Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως γιορτάζουμε και τιμούμε το σύμβολο του σταυρού. Όπως είναι γνωστό, Ο Χριστός σταυρώθηκε και πέθανε πάνω στο σταυρό έως ότου να αναστηθεί τρεις ημέρες αργότερα. Από τότε, ο σταυρός αποτελεί σύμβολο του Χριστιανισμού με ιδιαίτερη σημασία.
Για αυτό το λόγο, κάθε χρόνο έχει καθιερωθεί μία ημέρα στην οποία οι πιστοί συνηθίζουν να προσκυνούν τον σταυρό. Το προσκύνημα μπορεί να περιλαμβάνει έναν ασπασμό, ένα φιλί, μια υπόκλιση ή μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε άλλο τρόπο θελήσει ο πιστός.
Η ακολουθία και το μυστήριο που τελείται στην εκκλησία την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως διαφέρει αρκετά σε σχέση με τις υπόλοιπες Κυριακές. Ο ιερέας από το πρωί της ημέρας με πομπή τοποθετεί τον σταυρό σε κεντρικό σημείο της εκκλησίας. Έπειτα ψάλλονται τα αντίστοιχα τροπάρια και οι πιστοί προσέρχονται για να ασπαστούν το σταυρό.
Συνηθίζεται όλοι οι παρευρισκόμενοι να λαμβάνουν από την εκκλησία λουλούδια (τα λεγόμενα και ως σταυρολούλουδα) τα οποία όταν επιστρέψουν σπίτι τους συνήθως τα τοποθετούν στο εικονοστάσι τους δίπλα από το καντήλι. Εκτός από λουλούδια, οι πιστοί συνήθως παίρνουν και κλαδί από δεντρολίβανο.
Όταν τελειώσει το μυστήριο, ο σταυρός παραμένει στο κέντρο της εκκλησίας έτσι ώστε να δοθεί σε όλους τους ανθρώπους η δυνατότητα να προσκυνήσουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Άλλα έθιμα που τα παλαιότερα χρόνια ήταν ιδιαίτερα γνωστά περιλαμβάναν το “σεργιάνι” των παιδιών στα σπίτια του χωριού για να μαζέψουν ξύλα και αυγά. Τα παιδιά στέκονταν έξω από την πόρτα των σπιτιών και τραγουδούσαν:
Χαίρε Τίμιε Σταυρέ
χαρά των προφητών
να μας δώσεις εν’ αυγό
για να φύγω από δω.