Β. Ταυτότητα, προέλευση καί ἰδιότητες τῆς Ἐκκλησίας

Του Αρχιμανδρίτη Σάββα του Αγιορείτου

Επιλογή κειμένου: ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ “ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ”

1) Ποιά εἶναι ἡ ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας κατά τήν Ἁγία Γραφή καί τούς
Ἁγίους Πατέρας (Ἅγιο Πορφύριο καί λοιπούς)
Tί εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Ποιά ἡ ταυτότητά της;
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ
Η Εκκλησία σύμφωνα μέ τόν ὁρισμό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου εἶναι τό σῶμα τοῦ
Χριστοῦ, τό σῶμα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὅπως ὁ Χριστός εἶναι
 ακατάληπτος,  απερινόητος,  απερίγραπτος, ἔτσι καί τό σῶμα Του, κατά τή θεότητά Του,
εἶναι  απερίγραπτο,  ακατάληπτο,  ανερμήνευτο. «Πρόκειται περί «μεγάλου μυστηρίου», τοῦ μεγαλυτέρου εἰς ὅλους τούς κόσμους μας: περί τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας»31, γράφει χαρακτηριστικά ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979).
Εἶναι τό κορυφαῖο μυστήριο
Γιά τόν Ἅγιο Γέροντα Πορφύριο εἶναι το κορυφαῖο Μυστήριο, «τό μυστήριο τῶν
μυστηρίων»32. Εἶναι «τό ἁγιώτατον καί προσφιλέστατο μυστήριο τοῦ Θεοῦ, μυστήριο τῶν
μυστηρίων ἤ μᾶλλον παμμυστήριον τῶν παμμυστηρίων»33 κατά τόν ὅσιο Ἰουστίνο
Πόποβιτς.
Ἔκφραση τῆς Θείας Σοφίας
Ἀποτελεῖ ἡ Ἐκκλησία- ὅπως δίδασκε ὁ Ἅγιος Πορφύριος- φανέρωση,  απόδειξη καί
«ἔκφραση τῆς πολυποίκιλης σοφίας τοῦ Θεοῦ»34. Ἡ παν-σοφία Του,  αλλά καί τό πολυ-
ποίκιλον τῆς σοφίας Του φανερώθηκε στήν Ἐκκλησία Του.
Θεῖο καθίδρυμα
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι «θεῖο καθίδρυμα»35, τόνιζε ὁ Ὅσιος Γέροντας. Ἔχει κεφαλή τόν
Χριστόν στόν Ὁποῖο «κατοικεῖ πᾶν τό πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς»36.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἄναρχη, ἄκτιστη,  ατελεύτητη, αἰώνια
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἄναρχη, ἄκτιστη,  ατελεύτητη, αἰώνια, ὅπως καί ὁ Ἱδρυτής Της, ὁ
Τριαδικός Θεός, εἶναι ἄναρχος, ἄκτιστος,  ατελεύτητος, αἰώνιος.
=============================================================================
29 Ὅ . π .
30 Ἄ ν θ ρ ω π ο ς κ α ί Θ ε ά ν θ ρ ω π ο ς , σελ. 189.
31 Ἄ ν θ ρ ω π ο ς κ α ί Θ ε ά ν θ ρ ω π ο ς , σελ. 182.
32 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 193.
33 Ἁγ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ὀ ρ θ ό δ ο ξ ο ς Ἐ κ κ λ η σ ί α κ α ί Ο ἰ κ ο υ μ ε ν ι σ μ ό ς , Ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρχαγγέλων Τσέλιε Βάλιεβο
Σερβία, σελ. 24.
34 Ὅ . π . σελ. 193.
35 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 193.
3 6 Κ ο λ . 2, 9.
=============================================================================
«Ἡ Ἐκκλησία», ἔλεγε ὁ Ἅγιος Γέροντας, «ὑπῆρχε πρό τῶν αἰώνων, πρό τῶν  αγγέλων,
πρό τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου»37, διότι ἡ πρώτη Ἐκκλησία εἶναι ὁ ἅγιος Τριαδικός Θεός, τά Τρία ὁμότιμα, ὁμοούσια καί ὁμόδοξα Πρόσωπα τῆς «ἁπλῆς τριφώτου  αρχικωτάτης Ἑνάδος»38. «Πρό καταβολῆς κόσμου»39, διδάσκει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὑπῆρχε τό απόρρητο καί ἄγνωστο στούς πάντες μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, καθώς καί τό σχέδιο τῆς, διά τῆς Ἐκκλησίας, σωτηρίας τοῦ κόσμου.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ νέα ζωή πού κατήργησε τόν θάνατο
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ καινή-καινούργια ζωή πού μᾶς χάρισε ὁ Χριστός μας. Σύμφωνα μέ
τόν μακαριστό Γέροντα Πορφύριο, ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ νέα ζωή, «ἡ ζωή ἐν Χριστῷ». Στήν
Ἐκκλησία δέν ὑπάρχει θάνατος, διότι ὁ Χριστός τόν καταργεῖ. Ὅποιος ζεῖ ἐντός Της, δέν
φοβᾶται τό θάνατο40,  αλλά ἐπίσης οὔτε τόν διάβολο, οὔτε τήν κόλαση41. Ἡ αἰωνιότητα, ἡ
μετοχή στήν ὄγδοη ἡμέρα τῆς Δημιουργίας, στήν αἰώνια μακαριότητα, εἶναι μιά
πραγματικότητα, πού  αρχίζει  από ἐδῶ καί  από τώρα, γι’ αὐτούς πού θέλουν, δηλ. γι’
αὐτούς πού ἐντάσσονται ὀργανικά στήν Ἐκκλησία42. Σημειώνει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης
τόν ἑξῆς λόγο τοῦ Κυρίου: «Ἐάν τις τόν λόγον μου τηρήσῃ, οὐ μή γεύσηται θανάτου εἰς τόν
αἰῶνα»43. Ὁ Χριστός μέ τόν θάνατό του «ἐπάτησε τόν θάνατο»44. «Ὅποιος μπαίνει στήν
Ἐκκλησία», διακήρυσσε ὁ Ὅσιος Γέροντας, «σώζεται, γίνεται αἰώνιος…δέν πεθαίνει
ποτέ»45. Δέν ὑπάρχουν δύο ζωές, μία πρό καί μία μετά θάνατον. «Μία εἶναι ἡ ζωή»46,
ἑνιαία. Οὐσιαστικά ἡ Ζωή εἶναι ὁ Χριστός47. Ἐάν κανείς ἐνταχθεῖ πραγματικά καί
παραμείνει ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ἐντάσσεται σ’ αὐτήν τήν μία καί ἑνιαία Ζωή, πού εἶναι ὁ
Χριστός. «Εἶμαι αἰώνιος»48 διακήρυσσε πανηγυρικά ὁ Γέροντας.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ Παράδεισος καί ὁ Χριστός
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ Παράδεισος. Ὅποιος ζεῖ ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ζεῖ στόν ἐπι γῆς
Παράδεισο, ὁ ὁποῖος «εἶναι ὁμοιότατος μέ τόν ἐν οὐρανοῖς»49. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ Χριστός
καί ὁ Παράδεισος, εἶναι ἡ ζωή μέσα στό φῶς καί στήν  αγαλλίαση50. Στήν Ἐκκλησία «ζοῦμε τόν Χριστό»51. Ζοῦμε τήν Μία Ἀλήθεια, πού δέν εἶναι μία θεωρητική πρόταση -  ξίωμα, αλλά εἶναι τό Ἕνα καί μοναδικό Πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτό εἶναι καί ἡ βίωση τοῦ Παραδείσου,  φοῦ «ὁ Χριστός εἶναι ὁ Παράδεισος»52. Γι’ αὐτό ὁ Παράδεισος εἶναι ὁ ἴδιος, ὅπως ἔλεγε ὁ Γέροντας, στόν οὐρανό καί στή γῆ53. Προϋπόθεση γιά νά ζήσουμε τή ζωή τοῦ Χριστοῦ στόν οὐρανό εἶναι νά τήν ζήσουμε (νά τήν προγευθοῦμε), ἔστω κατ’ ἐλάχιστον, ἐδῶ στή γῆ. « Ἄν δέν φθάσει κανείς τουλάχιστον σέ κατάσταση μερικοῦ φωτισμοῦ, σ’ αὐτήν τήν ζωή», διδάσκει ὁ καθηγητής π. Ἰωάννης Ρωμανίδης «δέν μπορεῖ νά δεῖ τόν Θεόν ὡς Φῶς, οὔτε σ’ αὐτήν τήν ζωή,  αλλά οὔτε καί στήν ἄλλη ζωή»54.
=========================================================================
3 7 Ὅ . π . σελ. 193.
38 Τ ρ ι ώ δ ι ο ν , Δευτέρα Α΄ Ἑβδομάδος, Δοξαστικό Α΄ ὠδῆς τοῦ κανόνος τοῦ ὄρθρου.
3 9 Ἐ φ . 1, 4.
40 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 479.
41 Ὅ. π . σελ. 535.
42 Ὅ. π . σελ. 582- 583.
4 3 Ἰ ω ά ν . 8, 52.
44 Πρβλ.τό Ἀναστάσιμο: «Χριστός Ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θάνατον πατήσας καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».
45 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 198-199.
46 Ὅ. π . σελ. 583.
47 Ἰ ω ά ν . 14, 6.
48 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 199.
49 Ὅ . π . σελ. 200.
50 Ὅ. π . σελ. 200-201.
51 Ὅ. π . σελ. 195.
52 Ὅ . π . σελ. 200.
53 Ὅ. π . σελ. 200.
=========================================================================
Ἐπίσης ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος θεολόγος σημειώνει ὅτι: «Τοσοῦτον τῆς Ἐκείνου θέας
ἐκπέσομεν, κατά τήν  αναλογίαν τῆς ἑκάστου ἡμῶν  π’ ἐντεῦθεν  αμβλυωπίας», καί
συνεχίζει «καθ’ ὅσον τοῦ φωτός αὐτοῦ ἑκουσίως ἑαυτούς ὑστερήσαμεν ἐν τῇ παρούσῃ
ζωῇ»55.
Ἡ Ἐκκλησία μᾶς κάνει ὅλους ἕνα
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ «χῶρος» καί ὁ «τρόπος», ὅπου γίνεται ἡ ἐν Χριστῷ ἕνωσις ὅλων διά
τῆς μετοχῆς στήν ἄκτιστη Θεία δόξα. Στήν Ἐκκλησία - Παράδεισο «ὅλες οἱ ψυχές τῶν
 ανθρώπων εἶναι ἕνα»56 . Ἑνώνονται διά τῆς ἄκτιστης  αγάπης, μετέχοντες στήν ἄκτιστη
δόξα τοῦ ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ μόνη  αληθινή καί γνήσια  αγάπη, ἡ μόνη
 αληθινή καί πραγματική δόξα. Αὐτήν τήν  αγάπη, αὐτήν τήν μετοχή στήν ἄκτιστη δόξα, τήν δίδει ὁ Χριστός στούς  αληθινούς μαθητάς Του. Στήν Ἀρχιερατική Του προσευχή τό
φανερώνει: «καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν
ἐσμεν»57. Ἐκεῖνο, πού μᾶς κάνει ὅλους «ἕνα» μέσα στήν Ἐκκλησία, (τόσο στήν ἐν οὐρανοῖς
ὅσο καί στήν ἐπί γῆς) εἶναι ἡ μετοχή μας σ’ αὐτήν τήν ἄκτιστη Θεία δόξα. Αὐτήν τήν ὁποία
δίδει ὁ Πατήρ στόν Υἱό καί ὁ Υἱός στούς  αδελφούς Του, δηλ. σ’ ὅλους ἐκείνους πού Τόν
 αγαποῦν (τηροῦν τό θέλημά τοῦ Πατρός Του58). Ἡ ἄκτιστη Θεία δόξα δέν εἶναι ἄλλο, παρά ἡ Θεία Χάρη, ἡ ἄκτιστη θεοποιός ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, στήν ὁποία μποροῦμε νά μετέχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἐάν καί ἐφόσον τό θέλουμε. Ἀνταποκρινόμενοι σ’ αὐτήν τήν Θεία δωρεά, διά τῆς ὑπακοῆς στίς Θεῖες ἐντολές, ἑνωνόμαστε σ’ ἕνα σῶμα μεταξύ μας καί μέ τόν Χριστό. Ἐκπληρώνουμε ἔτσι, τό αἴτημα τῆς Ἀρχιερατικῆς προσευχῆς: «Ἵνα πάντες ἕν ὦσι»59. Διά τῆς ἑνώσεως δέ μέ τόν Χριστό, ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, πραγματώνουμε τήν θέωσή μας, πού εἶναι ὁ σκοπός τῆς ὕπαρξής μας, (δηλ. φθάνουμε στό «καθ’ ὁμοίωσιν»60).
Ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἑνώνει κατά τό πρότυπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Γέροντας σκέφτεται
ὀρθοδοξότατα καί τονίζει ὅτι, ὅπως «ἡ Ἁγία Τριάδα εἶναι τρία πρόσωπα,  αλλά εἶναι
ἑνωμένα κι’  αποτελοῦν ἕνα»61, ἔτσι καί ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, πού εἴμαστε μύρια πρόσωπα,
καλούμαστε νά γίνουμε «ἕνα». Ὅπως ὁ Θεός εἶναι Τρισυπόστατος «Τρίφωτος Ἑνάς»62, ἔτσι
καί ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι καλούμαστε νά γίνουμε μυριοϋπόστατος, «μυριόφωτος ἑνάς» κατά
Χάριν. Αὐτό πραγματώνεται, ὅταν συνεργαστεῖ ἡ  νθρώπινη θέλησή μας μέ τήν Θεία Χάρη.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό ἐργαστήριο τῆς θεώσεώς μας
Ἡ Ἐκκλησία μᾶς χαρίζει τήν θέωση. Ἡ δική μας προσπάθεια ἔγκειται στό νά φυλάξουμε
αὐτήν τήν ὕψιστη δωρεά. «Κατὰ τὴν πατερικὴ παράδοση τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς»,
παρατηρεῖ ὁ καθηγητής κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης, «σὲ τοῦτο  ακριβῶς συνίσταται ἡ
συνεργία τοῦ  ανθρώπου, στὸ ν'  φήνει ὁ ἄνθρωπος τὸ Θεὸ νὰ ἐνεργεῖ σ' αὐτόν»63. Καί
συνεχίζει: «Ἀλλὰ τοῦτο γίνεται πραγματικότητα μόνον, ὅταν μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ ὁ
ἄνθρωπος ἄρει τὰ ἐμπόδια ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα ὁ ἴδιος ἔχει ἐπισωρεύσει, ὥστε νὰ φανερωθεῖ
ἡ Χάρη καὶ ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔλαβε στὸ βάπτισμα. Ἡ ὅλη συμβολὴ τῆς ἐλεύθερης
=========================================================================
54 Πρωτοπρ. Ἰωάννου Ρωμανίδου, Π α τ ε ρ ι κ ή Θ ε ο λ ο γ ί α , Ἐκδόσεις Παρακαταθήκη, Θεσσαλονίκη 2004 (στό ἑξῆς: Π α τ ε ρ ι κ ή
Θ ε ο λ ο γ ί α ) σελ. 48.
55 Ἁγίου Συμεών νέου θεολόγου, Ε ὑ ρ ι σ κ ό μ ε ν α , Λόγος 75ος. (Διονυσίου Ζαγοραίου "Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου τά Εὑρισκόμενα",
Ἐκδ. Β. Ρηγοπούλου, Θεσ/κη 1977).
56 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 200.
57 Ἰ ω . 17, 22.
58 Πρβλ. Μ α τ θ . 12, 50.
59 Ἰ ω . 17, 21.
60 Πρβλ. ὑποσημείωση 24 καί 109.
61 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 200.
62 Τ ρ ι ώ δ ι ο , Δοξαστικό α΄ Ὠδῆς, Δευτέρας τῆς Α΄Ἑβδομάδος, Εἰς τόν Ὄρθρον: «Μονάς ἁπλή, τρίφωτε  ρχικωτάτη Ἑνάς, πανσθενεστάτη
πάνζωε, Θεέ καί Κύριε, Πατήρ ὁ Παντοκράτωρ, ὁ Υἱός καί τό Πνεῦμα, σῶζε τούς σέβοντάς σε».
63 Δ. Τσελεγγίδη, Ἡ σ ω τ η ρ ι ο λ ο γ ί α τ ο ῦ Λ ο υ θ ή ρ ο υ , Ἐκδόσεις Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 1999, Κεφάλαιο Δ΄, σελ. 223.
=========================================================================
θελήσεως τοῦ  ανθρώπου ἐπικεντρώνεται στὸ «ὑπομεῖναι τὴν Χάριν καὶ μὴ προδοῦναι τὸν
θησαυρὸν»64, νὰ βαστάξει καὶ νὰ διατηρήσει τὴν προσφερθεῖσα Χάρη»65.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό ταμεῖο τῆς Θείας Χάρης
Τό ταμεῖο τῆς Θείας Χάρης διά τῆς ὁποίας ἑνοποιούμεθα εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Μετέχουμε
στήν Θεία Χάρη, ὅταν ζοῦμε ἐντός τῆς «Μίας Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς
Ἐκκλησίας»66. Γιά νά μποῦμε καί νά παραμείνουμε στήν Ἐκκλησία, πρέπει νά ἔχουμε, ἔστω καί κατ’ ἐλάχιστον, τήν μεταξύ μας ἐν Χριστῷ  αγάπη, δηλ. τήν ἄκτιστη Θεία δόξα, πού δίνει ὁ Χριστός στούς γνήσιους μαθητές Του. Αὐτή μᾶς κάνει «ἕνα». «Αὐτό μόνο διά τῆς Χάριτος τό καταλαβαίνει κανείς»67, παρατηροῦσε ὁ Γέροντας.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ χῶρος τῆς  ληθινῆς αγάπης καί ἑνότητος
Ἀνήκουμε στήν Ἐκκλησία, ὅταν γινόμαστε «ἕνα» μεταξύ μας68, καθώς καί μέ τόν
Κύριο, διά τῆς μετοχῆς μας στήν ἄκτιστη θεοποιό Θεία ἐνέργεια. Εἴμαστε μέλη τῆς
Ἐκκλησίας, ὅταν ζοῦμε Ἁγιοτριαδικά, δηλ. ὅταν ἔχουμε: α) μία ψυχή, μία καρδιά69, β) ἕνα
φρόνημα (γιά τήν  ακρίβεια: ταὐτό φρόνημα), γ) μία ἐνέργεια (γιά τήν  ακρίβεια: ταὐτή
ἐνέργεια). Τότε, ὄντες ἑνωμένοι διά τῆς ἐν Χριστῷ  αγάπης, ὁμοιάζουμε στόν Χριστό καί
εἰκονίζουμε τήν Ἁγία Τριάδα. Τό ὡραιότερο πρᾶγμα, πού μπορεῖ νά ζήσει κανείς, εἶναι νά
βιώσει αὐτήν τήν καθολική ἑνότητα· νά νιώσει «ἕνα» μ’ ὅλους τούς  ανθρώπους στή γῆ70.
Ἄν καί οἱ ἄλλοι συμμερίζονται τό ἴδιο συναίσθημα, τό ἴδιο βίωμα, μ’ ἐμᾶς, τότε  ακόμη πιό
ἔντονα καί πραγματικά ζοῦμε  από τώρα στόν Παράδεισο. Ὅμως, αὐτό, μόνο ἐντός τῆς
Ἐκκλησίας, εἶναι δυνατόν νά ἐπιτευχθεῖ71. Μόνον ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, μέ τά
θεραπευτικά της μέσα, μεταμορφώνει τήν κοινωνία « απὸ συγκροτήματα ἐγωϊστικῶν καὶ
ἐγωκεντρικῶν  ατόμων εἰς κοινωνίαν  ανθρώπων μὲ  ανιδιοτελῆ  γάπην, "ἥτις οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς"»72, παρατηρεῖ ὁ καθηγητής π. Ἰωάννης Ρωμανίδης.
Οἱ ἄνθρωποι, πού ἔχουν θεραπευθεῖ  από τήν Ἐκκλησία, τό μοναδικό Ψυχ-ιατρεῖο,
 ακολουθώντας τόν μοναδικό «Ἰατρό τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων μας»73, τόν Κύριο Ἰησοῦ, αὐτοί μόνον, εἶναι ἱκανοί νά  αγαπήσουν  αληθινά ( ανιδιοτελῶς, χωρίς ὅρια, χωρίς διακρίσεις,  ακόμη καί τούς ἐχθρούς τους, μέ προσωπική θυσία), ἔτσι ὥστε ὁ καθένας νά ζεῖ στήν καρδιά τοῦ ἄλλου, ὁ καθένας νά ζεῖ γιά τόν Χριστό καί γιά τόν ἄλλο καί ὄχι γιά τόν ἑαυτό του. Αὐτό εἶναι τό βαθύτερο, τό κυρίαρχο καί κατ’ ἐξοχήν εὐάρεστο, τό προηγούμενο, ἤ κατ’ εὐδοκίαν θέλημα τοῦ Χριστοῦ : Νά γίνουμε ὅλοι «ἕνα ἐν Χριστῷ
Ἰησοῦ», νά ζοῦμε μέσα σέ ὅλους καί ὅλοι μέσα μας. Αὐτό ζήτησε ὁ Κύριος στήν Ἀρχιερατική Του προσευχή: «ἵνα ὦσιν ἕν»74. Αὐτό προσευχήθηκε γιά ὅλους, ὅσοι θά γίνουμε μέλη τῆς Ἐκκλησίας Του. Θέλει ὁ Κύριος νά ζοῦμε σάν δικές μας, τίς χαρές καί τίς λύπες ὅλων75.
=========================================================================64 Βλ. Ἁγ. Νικολάου Καβάσιλα, Π ε ρ ὶ τ ῆ ς ἐ ν Χ ρ ι σ τ ῷ ζ ω ῆ ς , Λ ό γ ο ς Α ' , P G 150.501Β: «Ἔτσι τοίνυν τὸ μὲν θεόθεν, τὸ δὲ τῆς ἡμετέρας σπουδῆς, καὶ τὸ μὲν ἐκείνου καθαρῶς ἔργον, τὸ δὲ καὶ ἡμῖν ἔχει φιλοτιμίαν. Μᾶλλον δὲ τοσοῦτον παρ' ἡμῶν εἰσφέρεται μόνον, ὅσον ὑπομεῖναι τὴν Χάριν καὶ μὴ προδοῦναι τὸν θησαυρόν, μηδὲ σβέσαι τὴν λαμπάδα ἡμμένην ἤδη». Πρβλ. τοῦ Ἴδιου Π ε ρ ὶ τ ῆ ς ἐ ν Χ ρ ι σ τ ῷ ζ ω ῆ ς , Λ ό γ ο ς Ζ ' , P G 150, 520C: «Τοῦτο γὰρ ὑπὲρ τῆς ζωῆς εἰσάγομεν μόνον, τὰς δωρεᾶς ὑπομεῖναι καὶ τῶν χαρίτων  νασχέσθαι καὶ μὴ ρίψαι τὸν στέφανον, ὅν πολλοῖς ἱδρῶσι καὶ πόνοις ἔπλεξεν ἡμῖν ὁ Θεός».
65 Δ. Τσελεγγίδη, Ἡ σ ω τ η ρ ι ο λ ο γ ί α τ ο ῦ Λ ο υ θ ή ρ ο υ , Ἐκδόσεις Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 1999, Κεφάλαιο Δ΄, σελ. 224.
66 Σ ύ μ β ο λ ο τ ῆ ς Π ί σ τ ε ω ς .
67 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 196.
68 Ὅ. π . σελ. 196.
69 Πρβλ. Π ρ ά ξ ε ι ς 4, 32.
70 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 196.
71 Μόνο ζώντας ἐντός τῆς Ἐκκλησίας οἱ ἄνθρωποι, μποροῦν ( αποβάλλοντας τήν φιλαυτία τους, τήν ὑπερηφάνεια καί τό θέλημά τους) νά  αγαπήσουν καί νά  αγαπηθοῦν  ληθινά.
72 Πρωτοπρ. Ἰωάννου Ρωμανίδου, Δ ο γ μ α τ ι κ ή κ α ί σ υ μ β ο λ ι κ ή θ ε ο λ ο γ ί α τ ῆ ς Ὀ ρ θ ο δ ό ξ ο υ Κ α θ ο λ ι κ ῆ ς Ἐ κ κ λ η σ ί α ς , τόμος Α΄, Εἰσαγωγή: Ἡ θρησκεία εἶναι νευροβιολογική  σθένεια, ἡ δέ ὀρθοδοξία ἡ θεραπεία της, σελ. 12.
73 Πρβλ. Π α τ ε ρ ι κ ή θ ε ο λ ο γ ί α , Ποιός εἶναι «ψυχοπαθής» κατά τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, σελ. 22-25 καί Ἐ ν ο ρ ί α .
Σ κ ο π ό ς ἡ θ ε ρ α π ε ί α , σελ. 25-28.
7 4 Ἰ ω ά ν . 17, 11·22.
=========================================================================
Ὁφείλουμε «νά τούς νιώθομε δικούς μας, νά προσευχόμαστε γιά ὅλους», τόνιζε ὁ
Γέροντας, «νά πονᾶμε γιά τή σωτηρία τους, νά ξεχνᾶμε τούς ἑαυτούς μας»76. Ὅπως ὁ
Χριστός εἶναι τό πᾶν γιά μᾶς, ἔτσι καί ἐμεῖς «νά κάνομε τό πᾶν γι’ αὐτούς»77. Τότε εἴμαστε
στήν Ἐκκλησία, ὅταν «γινόμαστε ἕνα μέ κάθε δυστυχισμένο καί πονεμένο κι’ ἁμαρτωλό»78
δήλωνε συμπερασματικάὁ π. Πορφύριος. Τότε εἴμαστε μέσα στήν Ἐκκλησία, ὅταν τούς
βλέπουμε ὅλους σάν δικούς μας, ὅταν πραγματώνουμε τό  ποστολικό: «Χαίρειν μετά
χαιρόντων, κλαίειν μετά κλαιόντων»79. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ μόνη  ληθινή ἐν Χριστῷ ἑνότης καί κοινότης.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ Κιβωτός τῆς σωτηρίας
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ Κιβωτός τῆς σωτηρίας. Ὅποιος εἰσέρχεται καί παραμένει ἐντός τῆς
Ἐκκλησίας, αὐτός καί σώζεται. Ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας δέν ὑπάρχει σωτηρία80. Σάν ἄλλη
Κιβωτός τοῦ Νῶε διασώζει καθέναν, πού εἰσέρχεται καί παραμένει σ’ Αὐτήν.
2) Ποιά εἶναι ἡ προέλευση τῆς Ἐκκλησίας. Ποιές οἱ ρίζες Της;
Ἡ Ἐκκλησία, ἔλεγε ὁ Γέροντας, ἔχει ρίζες: α) τήν σοφή Θεία Πρόνοια καί β) τήν Θεία
Ἀγάπη81. «Ἡ Ἐκκλησία ὡς οἰκονομία τῆς Χάρης τοῦ Χριστοῦ», σημειώνει ὁ π.
Ἀθανάσιος Γιέβτιτς, «καθορίστηκε  π’  ρχῆς στήν προαιώνια «Μεγάλη Βουλή» τοῦ
Τριαδικοῦ Θεοῦ, τῆς ὁποίας ὁ Ἀγγελιοφόρος εἶναι ὁ Κύριος καί Θεός καί Σωτήρας μας
Ἰησοῦς Χριστός»82. Σκοπός Της εἶναι νά σωθοῦν δι’ Αὐτῆς ὅλοι οἱ ἄνθρωποι83. Ὅ,τι κάνει ὁ Θεός τό κάνει  πό Ἀγάπη καί διότι «θέλει πάντας  νθρώπους σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν
 αληθείας ἐλθεῖν»84. ««Ἡ ὑπεράπειρος καί  πειράκις  πείρως προϋπάρχουσα τῶν αἰώνων
μεγάλη τοῦ Θεοῦ Βουλή»85  ποφάσισε», παρατηρεῖ πάλι ὁ π. Ἀθανάσιος, «γιατί ἔτσι τό
θέλησε ἡ ἄπειρη  γάπη τοῦ Θεοῦ, νά μετάσχουν στήν μακαριότητα τῆς Θείας ζωῆς τοῦ
Τριαδικοῦ Θεοῦ, τοῦ Θεοῦ τῆς  γάπης, καί στήν ἕνωση μαζί Του καί ἄλλα ὄντα καί
δημιουργήματα, τά ὁποῖα γι’ αὐτό  κριβῶς καί δημιούργησε σέ κάποια στιγμή τοῦ
χρόνου»86. Καί συνεχίζει: «Ἀλλ΄ ὁ Θεός, ὡς Παντογνώστης, γνώριζε πρίν  π’ ὅλους τούς
αἰῶνες καί πρόβλεψε  π’  ρχῆς ὁλόκληρη τήν πορεία τῆς ἱστορίας καί τῆς ζωῆς τῶν
ἐλεύθερων δημιουργημάτων. Πρόβλεψε ἄρα ὅτι ὁ ἄνθρωπος, κάνοντας κακή χρήση τῆς
ἐλευθερίας, πού τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, θά ἔπεφτε στήν ἁμαρτία. Ἀλλ΄ ὁ Θεός, ἐπειδή εἶναι
 νυπολόγιστα  γαθός καί φιλάνθρωπος87 «πλούσιος ἐν ἐλέει», καί περισσότερο  πό
πλούσιος «ἐν  γάπῃ»88, καί ἐπειδή ἔχει προαιώνια εὐαρέσκεια ἐν τῷ ἠγαπημένῳ» γιά
Χάρη τοῦ πιό  γαπημένου δημιουργήματός Του -τοῦ  νθρώπου-, μαζί μέ τήν  πόφαση γιά
τή δημιουργία του, ὅρισε ταυτόχρονα ( πό τότε) στήν προαιώνια θέλησή Του καί τήν
Θεανδρική Οἰκονομία τῆς σωτηρίας τοῦ  νθρώπου διά τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ Του»89.
=========================================================================75 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 196.
76 Ὅ. π . σελ. 196.
77 Ὅ . π . σελ. 196/197.
78 Ὅ . π . σελ. 196.
79 Ρ ω μ . 12, 15.
80 Πρβλ. Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 194.
81 Ὅ. π . σελ. 193.
82 Ἐ κ κ λ η σ ι ο λ ο γ ί α Ἀ π ο σ τ ό λ ο υ Π α ύ λ ο υ , σελ. 214.
83 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 193.
84 Α ΄ Τ ι μ . 2, 4.
85 Ἁγ. Μαξίμου Ὁμολογητοῦ, Π ρ ό ς Θ α λ ά σ σ ι ο ν , 60. P G 90, 621.
86 Ἡ Ἐ κ κ λ η σ ι ο λ ο γ ί α τ ο ῦ Ἀ π ο σ τ ό λ ο υ Π α ύ λ ο υ , σελ. 38-39.
87 Τ ί τ . 3, 4.
88 Ἐ φ . 2. 4, 7·1, 18-19. Α΄ Ἰ ω . 4.8, 16.
89 Ἡ Ἐ κ κ λ η σ ι ο λ ο γ ί α τ ο ῦ Ἀ π ο σ τ ό λ ο υ Π α ύ λ ο υ , σελ. 38-39.
=========================================================================
Πρό πάντων τῶν αἰώνων ὁ Πανάγιος, Ἄναρχος, καί Ἀΐδιος Τριαδικός Θεός, συνέλαβε τό
σχέδιο τῆς σωτηρίας ὅλων μας, διά τῆς Ἐκκλησίας.
3)Ποιές εἶναι οἱ ἰδιότητες τῆς Ἐκκλησίας
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἄναρχη, ἄκτιστη,  τελεύτητη καί αἰώνια
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἄναρχη, ἄκτιστη,  τελεύτητη καί αἰώνια90. Δέν ἔχει  ρχή,  αφοῦ ὁ
ἅγιος Τριαδικός Θεός, πού εἶναι ἡ πρώτη Ἐκκλησία, δέν ἔχει  ρχή. Ἐπίσης ἡ Ἐκκλησία εἶναι
 τελεύτητη. Δέν ἔχει τέλος,  φοῦ ὁ Θεός δέν ἔχει τέλος. Θά ὑπάρχει πάντα. Εἶναι αἰώνια
καί ὑπάρχει προαιώνια. «Εἶναι ἄκτιστη», θεολογεῖ ὁ π. Πορφύριος, «ὅπως καί ὁ Θεός εἶναι
ἄκτιστος»91.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι  κατάλυτη
Τήν Ἐκκλησία κανείς δέν θά μπορέσει νά Τήν καταργήσει, ἤ νά Τήν βλάψει καθ’
οἱονδήποτε τρόπο,  φοῦ τόν Θεόν κανείς δέν μπορεῖ νά Τόν νικήσει ἤ βλάψει. «Πύλαι
ᾍδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς»92. Θά παραμείνει γιά πάντα, ὅπως παραμένει καί μέχρι
τώρα,  παρασάλευτη, διότι εἶναι θεμελιωμένη στό παντοδύναμον καί  κατάλυτον τοῦ
Θεοῦ, ὅπως ἐπίσης στήν ἄπειρη Θεία  γάπη καί στήν πάνσοφη Θεία Πρόνοια93.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι πάντα ἑνωμένη μέ τόν Χριστό πού εἶναι ἡ Κεφαλή Της.
Ὁ Χριστός εἶναι  διάσπαστα ἑνωμένος μέ τήν Ἐκκλησία, πού εἶναι τό σῶμα Του.
Δέν μπορεῖ ποτέ νά ὑπάρξει σῶμα χωρίς κεφαλή94. Ὅπου ἡ Ἐκκλησία, ἐκεῖ καί ὁ
Χριστός· ὅπου ὁ Χριστός, ἐκεῖ καί ἡ Ἐκκλησία95. Χωρίς Χριστό δέν ὑπάρχει
Ἐκκλησία. «Ἡ Ἐκκλησια εἶναι αὐτός ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ Χριστός στό σῶμα καί μαζί
μέ τό σῶμά Του» σημειώνει ὁ π. Ἀθανάσιος Γιέβτιτς· καί συνεχίζει: « Ὁ Χριστός εἶναι
ἡ Κεφαλή τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας,  λλά καί ἡ Ἀπαρχή καί τό Πλήρωμα… καί ὁ
Σωτήρας τοῦ σώματος»96.
Ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν. Κάθε μέλος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐξαρτημένο ἐξ ὁλοκλήρου
 πό τόν Χριστό. Ὅλοι ζοῦμε  πό τόν Χριστό. Τρεφόμαστε  πό τόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος
εἶναι Φίλος μας καί Ἀδελφός μας97. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ αἰτία τῆς ἔνταξης,  λλά καί τῆς
παραμονῆς μας «ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ»· εἶναι ὁ Ἁγιασμός μας. Εἶναι Παντοδύναμος  λλά
καί Πανάγαθος, τό Α καί τό Ω , ἡ  αρχή καί τό τέλος. Ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν98 γιά τήν
Ἐκκλησία,  λλά καί γιά κάθε συγκεκριμένο μέλος Της. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ
Χρυσόστομος βάζει στό στόμα τοῦ Χριστοῦ αὐτά τά λόγια : «Εἶμαι τό πᾶν γιά σένα
καί εἶσαι τό πᾶν γιά μένα. Τί πλέον θέλεις;»99!!!
Ἡ Ἐκκλησία  αγαπᾶται ἄπειρα  από τόν Χριστό
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ  γαπώμενη ἄπειρα  πό τόν Χριστό. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ
γεμάτη  αγάπη παρουσία τοῦ Χριστοῦ στή γῆ  λλά καί στόν οὐρανό100. Ὁ Χριστός
=========================================================================
90 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 193.
91 Ὅ . π . σελ. 193.
92 Μ α τ θ . 16, 18.
93 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 193.
94 Ὅ . π . σελ. 195.
95 Πρβλ. ὅ . π . σελ. 195.
96 Ἐ κ κ λ η σ ι ο λ ο γ ί α Ἀ π ο σ τ ό λ ο υ Π α ύ λ ο υ , σελ. 7.
97 Ἁγ. Ἰω. Χρυσοστόμου, T L G , Work #152 58.700.33 to Work #152 58.700.46 «Ἐγὼ πατὴρ͵ ἐγὼ  δελφὸς͵ ἐγὼ νυμφίος͵ ἐγὼ οἰκία͵ ἐγὼ τροφὴ͵ ἐγὼ ἱμάτιον͵ ἐγὼ ῥίζα͵ ἐγὼ θεμέλιος͵ πᾶν ὅπερ ἂν θέλῃς ἐγώ· μηδενὸς ἐν χρείᾳ καταστῇς. Ἐγὼ καὶ δουλεύσω· ἦλθον γὰρ διακονῆσαι͵ οὐ διακονηθῆναι. Ἐγὼ καὶ φίλος͵ καὶ μέλος͵ καὶ κεφαλὴ͵ καὶ  δελφὸς͵ καὶ  δελφὴ͵ καὶ μήτηρ͵ πάντα ἐγώ· μόνον οἰκείως ἔχε πρὸς ἐμέ. Ἐγὼ πένης διὰ σέ· καὶ  λήτης διὰ σέ· ἐπὶ σταυροῦ διὰ σὲ͵ ἐπὶ τάφου διὰ σέ· ἄνω ὑπὲρ σοῦ ἐντυγχάνω τῷ Πατρὶ͵ κάτω ὑπὲρ σοῦ
πρεσβευτὴς παραγέγονα παρὰ τοῦ Πατρός. Πάντα μοι σὺ͵ καὶ  δελφὸς͵ καὶ συγκληρονόμος͵ καὶ φίλος͵ καὶ μέλος. Τί πλέον θέλεις; τί τὸν φιλοῦντα  ποστρέφῃ; τί τῷ κόσμῳ κάμνεις; τί εἰς πίθον  ντλεῖς τετρημένον;».
98 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 195.
99 Ἁγ. Ἰω. Χρυσοστόμου, T L G , Work #152 58.700.33 to Work #152 58.700.46.
=========================================================================φανερώνεται στήν μεταξύ μας  αγάπη101 , στήν μεταξύ μας ἑνότητα καί «στήν  αγάπη
Του, τήν Ἐκκλησία»102, δίδασκε ὁ π. Πορφύριος. Ὅποιος εἶναι  αληθινά μέλος Της,
αὐτός εἶναι μέσα στήν « Αγάπη Του». Αὐτή ἡ τόσο τρυφερή ἔκφραση τοῦ Γέροντα
ἐκφράζει τό βίωμά του: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ  αγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ  νοθρωπότητα (ἡ
ὁποία εἶχε χωριστεῖ, ἐξ αἰτίας τῆς παρακοῆς,  από τήν πρώτη Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας
Τριάδος) εἶναι ἡ πόρνη ( αφοῦ δέν φύλαξε τήν πίστη της στόν Νυμφίο Της Χριστό),
τήν ὁποίαν ἠράσθη ὁ Θεός καί θυσιαστηκε γι’ αὐτήν, μέ σκοπό νά τήν ξαναεντάξει
στήν Ἐκκλησία Του. Τήν φύτεψε μέσα Του, γιά νά μήν μπορεῖ πλέον νά τήν
ἐπιβουλευθεῖ κανείς. Εἶναι αὐτή γιά τήν ὁποία, Ἐκεῖνος κατεβαίνει,  αφοῦ αὐτή
τραυματισμένη καί βρώμικη,  δύναμη καί ἐξαθλιωμένη, δέν μπορεῖ ν’  νεβεῖ σ’
Αὐτόν. Εἶναι ἡ πόρνη ( φοῦ δέν παρέμεινε πιστή στήν ἕνωσή της μέ τήν Ἁγία
Τριάδα), τήν ὁποία ὁ Κύριος  γάπησε, ὄχι γιά νά τήν ἐπιβουλευθεῖ,  λλά γιά νά τήν
τιμήσει, νά τήν καθαρίσει, νά τήν ἁγιάσει καί νά τήν κάνει νύμφη Του103.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Μία καί εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη. Δέν ὑπάρχει ἄλλη Ἐκκλησία
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Μία καί μοναδική. Κεφαλή Της εἶναι ὁ Ἕνας καί μοναδικός Χριστός.
Σῶμα Του, ἕνα καί μοναδικό, ἡ Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία καί ὁ Χριστός εἶναι ἕνα. Δέν εἶναι
δυνατόν νά ὑπάρχουν πολλές «Ἐκκλησίες», ἐφόσον δέν εἶναι δυνατόν ὁ Χριστός νά ἔχει
πολλά σώματα. Ἐπίσης δέν εἶναι δυνατόν νά διαιρεθεῖ ἡ Ἐκκλησία,  φοῦ εἶναι τό Σῶμα τοῦ
Χριστοῦ, πού «μελίζεται  λλά δέν διαιρεῖται»104. Σύμφωνα μέ τό Γέροντα,  ληθινή
θρησκεία (καί ἑπομένως  ληθινή Ἐκκλησία) εἶναι μόνο μία: ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανική
θρησκεία. Τόνιζε: «Μία θρησκεία μόνον εἶναι: ἡ ὀρθόδοξος χριστιανική θρησκεία. Καί τό
πνεῦμα αὐτό τό ὀρθόδοξο εἶναι τό  ληθές. Τά ἄλλα πνεύματα», διευκρίνιζε ἐμφαντικά,
«εἶναι πνεύματα πλάνης καί οἱ διδασκαλίες εἶναι μπερδεμένες»105. Μόνο τό ὀρθόδοξο
πνεῦμα εἶναι τό  ληθές. Κάθε ἄλλο πνεῦμα,  κόμα καί ἄν λέγεται πνεῦμα χριστιανικό εἶναι
πνεῦμα πλάνης, ἄρα αἱρετικό.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Ἁγία
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἁγία καί ἄμωμος, διότι ἔχει κεφαλή τόν  ναμάρτητο Θεάνθρωπο
Ἰησοῦ106 καί «ψυχή» πού ζωοποιεῖ τά πάντα, τό Ἅγιο Πνεῦμα107. Ἔργο Της εἶναι ὁ διαρκής
ἐξαγιασμός τῶν πιστῶν. «Ὁ σκοπός εἶναι», ἔλεγε ὁ Γέροντας, «νά ζεῖτε, νά μελετᾶτε, νά
προσεύχεσθε, νά προχωρᾶτε στήν  αγάπη, στήν  αγάπη τοῦ Χριστοῦ, στήν  αγάπη τῆς
Ἐκκλησίας»108. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς, ὡς κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, ἁγιάζει καί τά ὑπόλοιπα μέλη
τοῦ σώματός Του, τά ὁποῖα  αποκτοῦν δυνατότητα βίωσης τῆς ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ζωῆς, ἐξ
αἰτίας τῆς διαρκοῦς ἁγιαστικῆς δράσης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐξαγιάζει
τούς πιστούς, μέσα  από τά Ἱερά Μυστήρια. Ἡ Θεία Εὐχαριστία, τό Βάπτισμα, τό Χρίσμα, ἡ
Ἐξομολόγηση, τό Εὐχέλαιο, ἡ Ἱερωσύνη, ὁ Γάμος, τό Μυστήριο ἐπί τῶν κεκοιμημένων, ὁ
Μοναχισμός, εἶναι θεοδίδακτοι καί θεοσύστατοι τρόποι, μέ τούς ὁποίους συντελεῖται ὁ
=========================================================================
100 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 195.
101 Ὅ. π . σελ. 196.
102 Ὅ . π . σελ. 196.
103 Πρβλ. Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, T L G , Work #142 52.405.29 to Work #142 52.406.33., Ἀ π ό σ π α σ μ α ὁ μ ι λ ί α ς ὅ τ ε τ ῆ ς ἔ ξ ω ε ὑ ρ ε θ ε ί ς Ε ὐ τ ρ ό π ι ο ς   π ε σ π ά σ θ η ( Π ρ ὸ ς Ε ὐ τ ρ ό π ι ο ν β ΄ ) .
104 Πρβλ. Ἁγ. Ἰω. Χρυσοστόμου, Θ ε ί α Λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α : «Μελίζεται καί διαμερίζεται ὁ Ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ μελιζόμενος καί μή διαιρούμενος, ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καί μηδέποτε δαπανώμενος».
105 Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Τ ό π ν ε ῦ μ α τ ό ὀ ρ θ ό δ ο ξ ο ν ε ἶ ν α ι τ ό  α λ η θ έ ς ,. Πρβλ. καί Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ.
206 ὅπου ὁ Γέροντας λέγει τά ἑξῆς: «Ἡ θρησκεία μας εἶναι ἡ θρησκεία τῶν θρησκειῶν, ἡ ἐξ  αποκαλύψεως, ἡ πραγματική, ἡ αληθινή θρησκεία. Οἱ ἄλλες θρησκεῖες εἶναι  ανθρώπινες, κούφιες. Δέ γνωρίζουν τό μεγαλεῖο τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Δέ γνωρίζουν ὅτι ὁ σκοπός μας, ὁ προορισμός μας, εἶναι νά γίνουμε θεοί κατά Χάριν, νά ὁμοιωθοῦμε μέ τόν Θεό τόν Τριαδικό, νά γίνουμε ἕνα μ΄ Ἐκεῖνον καί μεταξύ μας. Αὐτά οἱ ἄλλες θρησκεῖες δέν τά γνωρίζουν».
106 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 195.
107 Ἐ κ κ λ η σ ι ο λ ο γ ί α Ἀ π ο σ τ ό λ ο υ Π α ύ λ ο υ , σελ. 153.
108 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 290.
=========================================================================
ἁγιασμός καί ἡ  νάδυση τῆς καινούργιας ζωῆς στόν ἄνθρωπο. «Δεύτερο βάπτισμα εἶναι ἡ
ἐξομολόγηση», δίδασκε ὁ π. Πορφύριος, «μέ τήν ὁποία γίνεται ἡ κάθαρση  πό τά πάθη, ἡ
 πονέκρωση. Ἔτσι ἔρχεται ἡ Θεία Χάρις μέσῳ τῶν μυστηρίων»109. Γιά νά ἔχουν βέβαια,
ὅλην αὐτή τήν ἐξαγιαστική δράση τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας,  απαιτεῖται πνευματικός
 αγώνας  πό τούς μετέχοντας σ’ αὐτά. Ἀπαιτεῖται νίκη κατά τῶν προσωπικῶν τους παθῶν
καί συμμόρφωση μέ τό θεῖο θέλημα. «Πρέπει πάσῃ θυσίᾳ νά γίνομε καλοί»110, τόνιζε ὁ
Γέροντας. Ὡστόσο καί στή περίπτωση, πού κάποια «μέλη» τῆς Ἐκκλησίας ἐμμένουν στήν
ἁμαρτωλότητα καί  αμετανοησία τους, Ἐκείνη δέν παύει νά διατηρεῖται ἁγία,  φοῦ ἁγία
παραμένει πάντοτε ἡ κεφαλή της, ὁ Χριστός, ἐνῶ τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι Ἐκεῖνο πού Τήν
ἐμψυχώνει. Τά μέλη Της, οἱ  αγωνιζόμενοι πιστοί μετανοώντας, προσευχόμενοι  αδιάλειπτα, ζώντας  ασκητική καί μυστηριακή ζωή παραμένουν ἑνωμένα μέ τήν ἁγία κεφαλή στό σῶμα Του,  αποτελώντας ἕνα σῶμα καί ἕνα πνεῦμα μεταξύ τους καθώς καί μέ τόν Κύριο Ἰησοῦ111
.
Ἡ Ἐκλησία εἶναι καθολική
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι καθολική. Ἡ καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας ἔγκειται στό ὅτι ἐκτείνεται
σέ ὅλες τίς ἐποχές,  λλά καί σέ ὅλους τούς  ανθρώπους. Τείνει νά  γκαλιάσει τούς πάντας,
πού ἔζησαν, ζοῦν ἤ θά ζήσουν σέ ὅλες τίς ἐποχές, γιατί εἶναι οἰκουμενική καί διαχρονική. Ἡ ὕπαρξή Της δέν ἔχει  αρχή,  αλλά οὔτε καί τέλος. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι καθολική διότι  αφορᾶ σ΄ὅλη τήν οἰκουμένη,  αλλά καί σ’ ὅλη τήν Κτίση, πρός τήν ὁποία καί  απευθύνεται. Ὁ Κύριος στέλνει τούς μαθητές Του νά κηρύξουν τό Εὐαγγέλιο σέ ὅλα τά ἔθνη, «πάσῃ τῇ κτίσῃ»112, τονίζοντας  κριβῶς τήν καθολικότητα καί τήν γεωγραφική παγκοσμιότητα τῶν  αποδεκτῶν τοῦ Χριστιανικοῦ μηνύματος. Σέ αὐτόν τό καθολικό χαρακτήρα τοῦ Εὐαγγελίου στηρίζεται ἄλλωστε καί ἡ ἱεραποστολική δράση τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Γέροντας Πορφύριος μέ τήν διδασκαλία του περί Ἐκκλησίας, φανέρωσε τήν καθολικότητά Της113. Ἡ καθολικότητά Της αφορᾶ καί στό πλήρωμα τῆς Ἀληθείας  αλλά καί τῆς Ζωῆς, στό ὁποῖο ἡ Ἴδια μετέχει. Ἡ Ἐκκλησία μετέχει σ’ ὅλη τήν Ἀλήθεια διότι εἶναι  αδιάσπαστα ἑνωμένη μέ τόν Χριστό.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι  Αποστολική
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι  Αποστολική, διότι συνεστήθη  από τόν Ἰησοῦ Χριστό, ὁ ὁποῖος
 απεστάλη  από τό Θεό Πατέρα στό κόσμο. Ἔπειτα ὁ Ἰησοῦς  απέστειλε τούς ἁγίους
Ἀποστόλους Του στό κόσμο, γιά νά κηρύξουν τό Εὐαγγέλιό Του. Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι
ὀργάνωσαν τίς τοπικές Ἐκκλησίες χειροτονώντας ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι μέ τή σειρά τους
χειροτονοῦσαν καί χειροτονοῦν πρεσβυτέρους καί διακόνους. Κάτ΄ αὐτόν τόν τρόπο
διασώζεται ἡ  Αποστολική διαδοχή τῆς Ἐκκλησίας. Ὡς  Αποστολική διαδοχή νοεῖται κυρίως ἡ διάσωση τῆς πληρότητας τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν μέ τό Χριστό,  αλλά καί μεταξύ τους, μέσα  από τήν ὀρθή πίστη, τήν  αληθινή καί σωτήρια
διδασκαλία,  αλλά καί τήν ὀρθή ζωή114. Εἶναι μία συνεχής μετοχή στό πλήρωμα τῆς
Ἀληθείας καί τῆς Ζωῆς, πού εἶναι ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός. Ἔλεγε ὁ Γέροντας σχετικά μέ τό
βίωμα, πού εἶχαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι κατά τήν γενέθλια ἡμέρα τῆς ἐπίγειας ἄκτιστης
Ἐκκλησίας: «Αὐτό πού ζοῦσαν οἱ Ἀπόστολοι μεταξύ τους κι αἰσθανόντουσαν ὅλη αὐτή τή
=========================================================================
109 Ὅ . π . σελ. 285-6.
110 Ὅ. π . σελ. 324.
111 Ὅ. π . σ ε λ . 1 9 6 ὅπου γράφεται: « Εἴμαστε ὅλοι ἕνα καί ὁ Χριστός κεφαλή».
112 Μ α ρ κ . 16, 15: «Πορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει».
113 Β ί ο ς κ α ί Λ ό γ ο ι , Ζ ΄ , σελ. 195: «Ὁ Χριστός ἕνωσε τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μέ τόν οὐρανό καί τή γῆ. Μέ τούς  γγέλους, τούς ανθρώπους καί ὅλα τά δημιουργήματα, μέ ὅλη τήν κτίση τοῦ Θεοῦ».
114 Πρβλ. Ἀρχιμανδρίτου Ἰωάννου Καραμούζη, Τ ό μ υ σ τ ή ρ ι ο τ ῆ ς Ἐ κ κ λ η σ ί α ς , http://www.apostolikidiakonia.
gr/gr_main/catehism/theologia_zoi/themata.asp?contents=antiairetika/contents.asp&main=antiairetika
=========================================================================
χαρά, στή συνέχεια ἔγινε μέ ὅλους κάτω  πό τό ὑπερῶον»115. Αὐτό τό βίωμα συνεχίζει νά
ὑπάρχει στήν  Αποστολική (δηλ. στήν Ὀρθόδοξη) Ἐκκλησία μέχρι σήμερα καί θά διατηρηθεῖ εἰς αἰώνας αἰώνων.
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί Αὐτό φωτίζει τά μέλη Της.
«Ὁ Χριστός ζεῖ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» παρατηρεῖ ὁ Ὅσιος Ἰουστίνος
Πόποβιτς, «τό Ὁποῖον  αποτελεῖ τήν ψυχήν της, καί ἡ Ἐκκλησία ζεῖ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν τῷ Χριστῷ ὁ Ὁποῖος  αποτελεῖ τήν Κεφαλήν της»116.
Ὅσα  αναφέρθηκαν  ανωτέρω, τά περί Ἐκκλησίας, πού διδάσκει ὁ Γέροντας, συμφωνοῦν
 απόλυτα μέ τήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία. Φανερώνεται ἔτσι ἡ ἁγιότητα του. Καθίσταται
προφανές ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι Αὐτό, πού τόν διδάσκει,  αφοῦ ὁ ὅσιος Γέροντας λέγει
αὐτά, πού διαχρονικά πρεσβεύει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί τά ἔχει διατυπώσει διά τῶν
ἁγίων Πατέρων Αὐτῆς, σέ διάστημα 2000 ἐτῶν. Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ὁ κοινός διδάσκαλος
τῆς Ἀληθείας, ὅλων τῶν ζωντανῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Διά τοῦτο καί ὑπάρχει ἡ  απόλυτη συμφωνία τῶν Πατέρων, στά ὀρθόδοξα δόγματα καί στήν διδασκαλία περί τοῦ ὀρθόδοξου τρόπου ζωῆς ( πόλυτη συμφωνία στό ὀρθόδοξο δόγμα καί ἦθος).