Το Οντάριο υιοθετεί το HPV Test για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Το Οντάριο πρόκειται να αντικαταστήσει την κύρια μέθοδο προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με μια πιο ακριβή και λιγότερο συχνή εξέταση, ωστόσο η δυσάρεστη εμπειρία της εξέτασης με κολποδιαστολέα δεν θα εξαλειφθεί άμεσα. Από τις 3 Μαρτίου 2025, οι εξετάσεις για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) θα αντικαταστήσουν τα τεστ Παπανικολάου (Pap tests) στο Οντάριο, ακολουθώντας παρόμοιες αλλαγές που έχουν ήδη εφαρμοστεί στη Βρετανική Κολομβία και το Νησί του Πρίγκιπα Εδουάρδου.
Και οι δύο εξετάσεις στοχεύουν στην ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και περιλαμβάνουν τη συλλογή κυτταρικού δείγματος από τον τράχηλο. Σύμφωνα με το Ontario Health, το τεστ HPV είναι πιο ακριβές στην ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου σε σύγκριση με τη μέθοδο που χρησιμοποιούταν προηγουμένως, γεγονός που σημαίνει ότι οι περισσότερες ασθενείς θα μπορούν να υποβάλλονται σε εξετάσεις λιγότερο συχνά και να ξεκινούν την τακτική παρακολούθηση σε μεταγενέστερο στάδιο.
Ωστόσο, τα κιτ αυτοεξέτασης που έχουν υιοθετηθεί στη Βρετανική Κολομβία δεν θα συμπεριληφθούν στην επικείμενη εφαρμογή στο Οντάριο, πράγμα που σημαίνει ότι οι ασθενείς θα πρέπει ακόμη να επισκέπτονται τον γιατρό για να υποβληθούν στην εξέταση.
Η Δρ. Amanda Selk, μαιευτήρας-γυναικολόγος στο Τορόντο, εξηγεί τι πρέπει να γνωρίζετε πριν από την αλλαγή.

Τι αλλάζει;
Οι γιατροί στο Οντάριο θα στραφούν στην εξέταση για τον HPV ως πρώτη μέθοδο προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αντί να διεξάγουν κυτταρολογική εξέταση. Η διαδικασία θα είναι ίδια για την ασθενή, καθώς θα εξακολουθεί να περιλαμβάνει την εισαγωγή κολποδιαστολέα από τον γιατρό, νοσηλευτή ή μαία στον κόλπο της ασθενούς για τη λήψη δείγματος από τον τράχηλο, το οποίο θα σταλεί σε εργαστήριο. Από την επόμενη εβδομάδα, το εργαστήριο θα εξετάζει για την παρουσία του HPV, την κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
"Προηγουμένως, εξετάζαμε τα ληφθέντα κύτταρα — αυτό ονομάζεται κυτταρολογία — αναζητώντας προκαρκινικά κύτταρα, και μερικές φορές εντοπίζαμε ελαφρώς ανώμαλες αλλαγές που δεν ήταν προκαρκινικές, οδηγώντας σε περαιτέρω εξετάσεις χωρίς να υπάρχει πραγματικό πρόβλημα," αναφέρει η Selk.
Η νέα μέθοδος εξετάζει τον ιό που προκαλεί προκαρκινικές και καρκινικές αλλοιώσεις, επιτρέποντας την έγκαιρη ανίχνευση, τη μείωση των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων και τον εντοπισμό πληθυσμών με αυξημένο κίνδυνο, σύμφωνα με τη Selk.

Πόσο συχνά πρέπει να υποβάλλομαι σε εξέταση;
Οι κατευθυντήριες οδηγίες του Ontario Health που εστάλησαν στους ιατρούς τις τελευταίες εβδομάδες, ενόψει της εφαρμογής της νέας μεθόδου, αναφέρουν ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας θα αφορά άτομα ηλικίας 25 έως 69 ετών. Αυτό αποτελεί αλλαγή σε σχέση με την προηγούμενη σύσταση, που πρότεινε την έναρξη των εξετάσεων στην ηλικία των 21 ετών για άτομα που είναι ή υπήρξαν σεξουαλικά ενεργά.
Για όσους έχουν αρνητικό αποτέλεσμα στην εξέταση HPV, το διάστημα μεταξύ των εξετάσεων θα επεκταθεί σε πέντε χρόνια, από τρία που ήταν προηγουμένως.
Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος, το δείγμα που ελήφθη για την εξέταση HPV θα υποβληθεί σε τεστ Παπανικολάου στο εργαστήριο, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν η μόλυνση έχει προκαλέσει κυτταρικές αλλαγές στον τράχηλο και να καθοριστεί εάν είναι υψηλού κινδύνου και πιθανό να προκαλέσει καρκίνο.
Ένα επαρχιακό διάγραμμα ροής που εστάλη στους γιατρούς δείχνει ότι οι ασθενείς με θετικό αποτέλεσμα θα κληθούν να επαναλάβουν την εξέταση σε δύο χρόνια.
Μετά από αυτά τα δύο χρόνια, εάν το αποτέλεσμα της εξέτασης HPV είναι αρνητικό, οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στο πρωτόκολλο εξέτασης ανά πενταετία, σύμφωνα με το έγγραφο. Το Cancer Care Ontario αναφέρει ότι το 80% των λοιμώξεων από HPV υποχωρούν εντός τριών ετών.
Οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς θα υποβάλλονται σε εξέταση κάθε τρία χρόνια.

Γιατί συμβαίνει αυτή η αλλαγή;
Ο οδηγός προσυμπτωματικού ελέγχου του Ontario Health αναφέρει ότι οι εξετάσεις HPV θεωρούνται ολοένα και περισσότερο το πρότυπο φροντίδας για τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας διεθνώς και σε πολλές άλλες δικαιοδοσίες.
Το Κεμπέκ ξεκίνησε μια σταδιακή μετάβαση στις εξετάσεις HPV το 2023, ενώ αξιωματούχοι της Νέας Σκωτίας έχουν ανακοινώσει σχέδια να ακολουθήσουν την ίδια κατεύθυνση τα επόμενα χρόνια.
Το Νησί του Πρίγκιπα Εδουάρδου εφάρμοσε τη συγκεκριμένη μέθοδο ελέγχου το 2023, με σχέδια να εισαγάγει κιτ αυτοεξέτασης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τα οποία θα επιτρέπουν στους ασθενείς να συλλέγουν μόνοι τους δείγματα από τον κόλπο, τον Μάρτιο του 2025.
Η Βρετανική Κολομβία ξεκίνησε τη μετάβασή της στις εξετάσεις HPV τον Ιανουάριο του 2024, καταργώντας την ανάγκη συλλογής δειγμάτων από επαγγελματίες υγείας. Οι ασθενείς μπορούν να κάνουν αυτοεξέταση στο σπίτι, λαμβάνοντας μόνοι τους δείγμα από τον κόλπο τους, το οποίο τοποθετούν σε σωληνάριο και αποστέλλουν σε εργαστήριο για εξέταση.
Σύμφωνα με το έγγραφο μετάβασης της Βρετανικής Κολομβίας για τον έλεγχο του τραχήλου, ένα δείγμα που συλλέγεται από τον ίδιο τον ασθενή είναι εξίσου ακριβές με εκείνο που λαμβάνει ένας επαγγελματίας υγείας. Επιπλέον, μειώνει τα εμπόδια στον προσυμπτωματικό έλεγχο για ευάλωτες ομάδες, όπως τρανς ασθενείς και άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές.
Χώρες όπως η Αυστραλία, η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επίσης υιοθετήσει το μοντέλο ελέγχου με εξετάσεις HPV.

Γιατί δεν εισάγεται άμεσα η αυτοεξέταση στο Οντάριο;
Η αυτοεξέταση δεν περιλαμβάνεται στην επερχόμενη εφαρμογή στο Οντάριο.
Η ιστοσελίδα του Cancer Care Ontario αναφέρει ότι η αυτοσυλλεγόμενη εξέταση HPV είναι διαθέσιμη στην επαρχία, αλλά δεν καλύπτεται από το Ontario Health Insurance Program (OHIP) ούτε συνιστάται από το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου τραχήλου της μήτρας του Οντάριο.
Εκπρόσωπος του Ontario Health δήλωσε ότι αναγνωρίζεται η πιθανή αξία της αυτοσυλλεγόμενης εξέτασης HPV στην αύξηση της συμμετοχής στον προσυμπτωματικό έλεγχο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η σταδιακή εφαρμογή της νέας μεθόδου θα επιτρέψει στην επαρχία να προσδιορίσει τον καλύτερο τρόπο ενσωμάτωσης της αυτοεξέτασης στο σύστημα.

Γιατί είναι σημαντικός ο προσυμπτωματικός έλεγχος;
Η επίπτωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στον Καναδά αυξήθηκε κατά μέσο όρο 3,7% ετησίως από το 2015 έως το 2019, καθιστώντας τον τον ταχύτερα αυξανόμενο καρκίνο μεταξύ των γυναικών, σύμφωνα με την Καναδική Εταιρεία Καρκίνου.
"Ξαφνικά χάνουμε έδαφος. Πιστεύω ότι αυτό το τεστ θα βοηθήσει στη βελτίωση της κατάστασης, αλλά μόνο αν οι ασθενείς υποβάλλονται στον προσυμπτωματικό έλεγχο," δηλώνει η Selk.
Η ίδια επισημαίνει ότι το γεγονός ότι πολλοί Καναδοί δεν έχουν οικογενειακό γιατρό μπορεί να αποτελεί μέρος του προβλήματος, ενώ αναγνωρίζει ότι η εξέταση με κολποδιαστολέα δεν είναι η πιο ευχάριστη εμπειρία για τους ασθενείς.
"Δεν θα είναι ακόμη η πιο άνετη εξέταση, αλλά είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδος. Όταν χρησιμοποιείται σωστά, η εμφάνιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μειώνεται δραστικά. Είναι ένας καρκίνος που μπορούμε να προλάβουμε."

‍