Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Ενώ η καναδική πολιτική σκηνή βράζει, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Pierre Poilievre, κάλεσε τη Γενική Κυβερνήτη του Καναδά, Mary Simon, να παρέμβει και να ζητήσει από τον πρωθυπουργό Justin Trudeau να ανακαλέσει την λειτουργία του κοινοβουλίου ώστε να διεξαχθεί ψηφοφορία δυσπιστίας. Η πρωτοφανής αυτή πρόταση έρχεται καθώς το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα (NDP) του Jagmeet Singh ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αποσύρει την υποστήριξή του στην κυβέρνηση των Φιλελευθέρων αλλά και την κατάθεση πρότασης μομφής εις βάρος του πρώην πολιτικού τού συνεργάτη. Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη δυσαρέσκεια εντός του ίδιου του Φιλελεύθερου κόμματος, φέρνει την κυβέρνηση Trudeau σε ακόμη δυσμενέστερη θέση.
Συνταγματική υποχρέωση ή πολιτική πίεση το γράμμα του Poilievre;
Ο Poilievre δήλωσε ότι η επιστολή του προς τη Simon αποτελεί έκκληση «να διασφαλιστεί ότι ο πρωθυπουργός κατανοεί τη συνταγματική του υποχρέωση». Στην επιστολή του, ζήτησε να γίνει άμεση διαβούλευση μεταξύ της Γενικής Κυβερνήτριας της χώρας και του πρωθυπουργού, υποστηρίζοντας ότι η απώλεια εμπιστοσύνης της Βουλής καθιστά αναγκαία την επιστροφή των βουλευτών στο Κοινοβούλιο. Σε συνέντευξη τύπου δήλωσε ότι «Η κυβέρνηση αυτή δεν έχει πλέον την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας» σημειώνοντας ότι πάνω από το 70% των βουλευτών, συμπεριλαμβανομένων Φιλελεύθερων, είναι αντίθετοι με την παραμονή του καναδού πρωθυπουργού στην εξουσία.
Νομικές εκτιμήσεις
Σύμφωνα νομικούς η παρέμβαση του Γενικού Κυβερνήτη περιορίζεται αυστηρά στις συμβουλές του πρωθυπουργού. «Η Γενική Κυβερνήτης έχει έναν πρωθυπουργό. Δεν λαμβάνει συμβουλές από τον αρχηγό της αντιπολίτευσης ή άλλους πολιτικούς ηγέτες», εξήγησε. Το συνταγματικό πλαίσιο δίνει στον πρωθυπουργό τη διακριτική ευχέρεια να συγκαλέσει το Κοινοβούλιο, εκτός αν υπάρξει επίσημη απώλεια εμπιστοσύνης μέσω ψηφοφορίας.
Το 2008, ο πρώην πρωθυπουργός Stephen Harper είχε ζητήσει από τον τότε Γενικό Κυβερνήτη να αναστείλει τη λειτουργία του κοινοβουλίου για να αποφύγει ψηφοφορία δυσπιστίας. Παρόμοια, αν ο Trudeau επιλέξει να προχωρήσει σε αναστολή λειτουργίας (prorogation), αυτό θα μπορούσε να του δώσει χρόνο για ανασύνταξη, αλλά η πράξη αυτή θα προκαλούσε αντιδράσεις.
Η απάντηση της κυβέρνησης στις κινήσεις του Poilievre ήταν άμεση. Ο νεοδιορισθείς ομόσπονδος υπουργός Ανάπτυξης, Εργατικού Δυναμικού και Εργασίας, Stephen MacKinnon, δήλωσε ότι «η αντιπολίτευση επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τη σημερινή κατάσταση για πολιτικά οφέλη». Υπερασπίστηκε την κυβέρνηση, σημειώνοντας ότι είναι κρίσιμο η Βουλή να λειτουργήσει ώστε να αντιμετωπιστούν θέματα όπως οι δασμοί που προτίθεται να επιβάλει ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, αλλά και να ολοκληρωθεί το έργο της κυβέρνησης.
Από την άλλη, ο Jagmeet Singh δήλωσε ότι «Οι Φιλελεύθεροι απέτυχαν να εκπροσωπήσουν τα συμφέροντα των Καναδών. Αυτή η κυβέρνηση δεν αξίζει άλλη ευκαιρία. Ο χρόνος της έχει τελειώσει». Ο αρχηγός του NDP επανέλαβε την απόφαση του κόμματός του να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας, ανεξάρτητα από τον αρχηγό των Συντηρητικών.
Τι προβλέπουν οι αναλυτές
Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Scott Reid, «το πολιτικό μέλλον του Trudeau είναι ξεκάθαρο: η παραμονή του στην εξουσία είναι σχεδόν αδύνατη». Τόνισε ότι ακόμη πως εάν η κυβέρνηση επιβιώσει μέχρι τον Μάρτιο, η πολιτική πίεση από την αντιπολίτευση και τα ίδια τα μέλη του κόμματός τού θα καταστήσουν την κατάσταση μη βιώσιμη.
Ο πρώην διευθυντής επικοινωνιών του Stephen Harper, Kory Teneycke, πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση Trudeau «έχει τα πάντα εκτός από χρόνο». Εάν ο καναδός πρωθυπουργός επιλέξει να παραιτηθεί, οι Φιλελεύθεροι θα χρειαστούν χρόνο για να οργανώσουν διαδικασίες διαδοχής, γεγονός που ενισχύει την πιθανότητα αναστολής λειτουργίας του Κοινοβουλίου.
Πολιτική Ρεαλπολιτίκ. Το τέλος του Trudeau;
Η δήλωση του Singh και η απόσυρση της υποστήριξης από το NDP δημιουργούν ένα σκηνικό όπου οι πιθανότητες πρόωρων εκλογών αυξάνονται. Ο ηγέτης του Bloc Québécois, Yves-François Blanchet, έχει ήδη καλέσει τον Trudeau να προκηρύξει εκλογές δηλώνοντας κατηγορηματικά «Δεν υπάρχει σενάριο στο οποίο αυτή η κυβέρνηση μπορεί να επιβιώσει».
Με τη Γενική Κυβερνήτη να περιορίζεται από το συνταγματικό της ρόλο και την κυβέρνηση να δέχεται πίεση από όλες τις πλευρές, η πολιτική κατάσταση στον Καναδά φαίνεται να οδηγείται σε εκλογές την άνοιξη. Η δυναμική των γεγονότων υποδεικνύει ότι το 2025 θα ξεκινήσει με δραματικές πολιτικές αλλαγές, οι οποίες θα καθορίσουν και την πορεία της χώρας για τα επόμενα χρόνια.