«Μανθανέτωσαν και οι ημέτεροι καλών έργων προΐστασθε εις τας αναγκαίας χρείας»
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (Προς Τίτον, κεφ. 3:8-15)
Η πατρική καρδιά του αποστόλου Παύλου με πολλή τρυφερότητα δίνει συμβουλές στο πνευματικό του παιδί Τίτο. Τον έχει εγκαταστήσει επίσκοπο Κρήτης. Είναι νέος αλλά ζηλωτής και πιστός μαθητής, που ακολουθεί τα ίχνη του μεγάλου δασκάλου.
Γι’ αυτό και του δίνει συμβουλές και κατευθύνσεις στην επιστολή που του γράφει, για να εξασκήσει το έργο του με επιτυχία.
Ας ακούσουμε λοιπόν κι ας μελετήσουμε μια σπουδαία συμβουλή που του δίνει: «Μανθανέτωσαν εις τας αναγκαίας και οι ημέτεροι καλών έργων προΐστασθαι εις τας αναγκαίας χρείας». Ας μάθουν, δηλαδή, κι ας φροντίζουν οι δικοί μας πιστοί, να πρωτοστατούν με ζήλο και προθυμία στα καλά έργα, προ παντός στις επείγουσες ανάγκες των αδελφών.
Βασικό χαρακτηριστικό του Χριστιανού, όπως παραγγέλλει ο Απόστολος του Χριστού, είναι να πρωταγωνιστεί στα καλά έργα. Να απέχει από διαμάχες και ανόητες συζητήσεις. Έτσι ο Απόστολός μας, μας δίνει μια θεολογική θεμελίωση της χριστιανικής πρακτικής ζωής και μας προσδιορίζει τη σημασία της αγαθοεργίας.
Χριστιανός χωρίς καλά έργα δεν μπορεί να υπάρχει, ούτε σαν έκφραση, ούτε σαν πραγματικότητα. Κι όχι μόνο να κάνει δύο τρία καλά έργα μόνος του και όπως νομίζει, αλλά να είναι πρωταγωνιστής καλών έργων. Δύο φορές χρησιμοποιεί ο Παύλος στο αποστολικό μας ανάγνωσμα το «προΐστασθαι».
Ο άγιος Ιάκωβος στην επιστολή του προβάλλει την αναγκαιότητα των καλών έργων, σαν καρπό του δένδρου της πίστης, που απλώνει τα κλωνάρια του μέσα στη ζωή. Είναι αποτέλεσμα της ζωντανής πίστης, η ανθοφορία και η καρποφορία σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Γι’ αυτό και τονίζει: «η πίστις εάν μη έργα έχει νεκρά εστι καθ’ εαυτήν» (Ιακ. 2:17). Διότι με τα έργα της αγάπης ολοκληρώνεται και γίνεται «άρτιος ο του Θεού άνθρωπος προς παν έργον του Θεού εξηρτισμένος» (Β΄Τιμ. 3:17).
Στην επιστολή του Ιακώβου αναφέρεται και ένα ωραίο παράδειγμα: «Αν ένας αδελφός Χριστιανός ή αδελφή Χριστιανή είναι γυμνοί, στερούνται δε της αναγκαίας τροφής, τους πει δε ένας από σας πηγαίνετε στο καλό. Ζεσταθήτε και χορτασθήτε. Δεν τους δώσετε όμως και τα αναγκαία πράγματα για την συντήρησή τους. Τότε τι ωφελεί ο λόγος αυτός;» Προσθέτει δε πιο κάτω: «Ούτε πίστη αληθινή και τέλεια αρετή μπορεί να κατορθωθεί χωρίς πίστη». Η πίστη είναι κάτι που δεν φαίνεται, παρά μόνον όταν κινηθεί και φέρει αγαθά αποτελέσματα. Και καταλήγει ο Άγιος Ιάκωβος «Όπως το σώμα χωρίς ψυχή είναι νεκρό, έτσι και η πίστη χωρίς τα έργα της αρετής δεν είναι πίστη ζωντανή, αλλά νεκρή» (Ιακ. 2:18-26).
Στη σημερινή περικοπή ο Απόστολος Παύλος, τονίζει ιδιαίτερα την ανάγκη των ομαδικών καλών έργων, στα οποία οι Χριστιανοί πρέπει να παίζουν τον πρώτο ρόλο. Να είναι πρωταγωνιστές καλών έργων. Να εξασκούν πρόνοια αγάπης για τους «ελάχιστους αδελφούς» του Χριστού μας. Να ερευνούν με σύνεση και να ανακαλύπτουν την κρυφή φτώχεια, με συνεργεία αδελφών συνεργατών.
Τέτοιους εκλεκτούς συνεργάτες είχε και ο Απόστολος Παύλος. Τους αναφέρει με πολλή αγάπη και στην επιστολή του αυτή και σε άλλες του επιστολές. Εδώ αναφέρει τον Αρτεμάν, τον Τυχικόν, τον Ζηνάν τον νομικόν και τον Απολλώ. Αυτούς έπρεπε ο Τίτος να τους περιποιηθεί με επιμέλεια και να τους τιμήσει σπουδαία, διότι ήσαν πολύτιμοι συνεργοί στο ιεραποστολικό έργο της εκκλησίας. Ήσαν κι αυτοί προϊστάμενοι καλών έργων, τύπος και υπόδειγμα για τους πιστούς. Πρωτοστατούσαν στο ιερό έργο της διάδοσης του Ευαγγελίου και της πνευματικής οικοδομής των πιστών, αλλά και σε έργα προνοίας και φιλανθρωπίας.
Δεν πρέπει λοιπόν να φροντίζουμε μόνον στην εκτέλεση μερικών τυπικών θρησκευτικών καθηκόντων. Ούτε μόνον να δίνουμε συμβουλές και να κάνουμε διδασκαλίες. Ο κόσμος ζητάει έμπρακτη αρετή. Και ο Απόστολος ζητάει από εμάς την πρωτοβουλία και πρωτοπορία στα καλά έργα, μέσα στην ιεραποστολική προσπάθεια που κάνουμε στην κοινωνία που ζούμε, στο χωριό ή στην πόλη. Υπάρχουν καλές και πρόθυμες ψυχές γύρω μας, που περιμένουν κάποιον να μπει μπροστά, για να ακολουθήσουν κι αυτές.
Τον ρόλο αυτόν είναι ανάγκη να τον παίξουν «οι ημέτεροι». Δηλαδή οι άνθρωποι εκείνοι που έχουν φωτισθεί από το Πνεύμα το Άγιο και έχουν πάρει στα σοβαρά την υπόθεση του Χριστού. Αυτοί μπορούν να δημιουργήσουν με τα χαρίσματα που τους έδωσε ο Κύριος, πυρήνες ιεραποστολής, προνοίας και φιλανθρωπίας.