Κουρασμένος ο σημερινός άνθρωπος από τις διάφορες γιορτές, που κατάντησαν τυπική εκπλήρωση κοινωνικών συμβατικοτήτων, αντιμετωπίζει και τα Χριστούγεννα χωρίς εσωτερική προσέγγισή τους. Οι περισσότεροι -ακόμη και οι κατά τα άλλα θρησκευτικοί- βλέπομε τα Χριστούγεννα σαν μία μεγάλη οικογενειακή γιορτή, που προσφέρει την ευκαιρία να ξαναμαζευτεί η σκορπισμένη οικογένεια, γύρω από τον Χριστό της φάτνης στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, που βγήκε και αυτό από το ντουλάπι, για να στολίσει για μερικές μέρες κάποια γωνιά του σπιτιού μας. Σήμερα, όμως, καλείται ο καθένας μας να θέσει στον εαυτό του το ερώτημα: Τί σημαίνουν τα Χριστούγεννα για μένα; Γιατί έγινε ο Θεός άνθρωπος, που απασχόλησε τα μεγαλύτερα πνεύματα της ιστορίας.
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ είναι η γέννηση του Αιώνιου Θεού από έναν άνθρωπο, μια Μάνα, την Παναγία, και η είσοδος του Θεανθρώπου μέσα στην ιστορία. Αυτό, που δεν μπόρεσαν ούτε με τη φαντασία τους να πλησιάσουν οι σοφοί του κόσμου, έγινε σε μια δεδομένη στιγμή πραγματικότητα. Ο Ακτιστος Θεός γίνεται “ο ουκ ην” για τη σωτηρία μας. Αυτός, που το σύμπαν δεν τον χωρεί, “χωρείται εν γαστρί”. Ο άπειρος Θεός αυτοπεριορίζεται μέσα στην ανθρώπινη φύση, που πήρε από την Πάναγνη Θεοτόκο. Στη γλώσσα των αγίων Πατέρων μας αυτό ονομάζεται “συγκατάβαση”. Συγκαταβαίνει ο Θεός. Ο πέρα από κάθε μέτρο και μέγεθος γίνεται μικρός. Ο ασύλληπτος από κάθε δύναμη αίσθηση γίνεται αισθητός και απτός και ορατός. Γιατί; Για να κοινωνήσει μαζί μας. Για να μπορέσουμε να Τον δεχθούμε και να Τον καταλάβουμε. Αν μας μιλούσε την ουράνια γλώσσα, δεν θα μπορούσαμε να Τον πιστεύσουμε. Γι’ αυτό ομιλεί τη δική μας γλώσσα, την επίγεια (Ιωαν. 3:12). Έτσι πραγματοποιεί ο ίδιος ο Θεός αυτό που απέτυχε ο άνθρωπος να κατορθώσει. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε “κατ’ εικόνα” του Χριστού. Το πρότυπό του (το αρχέτυπό του) ήταν ο Χριστός, ως Θεάνθρωπος.
Σ’ αυτό το “αρχέτυπο” όφειλε να υψωθεί ο άνθρωπος. Να καθαριστεί δηλαδή και να αγαπήσει το Θεό τόσο, ώστε ο Θεός να έλθει να σκηνώσει μέσα του και να φανερωθεί μέσα στην ιστορία ο Θεάνθρωπος. Ο εκτροχιασμός από αυτή την πορεία απετέλεσε την πτώση του ανθρώπου. Την αποτυχία του ανθρώπου, που θεραπεύει η αγάπη του Θεού.
“Όταν ήλθεν ο καθορισμένος -από τον Θεό- καιρός της ενσάρκου οικονομίας”, “εξαπέστειλεν ο Θεός τον Υιόν αυτού”. Που σημαίνει: Ήλθε ο ίδιος ο Θεός -"αυταπάγγελτος”, όπως θα πει εύστοχα ο ποιητής του Ακαθίστου Ύμνου-, για να μας “εξαγοράσει” από την κατάρα του Νόμου και να μας χαρίσει την υιοθεσία. Ο ενανθρωπήσας Θεός έγινε “υπό Νόμου”, περιετμήθη και έκανε όλα όσα απαιτούσε ο παλαιοδιαθητικός νόμος, και επλήρωσε (Ματθ. 5:17) όλο τον νόμο, μένοντας μακριά από κάθε αμαρτία. Έτσι, έμεινε ο Κύριος έξω από την κατάρα του Νόμου, που λέγει: “Επικατάρατος πας άνθρωπος, ος ουκ εμμένει εν πάσι τοις λόγοις του νόμου, του πoιήσαι αυτούς” (Δευτ. 17:26).
Εξεπλήρωσε, λοιπόν, Αυτός ολόκληρο το Νόμο, εξαγοράζοντάς μας από την κατάρα του Νόμου, αφού εμείς δεν μπορούσαμε ποτέ να φυλάξουμε όλα τα προστάγματά του. Ελευθερώνοντάς μας δε από την κατάρα του Νόμου και ενώνοντάς μας μαζί Του με το άγιο Βάπτισμα, μας χαρίζει την υιοθεσία, μας καθιστά υιούς και θυγατέρες κατά χάριν. Η υιοθεσία μας, λοιπόν, η ένωσή μας με τον Χριστό, η θέωσή μας, είναι ο στόχος της σάρκωσής Του. Αυτός είναι ο μοναδικός “προορισμός” του ανθρώπου, ο μοναδικός σκοπός της ζωής μας.
Ό Χριστός μας με την “εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου" σάρκωσή του γεννήθηκε ελεύθερος από όλες τις συνέπειες της αμαρτίας, τον πόνο, το θάνατο. Όπως όμως από φιλανθρωπία (αγάπη για τον άνθρωπο) σαρκώθηκε ο Θεός (κύτα προς Τιμόθεον Α’ 3:16), έτσι από αγάπη δέχτηκε να αναλάβει και τις συνέπειες της δικής μας αμαρτίας, τον πόνο και το θάνατο. Ανέλαβε όλη την ανθρώπινη πραγματικότητα, εκτός από την ίδια την αμαρτία. Αυτό το έκαμε, για να συντρίψει την αμαρτία μας και τις συνέπειές της, μέχρι το θάνατο, στη δική Του ανθρώπινη φύση. Γι’ αυτό δέχτηκε ο Χριστός να φθάσει μέχρι το πάθος του Σταυρού. Γι’ αυτό, φορτωμένος τις δικές μας αμαρτίες, κατέβηκε μέχρι τον Αδη. Κατέβηκε μέχρι το τελευταίο σκαλοπάτι της δικής μας πτώσης, για να θανατώσει την αμαρτία μας στο Σταυρό Του, να τη θάψει στα βάθη του Άδη, και να αναστήσει ολοκάθαρη και θεωμένη την ανθρώπινη φύση, ανεβάζοντάς την μέχρι το βασίλειο του Τριαδικού Θεού με την ανάληψή Του. Να, λοιπόν, γιατί η Ορθοδοξία δεν περιορίζεται στις συναισθηματικότητες, που γεννά ο σταυρός, το πάθος, του Χριστού, όπως συμβαίνει έξω απ’ αυτήν. Γιατί το θεμέλιο της σωτηρίας μας είναι η σάρκωση του Θείου Λόγου. Χωρίς τα Χριστούγεννα δεν νοείται η σταύρωση του Χριστού, ο θάνατος και η Ανάστασή Του.
Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής λέγει ότι η ενανθρώπιση του Θεού Λόγου είναι “το μακάριον, δι’ ο τα πάντα συνέστησαν τέλος”. Δηλαδή, για την ενανθρώπιση έγιναν όλα τα κτίσματα, αφού η θέωση του ανθρώπου και ο αγιασμός του κόσμου είναι ο μοναδικός σκοπός της δημιουργίας.
Ο θείος Λόγος με τη σάρκωσή Του ένωσε στο Πρόσωπό Του το κτιστό με το άκτιστο, το Θεό με τον άνθρωπο. Ό,τι συνέβη στην ατομική ανθρώπινη φύση του Χριστού, συμβαίνει και στον καθένα μας. Με την σάρκωσή Του ο Χριστός μας ένωσε.
όλους μαζί Του. Με το βάπτισμά μας μετέχουμε στο γεγονός της σάρκωσης, μπολιαζόμαστε στη θεωμένη φύση του Χριστού μας για να ταφούμε (πεθάνουμε) μαζί Του και να αναστηθούμε μαζί Του.
Για να γίνει όμως ολόκληρη η σωτηρία μας, πρέπει και το πρόσωπό μας (το εγώ μας, η θέλησή μας) να ενωθεί με το Χριστό. Και αυτό συμβαίνει, όταν καθαριστούμε από τα πάθη μας, της κακές μας συνήθειες, και αφήσουμε το Αγιο πνεύμα να κατοικήσει μέσα μας. Αυτό μας υπενθυμίζει σήμερα ο Απόστολος Παύλος. Απόδειξη του ότι αξιωθήκαμε να γίνουμε “υιοί” (και “θυγατέρες”) Θεού, λέγει, είναι η παρουσία του Αγίου Πνεύματος μέσα μας, το οποίο προσεύχεται μέσα στην καρδιά μας. Είναι η “νοερά ευχή” ή προσευχή της καρδιάς”, για την οποία μιλούν οι άγιοι Πατέρες μας. Με τη χάρη
και συνεργεία του Αγίου Πνεύματος μένουμε ενωμένοι με το Χριστό και αγιάζεται όλη η ζωή μας. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος μετέχουμε στην εν Χριστώ σωτηρία, σωζόμαστε, θεωνόμαστε. Η ζωή της Εκκλησίας είναι ο συνεχής αγώνας του πιστού να μείνει μέσα στη χάρη του Θεού, να έχει μέσα του Πνεύμα Αγιο, για να αγιάζεται όλη η ζωή του και η προσωπική και η κοινωνική. Για να μεταμορφώνεται σε ζωή Χριστού ολόκληρη η ζωή του.
Σημ.: Επ' ευκαιρία των εορτών των Χριστουγέννων η θρησκευτική μας στήλη, “Ορθόδοξη Πίστη”, εύχεται σε όλους, όπως ανοίξουν καλοπροαίρετα πς καρδιές τους και δεχθούν μέσα τους το γεννηθέντα Χμστό, τα'Βασιλέα της αγάπης και της ειρήνης.