο 2021 για ασφαλή ταξίδια, χωρίς περιορισμούς και κλείσιμο των συνόρων.

Πολλά γράφονται το τελευταίο διάστημα, με αφορμή το ξεκίνημα του εμβολιασμού του πληθυσμού ανά την υφήλιο, σχετικά με το υγειονομικό διαβατήριο που θα πρέπει να έχουν οι επιβάτες μέσα στο 2021, όπου θα αποδεικνύουν τον εμβολιασμό τους κατά του COVID-19, για να επιβιβάζονται στο αεροπλάνο.

Εάν τα σενάρια βγουν αληθινά, οι πολέμιοι και οι υποστηρικτές αυτής της προϋπόθεσης είναι σίγουρο ότι θα έρθουν σε σύγκρουση. Από τη μία πλευρά, ο εμβολιασμός δεν μπορεί να γίνει υποχρεωτικός γιατί είναι αντισυνταγματικό, καθώς αποτελεί ελευθερία του ανθρώπου, εάν επιθυμεί να εμβολιαστεί ή όχι. Εάν εμμέσως τον υποχρεώνουν να εμβολιαστεί για να κάνει ταξίδι, για να μπει σε ένα ξενοδοχείο, για να κάνει μάθημα ή για να πάει σε ένα εστιατόριο, τότε προκύπτουν πολλά ερωτήματα σχετικά με την ελευθερία του.

Από την άλλη, η αεροπορική και η τουριστική βιομηχανία έχουν βιώσει τον τελευταίο χρόνο τη μεγαλύτερη κρίση τους, και η παγκόσμια οικονομία μία από τις μεγαλύτερες. Ο κόσμος έχει «δαιμονοποιήσει» το αεροπλάνο, γιατί φοβάται ότι μπορεί να κολλήσει COVID-19, συνεπώς περιορίζει ή σταματά τα ταξίδια, αλλά και μεγάλη μερίδα του πληθυσμού που δεν φοβάται το αεροπλάνο -και καλά κάνει, γιατί όπως έχουν αποδείξει έρευνες και μελέτες, λόγω της τήρησης των μέτρων υγιεινής, της χρήσης μάσκας και των φίλτρων HEPA που υπάρχουν εν πτήσει, οι πιθανότητες μετάδοσης είναι ελάχιστες- δεν ταξιδεύει. Και δεν ταξιδεύει γιατί φοβάται τους περιορισμούς, την πιθανότητα καραντίνας, το ενδεχόμενο… μήπως ξεμείνει σε κάποια ξένη χώρα, να ακυρωθεί η πτήση του, να πρέπει να κάνει τεστ κορωνοϊού και του lockdown στην χώρα που επισκέπτεται και πολλά πολλά ακόμα.

Ετσι, πέρα από το πρωταρχικό κομμάτι της υγείας, βλέπει το εμβόλιο ως το διαβατήριο του για να μπορέσει να χαρεί τις διακοπές του, να πάει επαγγελματικά ταξίδια ή να επισκεφτεί τους αγαπημένους του φίλους στο εξωτερικό και ως… το μέσο για να μην ακυρωθεί η πτήση του, χαλάσει το ταξίδι του ή μπει σε καραντίνα.

Πέρα από τις θετικές ή αρνητικές αντιδράσεις των επιβατών στο ενδεχόμενο υποχρεωτικού υγειονομικού διαβατηρίου, οι αεροπορικές είναι αυτές που θα έχουν στο τέλος τον λόγο. Ως ιδιωτικές επιχειρήσεις, μπορούν να επιβάλλουν σε όποιον θέλει να ταξιδέψει τον εμβολιασμό κατά του COVID-19. Οπως γράφουν οι Financial Times, ήδη οι αεροπορικές εταιρείες θα αξιώνουν από τους επιβάτες τους να έχουν μαζί τους αποδεικτικό στοιχείο ότι εμβολιάστηκαν, μιας και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο θεωρείται αδύνατον να κάνουν υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς, καθώς αυτό μπορεί να προσκρούσει στην προστασία των προσωπικών δεδομένων. Οι 5 αεροπορικές εταιρείες που σκοπεύουν να προχωρήσουν το σχέδιο αυτό, να φτιάξουν δηλαδή ένα ψηφιακό πάσο για τους επιβάτες τους, χρησιμοποιούν μια πλατφόρμα την CommonPass που αποθηκεύει μόνο περιορισμένα δεδομένα στο κινητό του επιβάτη, έναν κώδικα QR που δείχνει ότι πληροί τις προϋποθέσεις για την είσοδό του.

Η Qantas είναι η πρώτη μεγάλη αεροπορική εταιρεία που είπε ότι προτίθεται να αρνηθεί επιβίβαση σε ταξιδιώτη, που δεν έχει εμβολιαστεί το προσεχές διάστημα. Ο Alan Joyce, διευθύνων σύμβουλος της αυστραλιανής αεροπορικής εταιρείας, είπε πως πιστεύει ότι το εμβόλιο θα καταστεί «αναγκαιότητα» για διεθνή ταξίδια. «Κοιτάμε να αλλάξουμε τους όρους και τις προϋποθέσεις για τους διεθνείς ταξιδιώτες. Θα ζητήσουμε από τους επιβάτες να εμβολιαστούν πριν φτάσουν στο αεροσκάφος», είχε δηλώσει ο Joyce στο Channel 9 της Αυστραλίας. «Νομίζω ότι θα είναι κάτι συνηθισμένο, αν κρίνω από συζητήσεις με τους συναδέλφους μου σε άλλες αεροπορικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο», πρόσθεσε.
Την ίδια ώρα, ο David Powell, ιατρικός σύμβουλος του οργανισμού αεροπορικών εταιρειών IATA, δήλωσε ότι είναι «πολύ ισχυρή η πιθανότητα» οι χώρες να αρχίσουν να απαιτούν απόδειξη ταξιδιωτικής υγειονομικής κατάστασης από τους επιβάτες, ιδιαίτερα σε περιοχές με χαμηλή επιδημιολογική εικόνα, όπως η Αυστραλία.

Ο Tony Douglas, διευθύνων σύμβουλος της Etihad Airways, δήλωσε στους Financial Times τον Σεπτέμβριο ότι οι θεωρήσεις υγείας που πιστοποιούν ότι οι επιβάτες είναι ασφαλείς, για να πετάξουν, θα μπορούσαν να βοηθήσουν την αεροπορική βιομηχανία να ανακάμψει από την κρίση.

Ωστόσο, δεδομένου ότι η αεροπορική βιομηχανία αναμένει ότι εμβολιασμός όλου του πληθυσμού θα πάρει χρόνο, τα στελέχη βλέπουν τα τεστ στα αεροδρόμια ως το πρώτο βήμα για την επανεκκίνηση των ταξιδιών, πριν ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί του πληθυσμού. Η Airlines for Europe, δήλωσε ότι, ενώ είναι «πολύ πιθανό» ότι θα απαιτηθούν διεθνή πρότυπα για την πιστοποίηση εμβολιασμών, η βιομηχανία «δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει τόσο πολύ». «Σε αυτό το στάδιο, η κύρια προτεραιότητά μας είναι η έγκριση ενός κοινού πρωτοκόλλου, η αναγνώριση των προτύπων για τα τεστ και των μέτρων για ταξίδια τόσο στην Ευρώπη όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο», ανέφερε.

Το παράδειγμα της Κίνας
Το υγειονομικό διαβατήριο που συζητάμε τις τελευταίες εβδομάδες είναι παρόμοια ιδέα με το σύστημα με χρωματικό κωδικό QR που εφαρμόζει η Κίνα.

Πρόσφατα, ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, πρότεινε τη χρήση ενός παγκόσμιου συστήματος με κωδικούς QR, προκειμένου να καταστεί ξανά δυνατή η μετακίνηση των ανθρώπων από χώρα σε χώρα, εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού. Μιλώντας στην εικονική σύνοδο G20, υποστήριξε ότι ένας παγκόσμιος μηχανισμός που θα περιλάμβανε την αμοιβαία αναγνώριση πιστοποιητικών υγείας, συμπεριλαμβανομένων αποτελεσμάτων τεστ νουκλεϊκού οξέος, με τη μορφή κωδικών QR, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, ώστε να μπορούν οι πολίτες μιας χώρας να ταξιδέψουν σε μια άλλη. Η ιδέα αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προτάσεων της Κίνας για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Οι κωδικοί QR είναι barcode που περιέχουν πληροφορίες, οι οποίες μπορούν να σαρωθούν και να διαβαστούν από smartphone. Στην Κίνα η χρήση κωδικών QR κινητών τηλεφώνων ως αποδεικτικά υγείας ή «αρχεία καταγραφής» μετακινήσεων είναι υποχρεωτική σε ορισμένες περιπτώσεις από τον Φεβρουάριο. Ο πράσινος κωδικός QR σημαίνει ότι ο κάτοχος είναι υγιής και μπορεί να ταξιδέψει, ενώ ο κίτρινος ή κόκκινος σημαίνει ότι πρέπει να μπει σε καραντίνα. Για να αποκτήσει κανείς τον κώδικα QR οφείλει να συμπληρώσει τα προσωπικά του δεδομένα: Ονομα, αριθμό ταυτότητας ή διαβατηρίου και αριθμό τηλεφώνου, ώστε σε πρώτη φάση να γίνει η εγγραφή. Στη συνέχεια, αρκεί να συμπληρώσει το ταξιδιωτικό του ιστορικό, καθώς κι αν έχει έρθει σε επαφή με κάποιο ύποπτο κρούσμα τις τελευταίες 14 ημέρες. Ακόμα «τσεκάρει» τα ανάλογα κουτάκια, σε περίπτωση που έχει εμφανίσει κάποιο σύμπτωμα, όπως: Πυρετό, κόπωση, ξηρό βήχα, μπούκωμα, καταρροή, πονόλαιμο ή γαστρεντερικά συμπτώματα. Οι κώδικες μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό πολιτών που νόσησαν από τον ιό, καθώς σκανάρονται κάθε φορά πριν την είσοδο σε κάποιον δημόσιο χώρο. Μόλις ένα ύποπτο κρούσμα επιβεβαιωθεί, οι αρχές μπορούν άμεσα να εντοπίσουν τις προηγούμενες κινήσεις του και συνεπώς με ποιους μπορεί να έχει έρθει σε επαφή.

Συμπερασματικά

Για πολλούς λοιπόν -και κυρίως για τις αεροπορικές εταιρείες- το υγειονομικό διαβατήριο αποτελεί διέξοδο και λύση για να επανέρθουμε στην κανονική μας ζωή. Για άλλους, καταστρατηγούνται οι προσωπικές μας ελευθερίες και τα προσωπικά μας δεδομένα κινδυνεύουν. Το μέλλον θα δείξει.