47 Χρόνια το Πολυτεχνείο Ζει

Πλάτων Ρούτης proutis0107@rogers.com

47 Χρόνια πέρασαν από τότε που ο χρόνος πάγωσε πάνω από την πύλη του Πολυτεχνείου. Το σιδερόφραχτο τανκ της δικτατορίας έπεφτε επάνω στην πύλη που την στόλιζαν τα παιδιά της εξέγερσης. «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» ήταν στα χείλη όλων και η φράση έμεινε στη μέση, και την πήρε ο αέρας και την μετέφερε σε όλη την Ελλάδα αλλά και πέρα από τα σύνορά της. Σου σφίγγεται η καρδιά και ένας κόμπος σου ανεβαίνει μέσα από το στήθος σου βλέποντας παιδιά εικοσάρηδες είμαστε τότε όλοι μπροστά στα τανκς την χούντας. Δεν τους πτοούσε τίποτα, άοπλα παιδιά μπρος στα σιδερένια φρούρια της δικτατορίας. Ήταν 17 του Νοέμβρη 1973. Μέσα στους χώρους του Πολυτεχνείου ζούσε η ελεύθερη Αθήνα, η ελεύθερη Ελλάδα. Ο χώρος έσφυζε από ζωή με την οργανωμένη δράση των φοιτητών. Κάποιος στο τυπογραφείο και ένας άλλος στον πολύγραφο που έφτιαξαν μόνοι τους οι φοιτητές έγραφε τις προκηρύξεις. Έξω από το Πολυτεχνείο ο κόσμος άρχισε να συγκεντρώνεται. Στην αρχή μερικές εκατοντάδες, μετά χιλιάδες λαού πλημμύρισε τους δρόμους γύρω από το πολυτεχνείο. Οι εργάτες που σχολούσαν από την βάρδια κατέβαιναν μαζικά στον χώρο έξω από το πολυτεχνείο. Από τα Μέγαρα ξεκινούσε ο κόσμος να κατεβαίνει στην Αθήνα για συμπαράσταση, στο Αιγάλεω ξεκίνησαν δυο συγκεντρώσεις και καλούσαν τον κόσμο να ενωθεί μαζί τους. Όσο περνούσαν οι ώρες χιλιάδες κόσμου είχαν μαζευτεί έξω από την πύλη του Πολυτεχνείου και τους γύρο χώρους. Τα συνθήματα «Κάτω η Χούντα και Δημοκρατία» γέμιζαν την ατμόσφαιρα και τώρα είχαν ενωθεί με τους πολιορκημένους φοιτητές. Είχε αρχίσει ένας διάλογος συνθημάτων των μέσα με τους έξω. Η αλληλουχία των εικόνων και των συνθημάτων οδηγούσαν σε ένα πρωτοφανές κρεσέντο αντίστασης και διαμαρτυρίας που δεν έχει υπάρξει τα τελευταία χρόνια που τα πλάκωνε η σκλαβιά και η τρομοκρατία της Χούντας.

Αυτά και άλλα προκάλεσαν τον τρόμο στους κρατούντες και μετρώντας το έχω τους πήραν την απόφαση και έκαναν την αποκοτιά και με την φωτιά και το σίδερο που είχαν στα χέρια τους διέταξαν τα τανκ και τον στρατό με τις μαύρες κάννες να κατέβει να πνίξει την εξέγερση των άοπλων παιδιών που το μόνο όπλο που είχαν ήταν ένα σταυρουδάκι κάτω από το πουκάμισο του ήλιου. «Ο καθείς και τα όπλα του», που λέει και ο ποιητής. (Οδυσσέας Ελύτης) Τα τανκς περισσότερα από 25 έφτασαν σα να έπρεπε να κατακτήσουν ένα οχυρωμένο κάστρο και όχι ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα γεμάτο από παιδιά που φώναζαν για λευτεριά. Ήρθαν κυλώντας αργά σχεδόν τα μεσάνυχτα. Ένα τεράστιο γκρίζο τέρας στάθηκε ακριβώς μπροστά στην πόρτα του Πολυτεχνείου. Από το άνοιγμα εμφανίστηκε ένας αξιωματικός με ένα όπλο στα χέρια. Οι φοιτητές ικέτευσαν το στρατό να μη χρησιμοποιήσει βία και να μη τους χτυπήσει. «Είμαστε άοπλοι, είμαστε άοπλοι, αδέλφια μας στρατιώτες, πως είναι δυνατόν να σκοτώσετε τ ’αδέλφια σας». Το τανκ κοντοστάθηκε γύρισε την κάννη του ανάποδα και άρχισε να κάνει προς τα πίσω. Νομίζαμε ότι πήρε διαταγή να αποχωρήσει. Ξαφνικά ο εκκωφαντικός θόρυβος από τις μηχανές του έσκισε τον αέρα, πήρε φόρα και σαν άγριο θηρίο έπεσε πάνω στην πόρτα. Η κόλαση της θηριωδίας θα πρέπει να είναι τόσο αθώα μπροστά σε αυτό το θέαμα. Τα παιδιά να πέφτουν κάτω από την πύλη και να υπάρχει ένας πανικός. Οι φοιτητές καλούσαν απελπισμένα από τα μεγάφωνα για ιατρική βοήθεια και ασθενοφόρα. Οι φωνές των πληγωμένων ακούγονται να σκίζουν τον χρόνο άφθαρτες για να μην υπάρξει η λήθη που μας θέλουν κάποιοι να ξεχάσουμε τους αγώνες του λαού μας. «Και περάσανε μέρες πολλές μέσα σε λίγη ώρα και θερίσανε πλήθος τα θηρία». Η ενέργεια αυτή του τανκ μπορεί να γκρέμισε την πύλη του πολυτεχνείου, δεν μπόρεσε όμως να γκρεμίσει τη θέληση της συντριπτικής πλειονότητας του Ελληνισμού να βάλει τέλος στην καταπίεση, να διώξει τη χούντα. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου έχει σημαδέψει το χρόνο. Είναι η ζώσα μνήμη που αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου και σε κάθε μορφή εξουσίας. Το Πολυτεχνείο έχει υπάρξει αληθινά και ότι είναι αληθινό δεν γίνεται να χαθεί, θα το βρούνε μπροστά τους όσοι δεν έχουν μνήμη και γνώση. Είναι σταθμός ανεφοδιασμού για την συνέχεια. Οι νέοι μπορούν να συνεχίσουν από εκεί που δεν μπορέσαμε να φτάσουμε εμείς.

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ-ΣΟΚ O ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ-ΟΔΗΓΟΣ TOY TANK

Ο A. Σκευοφύλαξ, ο έφεδρος στρατιώτης του τεθωρακισμένου άρματος που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, σπάει την τριαντάχρονη σιωπή του και αποκαλύπτει όσα συνέβησαν τη μαύρη νύχτα που σημάδεψε τη σύγχρονη ελληνική ιστορία και στιγμάτισε για πάντα τη ζωή του. «Ντρέπομαι γι’ αυτό που ήμουν, γι’ αυτό που έκανα» λέει στην εκ βαθέων εξομολόγησή του. Μια στιγμή, μια ζωή. Στη «μία και μοναδική φορά» που δέχθηκε να ξύσει «τις πληγές του παρελθόντος», όπως λέει σε μια αποστροφή του λόγου του ο κ. Σκευοφύλαξ, περιγράφει λεπτό προς λεπτό τη στρατιωτική επιχείρηση της χούντας, η οποία ξεκίνησε λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 16ης Νοεμβρίου με την έξοδο των τανκς στους δρόμους της Αθήνας και ολοκληρώθηκε στις 3.30 το πρωί της 17ης Νοεμβρίου, με την αιματοβαμμένη εισβολή στο Πολυτεχνείο. Στη σπάνια μαρτυρία του ο κ. Σκευοφύλαξ μνημονεύει τις δραματικές στιγμές που εκτυλίχθηκαν στους δρόμους της Αθήνας, τις ειρηνικές εκκλήσεις των φοιτητών που ηχούσαν στα αφτιά του σαν «κραυγές εχθρών της πατρίδας». Τις διαταγές των αδίστακτων στρατιωτικών που πίστεψε ότι ήταν «πατριώτες». Θυμάται – τότε με χαρά, τώρα με θλίψη – τον πόνο των φοιτητών που είδαν το όνειρό τους να τσαλακώνεται κάτω από τις ερπύστριες που ο ίδιος έθεσε σε κίνηση, τον τρόμο που ακολούθησε από τις λυσσαλέες επιθέσεις των αστυνομικών. Το απαράμιλλο θάρρος του φοιτητή που γύρισε και του είπε: «Τι κατάλαβες τώρα που μπήκες μέσα;». Την οργή που του προκάλεσε και λίγο έλειψε να τον οδηγήσει σε εν ψυχρώ δολοφονία. «Αυτός ο φοιτητής δεν ξέρει πόσο τυχερός στάθηκε εκείνη τη στιγμή… Αν έλεγε μια κουβέντα ακόμη, θα τον σκότωνα»! Οι λέξεις βγαίνουν με δυσκολία. Σε αυτή τη συνέντευξη του κ. A. Σκευοφύλακος μιλούν δύο πρόσωπα: ο 20χρονος έφεδρος στρατιώτης και ο 50χρονος βιοπαλαιστής. Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνει, ακόμη και σήμερα, για μια ενέργεια που τον κατέστησε αρνητικό πρωταγωνιστή στην κρισιμότερη στιγμή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Μια στιγμή, μια αιωνιότητα. Μετά την απόλυσή του από τον στρατό, ο A. Σκευοφύλαξ θα μοχθήσει για να ζήσει. «Στο μεροκάματο η ζωή μου άλλαξε 180 μοίρες. Εμένα που μου έμαθαν να μισώ τους κομμουνιστές, ψήφισα δύο φορές το KKE». Στα 30 του θα παντρευτεί, θα αποκτήσει παιδιά. Ζώντας σε μια γειτονιά των νοτίων προαστίων, όλα αυτά τα χρόνια αποφεύγει να μιλάει για τα γεγονότα εκείνης της νύχτας. Όσες φορές θα τον ρωτήσουν «τι σχέση έχεις με τον «πορτάκια» του Πολυτεχνείου;», θα μιλήσει για «μακρινό ξάδελφο που σκοτώθηκε σε τροχαίο»! Στη γυναίκα του θα ανοίξει την καρδιά του ύστερα από χρόνια. Στα τρία παιδιά του δεν το έχει αποφασίσει ακόμη. «Είμαι ένας άνθρωπος που δεν υπήρξε ποτέ 20 χρόνων. Ο έφεδρος στρατιώτης A. Σκευοφύλαξ σκοτώθηκε σε τροχαίο»!

Ο άνθρωπος που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου θα πει για τους φοιτητές, τους νέους και τους εργαζομένους που αγωνίστηκαν για την πτώση της χούντας: «Είχαν μεγάλη ψυχή. Ηταν παλικάρια». Ο κ. Σκευοφύλαξ δεν θα ξεχάσει τη φοιτήτρια που τραυματίστηκε κατά την εισβολή του τανκ, την καθηγήτρια σήμερα του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Πέπη Ρηγοπούλου. «Θα ήθελα να τη δω, να της πω… Δεν τολμάω όμως. Τα λόγια δεν σβήνουν τις πράξεις».

Σήμερα την εποχή της πανδημίας η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της δεν θα φιμώσουν τον κόσμο. Τα καλυμμένα στόματα έχουν φωνή. Ο αγώνας συνεχίζεται με περισσότερη ένταση. Τότε στην εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973 το μήνυμα ήταν σαφές «Ψωμι, Παιδεία, Ελευθερία». Σήμερα, λίγες μέρες πριν τη 17η του Νοέμβρη, το μήνυμα παραμένει το «Πολυτεχνείο ζει». Η λαϊκή εξέγερση και η επέτειός της δεν είναι εθνική γιορτή, δεν είναι παρέλαση αλλά πορεία μνήμης και αποφασιστικότητας για τους αγώνες που έρχονται. Δεν σκύβει το κεφάλι στους κάθε λογής επισήμους. Σκύβουμε το κεφάλι στους νεκρούς του αγώνα μας, πιάνουμε τα χέρια των συντρόφων μας και προχωρούμε μπροστά στον δρόμο της τιμής για την δική μας γενιά αλλά και για αυτές που έρχονται. Είναι σταθμός για τον κόσμο που αγωνίστηκε αλλά και ο κόσμος που πέρασε και περνάει αγωνίζεται και θα συνεχίσει μέχρι να δικαιωθούν οι βαθύτεροι πόθοι του για αξιοπρέπεια και ελευθερία. Η αγωνιστική επέτειος του Πολυτεχνείου δεν απαγορεύεται γιατί πολύ απλά δεν επιτρέπεται, δεν αδειοδοτείται. 

Για αυτό και ο φετινός Νοέμβρης είναι πρώτα και κύρια ραντεβού αγώνα για το σήμερα! Για τον λαό που αγωνιά για την υγεία του καθώς δεν μπορεί να «μείνει σπίτι» πηγαίνοντας όπως – όπως στην δουλειά στοιβαγμένος στα αραιά δρομολόγια των Μ.Μ.Μ, στενάζει από τα αντιλαϊκά μέτρα και ασφυκτιά από τον γύψο που βάζουν στις ελευθερίες.

Δεν θα γυρίσουμε στο Νοέμβρη του ‘73 για να βρούμε τα συνθήματα μας ή το χαμένο μας κουράγιο, αλλά για να διδαχτούμε. Όταν ο λαός προσπαθεί να σηκωθεί ψηλότερα από την μιζέρια και την ανημποριά που επιβάλλουν οι συνθήκες, τότε τρέμουν μέχρι και οι τύραννοι. Αυτό το μήνυμα είναι που τρομάζει, αυτή η ανατρεπτική πλευρά είναι που προσπαθούν να πνίξουν· άλλοτε με γιορτούλες και τώρα με βάση τον υπαρκτό υγειονομικό κίνδυνο που όμως δεν αντιμετωπίζεται με ακόμα περισσότερα ΜΑΤ όπως οι ίδιοι λένε.

Θέλουν να ρίξουν μαύρο στην μεγάλη λαϊκή εξέγερση, ειδικά τώρα που η κοινωνία βράζει. Απέναντι στον κυβερνητικό μονόλογο και στο δόγμα «όσους δεν τσακίσει η πανδημία θα τους τσακίσει η φτώχεια και η ανεργία», Από τις πύλες του Πολυτεχνείου ο λαός, οι μαθητές και φοιτητές που θα πάρουν εφέτος μέρος στις εκδηλώσεις για το πολυτεχνείο θα στείλουν μήνυμα ανυποχώρητου λαϊκού αγώνα.