
«Μήγαρις έχω τίποτε άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;»
Διονύσιος Σολωμός
Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα που τιμά τη μνήμη του Διονύσιου Σολωμού, καθιερώθηκε το 2017 ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της και τον ρόλο της στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Η ημέρα αυτή γιορτάζεται με εκδηλώσεις και δράσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, οι οποίες αναδεικνύουν τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας και τη συνεισφορά της στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου πολιτισμού.
Η ελληνική γλώσσα έχει, από την εμφάνισή της, αδιάκοπη συνέχεια και αποτελεί ζωντανή μαρτυρία του πολιτισμού μας. Όπως είχε εκφράσει ο Γεώργιος Σεφέρης στην απονομή του βραβείου Νόμπελ, η ελληνική γλώσσα «δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται», και η παράδοσή της παραδόθηκε χωρίς διακοπή, με τις αλλοιώσεις που δέχεται κάθε ζωντανός οργανισμός, αλλά χωρίς να χαθεί η σύνδεση με τις ρίζες της.
Το ελληνικό αλφάβητο αποτέλεσε τη βάση για τα ευρωπαϊκά αλφάβητα και η γλώσσα μας, με τον πλούτο της, επιβίωσε στους αιώνες και, κατά μια έννοια, υπήρξε η «μητρική» γλώσσα των ευρωπαϊκών γλωσσών. Από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, η ελληνική συνεχίζει να προσφέρει τα θεμέλια για τον εμπλουτισμό της παγκόσμιας γλώσσας, ενώ εκατομμύρια επιστημονικοί όροι προέρχονται από αυτήν. Όπως σημειώνει η ελληνίστρια Ζακλίν ντε Ρομιγύ, οι σύγχρονες ανακαλύψεις και εφευρέσεις συχνά παίρνουν τα ονόματά τους από ελληνικές λέξεις ή πρόσωπα, αποδεικνύοντας τη διαχρονική παρουσία της γλώσσας στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο.
Αλλά η ελληνική γλώσσα δεν είναι απλώς ένα εργαλείο επικοινωνίας. Εμπεριέχει την ιδεολογία του λαού που τη μιλά και μέσω αυτής οι λαοί διδάχθηκαν αιώνιες αξίες όπως η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η ελευθερία και ο διάλογος. Αυτές οι αξίες διαμόρφωσαν την πολιτική σκέψη και την ιδεολογία που θεμελιώσαν την ευρωπαϊκή κουλτούρα.
Η ελληνική είναι μια γλώσσα σε διαρκή εξέλιξη, ανανεώνεται και προσαρμόζεται στις ανάγκες της εποχής. Εμπλουτίζεται με νέες λέξεις, ενώ συνεχίζει να αντανακλά την πολιτιστική και κοινωνική πρόοδο. Ωστόσο, το μέλλον της εξαρτάται από το πώς μεταδίδεται στις νέες γενιές, από το πώς διδάσκεται στα σχολεία και καλλιεργείται μέσω της διδασκαλίας της κριτικής σκέψης και της δημοκρατικής αντίληψης.
Η εκπαιδευτική κοινότητα έχει χρέος να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες που θα κάνουν την καλλιέργεια και τη διατήρηση της γλώσσας μας όχι μόνο υποχρέωση, αλλά και χαρά για δασκάλους και μαθητές. Η ελληνική γλώσσα είναι ένα ζωντανό κληροδότημα που αξίζει να συνεχίσει να ανθεί και να εμπνέει για πολλά χρόνια ακόμη.