Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,
Συμπληρώνονται φέτος 64 χρόνια από την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την κορυφαία στιγμή στη μακραίωνη Ιστορία του τόπου μας, αποτέλεσμα διαχρονικών αγώνων του λαού μας που κορυφώθηκαν με τον αντιαποικιακό αγώνα που οδήγησε στην ανεξαρτησία της πατρίδας μας.
Η ημέρα εορτασμού της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι και μέρα θύμησης, τιμής και δέους σε όλες και όλους που με τον Αγώνα και τις θυσίες τους κατάφεραν η Κύπρος να γίνει ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος.
Κυρίες και κύριοι,
Από την πρώτη στιγμή ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν έλλειψαν, δυστυχώς, ούτε οι δυσκολίες και οι προκλήσεις ούτε οι επιβουλές. Χρειάστηκαν συνεχείς αγώνες για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής της ακεραιότητας, διότι δεν υπήρξε στιγμή που δεν έτυχε αμφισβήτησης. Σε όσους θυσίασαν τη ζωή τους για διαφύλαξη της συνταγματικής νομιμότητας, Πολιτεία και λαός αποδίδει με σεμνότητα τον προσήκοντα φόρο τιμής.
Το 1974, σε νηπιακή ακόμη ηλικία, η πατρίδα μας υπέστη ένα διπλό έγκλημα. Το προδοτικό πραξικόπημα της Χούντας έδωσε στην Τουρκία την αφορμή που έψαχνε, για να προχωρήσει με τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, με όλες τις τραγικές συνέπειες που συνεχίζουμε να βιώνουμε εδώ και 50 χρόνια. Εδώ και μισό αιώνα: Την κατοχή 37% του εδάφους της, την προσφυγιά, τους αγνοουμένους, τους εγκλωβισμένους, την αποστέρηση των περιουσιών και των πατρογονικών μας εστιών, την καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς.
Παρά τις δυσκολίες, την καταστροφή και τα δεινά που επακολούθησαν, η Κυπριακή Δημοκρατία και ο λαός μας ανασύνταξε δυνάμεις, εργάστηκε σκληρά, πετυχαίνοντας το 2004 να ενταχθεί στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια και στη συνέχεια, το 2008, στην Ευρωζώνη. Αναμφίβολά, η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπήρξε η σημαντικότερη εξέλιξη στην Ιστορία του τόπου μας μετά την ανεξαρτησία, εφόσον ενέταξε τη χώρα μας σε ένα πυρήνα χωρών, με τις οποίες θα είχε κοινό μέλλον, και συμφέρουσα, σε πολλαπλούς τομείς, αλληλεπίδραση. Έκτοτε, η ιδιότητά μας ως κράτος-μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας επηρεάζει θετικά όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας, ανεβάζοντας το βιοτικό επίπεδο των πολιτών μας και ανοίγοντας νέους δρόμους για τους μαθητές, φοιτητές, επιχειρηματίες, όλους τους Κύπριους Ευρωπαίους πολίτες.
Αυτή την ιδιότητα αξιοποιούμε τόσο εγώ προσωπικά όσο και όλα τα μέλη της Κυβέρνησης, με κάθε μέσο και σε όλα τα επίπεδα, για να πετύχουμε ευημερία και βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και ίσες ευκαιρίες για όλους, χωρίς αποκλεισμούς, αλλά πρωτίστως για την απαλλαγή από την κατοχή και την επανένωση της πατρίδας μας.
Φίλες και φίλοι,
Μισό αιώνα από το μαύρο καλοκαίρι του 1974, η πατρίδα μας παραμένει υπό κατοχή, με το απαράδεκτο status quo να εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους και να μη μας επιτρέπει να αξιοποιήσουμε στην ολότητά τους τις προοπτικές και ευκαιρίες που θα μπορούσε η Κύπρος και ο λαός της να έχουν. Όπως κατ’ επανάληψη έχω αναφέρει, είναι αδήριτη ανάγκη να απαλλαγούμε από την κατοχή και τη διαίρεση και να δώσουμε στα παιδιά μας ανοικτούς ορίζοντες ειρήνης και ασφάλειας, για να δημιουργούν και να ευημερούν.
Από την πρώτη μέρα που ανέλαβα τη διακυβέρνηση του τόπου, έχοντας συγκεκριμένο πλάνο και σχεδιασμό, αξιοποιώντας την ιδιότητά μας ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις σχέσεις μας με σημαντικούς δρώντες του διεθνούς συστήματος, καταφέραμε να ενεργοποιήσουμε το διεθνές ενδιαφέρον, λαμβάνοντας πρωτοβουλίες και αποδεικνύοντας στην πράξη την πολιτική μας βούληση.
Επιστρέφοντας από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, μπορώ μετά βεβαιότητας να αναφέρω ότι πλέον όλοι αναγνωρίζουν την εποικοδομητική μας προσέγγιση και επικεντρώνονται προς την κατεύθυνση της Τουρκίας για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλίων, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Ήταν μια εβδομάδα με αλλεπάλληλες συναντήσεις και προσπάθειες. Αξιοποιούμε και αξιοποιώ την κάθε επαφή. Για την Κύπρο. Μένοντας συνειδητά προσηλωμένος πάντα στα σημαντικά και στα μεγάλα. Είμαι έτοιμος, γνωρίζω πολύ καλά τους στόχους και τις επιδιώξεις μας, γνωρίζω τα όρια του συμβιβασμού και τις κόκκινες μας γραμμές, και ευελπιστώ ότι εντός Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί και θα έχει θετικά αποτελέσματα η συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Απευθυνόμενος στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, τους διαβεβαιώνω ότι ακούω καθαρά την αγωνία και την επιθυμία τους για επανένωση, για συνύπαρξη και συνδημιουργία στο κοινό μας σπίτι, στην Κυπριακή Δημοκρατία, κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κυρίες και κύριοι,
Για την πολυπόθητη απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας πρέπει ασταμάτητα να εργαζόμαστε, και αυτό πράττω μέσω της υλοποίησης του προγράμματος διακυβέρνησής μας, του κοινωνικού μας συμβολαίου με τον κυπριακό λαό, για την ενδυνάμωση όλων των παραγόντων ισχύος της χώρας μας. Η χώρα μας πρέπει να είναι ισχυρή οικονομικά, πολιτικά, αμυντικά και να είναι ευημερούσα. Η ισχυροποίηση του κράτους μας αποτελεί βασική προϋπόθεση, όχι μόνο για την επανέναρξη του διαλόγου, αλλά και για την επίτευξη μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης.
Εξήντα τέσσερα χρόνια από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας τολμούμε να μετασχηματίσουμε και να εκσυγχρονίσουμε το Κράτος μας, για να μπορεί να ανταποκριθεί στα σημερινά δεδομένα, αλλά πρωτίστως να λειτουργεί για την ευημερία όλων των πολιτών. Όραμα μας, βασικός στόχος και επιδίωξή μας είναι να βελτιώσουμε την καθημερινότητα του κάθε ενός και της κάθε μιας από εσάς, σε μια Κύπρο που όντως αλλάζει, που μεταρρυθμίζεται συνεχώς. Με μια Υπεύθυνη Οικονομική Πολιτική, με ένα σύγχρονο Ψηφιακό Κράτος, Πρότυπο Διαφάνειας και Λογοδοσίας, Κοινωνικά Ευαίσθητο και Περήφανο για τον ρόλο του στην περιοχή. Μια Κύπρο με Αυτοπεποίθηση, που νοιάζεται για όλους, και όχι τους λίγους. Ένα Κράτος που έχει τη Νέα Γενιά, τους Νέους και τις Νέες μας στην προμετωπίδα των δράσεων του.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, με επίκεντρο τον Άνθρωπο και την ευημερία του, προχωρήσαμε σε εφαρμογή πολιτικών για εκσυγχρονισμό του Κράτους μας που βελτιώνουν την καθημερινότητα του πολίτη, που δίνουν λύσεις σε χρόνια προβλήματα που ταλαιπωρούσαν τους πολίτες σε όλους τους τομείς.
Προχωρήσαμε τάχιστα, ανάμεσα σε πολλά άλλα, με την πιο ολοκληρωμένη, Στεγαστική Πολιτική που στοχεύει να αυξήσει ουσιαστικά το οικιστικό απόθεμα της χώρας μας. Τολμήσαμε και αλλάξαμε διαδικασίες, για να αντιμετωπίσουμε τη γραφειοκρατία, ενώ προχωρούμε με την ψηφιοποίηση του Κράτους μας. Πετύχαμε την καταβολή της θεσμοθετημένης σύνταξης εντός ενός μηνός. Αυξήσαμε σημαντικά την άδεια μητρότητας από 18 σε 22 εβδομάδες. Ενισχύσαμε το επίδομα τέκνου και εφαρμόσαμε παγκύπρια τον Κοινωνικό Λειτουργό της Γειτονίας. Αυξήσαμε τον αριθμό των ολοήμερων σχολείων, μειώνουμε στα τέσσερα χρόνια την υποχρεωτική ηλικία φοίτησης και προσφέραμε οικονομική βοήθεια σε οικογένειες με παιδιά στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Αναθεωρήσαμε τον κατώτατο μισθό και ανακοινώνουμε πρόγραμμα στήριξης της τρίτης ηλικίας. Αντιμετωπίζουμε το ενεργειακό κόστος με συγκεκριμένα Σχέδια όπως το «Φωτοβολταϊκά για Όλους».
Με επιτυχία αντιμετωπίζουμε μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που δεν είναι άλλη από το Μεταναστευτικό. Για να διασφαλίσουμε τα συμφέροντα του κυπριακού λαού, τολμήσαμε, με αποφασιστικότητα να τερματίσουμε και να επαναδιαπραγματευθούμε δημόσιες συμβάσεις που ήταν προβληματικές. Δεν διστάσαμε να ζητήσουμε τη βοήθεια ξένων αρχών στη διερεύνηση φαινομένων διαφθοράς και προχωρούμε, στο πλαίσιο της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της αποτελεσματικότερης λειτουργίας των θεσμών, με τολμηρές μεταρρυθμίσεις που αγγίζουν όλους τους θεσμούς του Κράτους, έχοντας ξεκινήσει από την Εκτελεστική Εξουσία με τη σύσταση του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου, τη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου στην Προεδρία και τη διαδικασία δημιουργίας Ενιαίας Εποπτικής Αρχής.
Συνεχίζουμε με τη Νομική Υπηρεσία, με την Ελεγκτική Υπηρεσία, αλλά και την Κεντρική Τράπεζα. Διαφάνεια και λογοδοσία παντού, με απόλυτο σεβασμό στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το δημόσιο συμφέρον είναι το πρώτιστο και μοναδικό κίνητρό μας σε μια Κύπρο που αλλάζει. Είμαστε εδώ, για να εξυπηρετήσουμε μόνο τα συμφέροντα του κυπριακού λαού, στον οποίο είμαστε αποκλειστικά υπόλογοι.
Στο ίδιο πλαίσιο της διαφάνειας και της λογοδοσίας, από τον περασμένο Ιούνιο ο κάθε πολίτης μπορεί να παρακολουθεί άμεσα και κεντρικά την πορεία υλοποίησης του κυβερνητικού έργου, ενώ κάθε αρχή του έτους έχουμε, για πρώτη φορά, θεσμοθετήσει την παρουσίαση των προτεραιοτήτων της Κυβέρνησης, για να γνωρίζει και να μπορεί να μας κρίνει ο κάθε πολίτης. Αξιοποιώντας την τεχνολογία, θεσμοθετήσαμε τον διάλογο με την κοινωνία και ειδικά τη νέα γενιά και προχωρούμε με την απόφαση αυτόματης εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους και το δικαίωμα ψήφου στα 17 χρόνια.
Τολμήσαμε και λάβαμε διεθνείς πρωτοβουλίες σε περιφερειακό επίπεδο, θεσμοθετήσαμε στρατηγικές συνεργασίες, ενισχύοντας το αποτύπωμα της πατρίδας μας διεθνώς, και αποδεικνύοντας στην πράξη τον ρόλο μας ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή. Το επιβεβαίωσα στη Νέα Υόρκη, το βιώνουν οι επιχειρηματίες μας στο εξωτερικό, το αντιλήφθηκε η Διασπορά μας. Έχουμε διεθνώς αξιόπιστη φωνή και χωρίς αμφιταλαντεύσεις, ξεκάθαρο εξωτερικό προσανατολισμό.
Φίλες και φίλοι,
Η χώρα μας είναι δεύτερη σε υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ποσοστό το 2024 στο 3,7%, ενώ έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά πληθωρισμού, με ποσοστό κάτω του 2%. Αυτούς τους 19 μήνες της διακυβέρνησής μας, είχαμε αλλεπάλληλες αναβαθμίσεις της οικονομίας μας από όλους τους διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης, οι οποίοι μας αναβάθμισαν σε υψηλότερη επενδυτική βαθμίδα. Το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο την τελευταία δεκαπενταετία, το δημοσιονομικό πλεόνασμα θα ανέλθει το 2025 στο 3,3% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), ενώ το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, αναμένεται να περιοριστεί στο 64,2% το 2025, δηλαδή περίπου 5% χαμηλότερο σε σύγκριση με το 2024.
Όλα αυτά δεν είναι απλά αριθμοί. Πρόκειται για δεδομένα που, ανάμεσα σε πολλά άλλα, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας, μας επιτρέπουν να διεκδικούμε ποιοτικές ξένες επενδύσεις και, το σημαντικότερο, να μπορούμε ως Πολιτεία να επενδύουμε στην Κοινωνική Πρόνοια, την Παιδεία, την Υγεία και την Ασφάλεια. Να στηρίζουμε στοχευμένα τους συνταξιούχους μας, τους πολύτεκνους και τους μονογονιούς, τους ανθρώπους με αναπηρία και τα παιδιά σε ανάγκη. Μας επιτρέπει να εφαρμόσουμε θεσμικές μεταρρυθμίσεις, να υλοποιήσουμε σημαντικές δράσεις προς όφελος της οικογένειας, της μάνας, των ηλικιωμένων, της νέας γενιάς του τόπου μας, των μικρομεσαίων, των ανθρώπων της Κύπρου μας. Να ενισχύουμε τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής κοινωνίας, τη μεσαία τάξη. Σε αυτό το πλαίσιο, για το 2025, αυξάνουμε τις δαπάνες για την Παιδεία, την Υγεία και τις Κοινωνικές Παροχές κατά 5,2%. Μέσα από την ίδια συλλογιστική ξεκινήσαμε και τη φορολογική μεταρρύθμιση, με στόχο την καθιέρωση ενός δίκαιου, αποτελεσματικού και βιώσιμου φορολογικού συστήματος, το οποίο όχι μόνο θα προάγει την ανάπτυξη, αλλά θα ενισχύει και την κοινωνική συνοχή, με ιδιαίτερη έμφαση στην ουσιαστική στήριξη της μεσαίας τάξης, της κάθε οικογένειας και των αναγκών της. Για τη δική μας διακυβέρνηση, η οικογένεια και ο θεσμός της πρέπει να προφυλαχθεί και να στηριχθεί, η υπογεννητικότητα να αντιμετωπιστεί μέσα από ουσιαστικές παρεμβάσεις και δράσεις.
Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Αυτό είναι το κράτος και η Κύπρος που μας αξίζει. Που αξίζει σε ένα λαό που πέρασε τόσα δεινά και θέλει να αφήσει στα παιδιά του κάτι πιο ελπιδοφόρο, που θα δίνει σε όλους τους πολίτες ίσες ευκαιρίες, όπου θα ευημερούν οι πολλοί και όχι οι λίγοι.
Αυτή την αλλαγή υποσχεθήκαμε στον κυπριακό λαό, να πάρουμε τη χώρα μας στη Νέα Εποχή, αυτό τον αγώνα συνεχίζουμε με σοβαρότητα, επιμονή, μεθοδικότητα, προσηλωμένοι στους στόχους που άρχισαν ήδη να υλοποιούνται σε μια Κύπρο που αλλάζει.
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Το Κράτος μας, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι η σημαντικότερη μας κατάκτηση και η διαφύλαξη και ενίσχυση της υπόστασής της, τόσο στο εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Ενωμένοι συνεχίζουμε, για να αλλάξουμε την πατρίδα μας, για να γίνει η Κύπρος τόπος ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας, προόδου. Για όλους, χωρίς αποκλεισμούς.
Χρόνια Πολλά.