Οι φωνές της Ελλάδας αντηχούν στο Τορόντο

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, ο χρόνος σταμάτησε. Ή μάλλον, δεν σταμάτησε. 57 ψυχές χάθηκαν στα Τέμπη και η αλήθεια για την τραγωδία άρχισε να ξεδιπλώνεται με τρόπους που προκαλούν οργή, θλίψη και αγανάκτηση. Τα στοιχεία που έρχονται στο φως αναδεικνύουν μια πραγματικότητα που ξεπερνά το πλαίσιο ενός ατυχήματος και αποκαλύπτει ένα εγκληματικό σύστημα παραλείψεων, αδιαφορίας και διαφθοράς. Η Ελλάδα πενθεί, αλλά μαζί της πενθούν και οι Έλληνες της διασποράς.
Δύο χρόνια μετά, ο πόνος δεν έχει καταλαγιάσει. Απεναντίας, κλιμακώνεται. Η κραυγή για δικαιοσύνη δεν έχει σιγήσει. Από τις πλατείες της Αθήνας μέχρι την πλατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο Τορόντο, οι φωνές ενώνονται, απαιτώντας απαντήσεις, τιμωρία και αλλαγή.
Το Σαββατοκύριακο της 1ης και 2ας Μαρτίου, το Τορόντο έγινε μάρτυρας τριών συγκεντρώσεων που ένωσαν τις φωνές της ελληνικής παροικίας σε μια κραυγή μνήμης και διεκδίκησης. Το απόγευμα του Σαββάτου, στις 15:00, δύο συγκεντρώσεις έγιναν μία. Από τη μία, Έλληνες φοιτητές από τα πανεπιστήμια της πόλης -προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί και υποψήφιοι διδάκτορες- που βρέθηκαν εκεί για να τιμήσουν τις 57 ψυχές που δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Από την άλλη, μέλη της Ελληνοκαναδικής Δημοκρατικής Οργάνωσης, που πραγματοποίησαν τη δική τους συγκέντρωση, στέλνοντας το μήνυμα ότι το αίτημα για δικαιοσύνη δεν έχει σύνορα.
Την Κυριακή, το κάλεσμα συνεχίστηκε. Συνολικά, περίπου 100 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην πλατεία της Danforth. Όχι για να σταθούν σιωπηλοί, αλλά γιατί η καρδιά τους φώναζε. Γιατί η οργή τους δεν είχε σβήσει. Γιατί η φωνή τους είχε κάτι να πει. Και την Κυριακή, το ίδιο μήνυμα αντήχησε ξανά: «Δεν ήταν ατύχημα. Ήταν έγκλημα».

Συγκεντρώσεις Μνήμης και Οργής στο Τορόντο
Με πανό που έγραφαν «Δεν ήταν ατύχημα, ήταν έγκλημα» και «Δεν έχω οξυγόνο» και με τα ονόματα των θυμάτων να ακούγονται ξανά και ξανά, η ατμόσφαιρα ήταν βαριά, φορτισμένη. Ανάμεσα στους συγκεντρωμένους, οικογένειες μεταναστών, φοιτητές, επαγγελματίες αλλά και Καναδοί που ενημερώθηκαν για το συμβάν και στάθηκαν αλληλέγγυοι.
Οι συγκεντρώσεις δεν ήταν απλώς μια τελετή μνήμης. Ήταν μία κραυγή ενάντια στα πεπραγμένα. Μία υπενθύμιση ότι η ελληνική διασπορά ανά τον κόσμο δεν ξεχνά και είναι «παρούσα». Ένας νεαρός ομογενής, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, μας δήλωσε ότι «Δύο χρόνια μετά, ακόμα πονάμε. Αλλά δεν μπορούμε να μείνουμε μόνο στον πόνο. Οφείλουμε να απαιτήσουμε δικαιοσύνη».
Η φοιτήτρια γυναίκας και φύλων και αγγλικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο καταφέρθηκε κατά του θεσμικού πλαισίου της χώρας, υπογραμμίζοντας ότι […] «Η σύγκρουση ήταν έγκλημα. Έγκλημα γιατί μιλάμε για ανθρώπους που με τις αντιδράσεις τους και τα τερατώδη συμφέροντα που φροντίζουν αποδεικνύουν ότι δεν τους ενδιαφέρει καθόλου η ανθρώπινη ζωή. 57 ψυχές που γυρνούσαν ώστε την επόμενη μέρα να συνεχίσουν τη ζωή τους είτε στη σχολή, είτε στη δουλειά. 57 ψυχές που ήταν σίγουρες ότι θα φτάσουν. Ως φοιτήτρια αυτή τη στιγμή αισθάνομαι οργή, θυμό και τύψεις. Τύψεις που εγώ είμαι εδώ και αυτοί δεν είναι. Τύψεις γιατί δεν πήρα εγώ το τρένο». […]

‍
Η δικαιοσύνη που δεν ήρθε ακόμα
Όσο περνά ο χρόνος, η ανάγκη για δικαιοσύνη γίνεται ακόμα πιο επιτακτική. Στην Ελλάδα, οι συγγενείς των θυμάτων εξακολουθούν να αγωνίζονται, καθώς βλέπουν τη δικαστική διαδικασία να καθυστερεί και τις πολιτικές ευθύνες να μην αποδίδονται, και αυτό το απέδειξαν οι Έλληνες πολίτες που κατέβηκαν στους δρόμους για τα συλλαλητήρια που οργανώθηκαν σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της χώρας.
Η ομογένεια στο Τορόντο, όπως και σε άλλες πόλεις του εξωτερικού, φαίνεται αποφασισμένη να διατηρήσει ζωντανό το αίτημα αυτό. Δύο χρόνια μετά, οι φωνές δεν έχουν σιγήσει. Αντίθετα, γίνονται ολοένα και πιο επιτακτικές.

‍
Τορόντο: «Η μνήμη των Τεμπών δεν ξεθωριάζει»
Η συγκέντρωση του Σαββάτου που οργανώθηκε από την Ελληνοκαναδική Δημοκρατική Οργάνωση και τους φοιτητές των πανεπιστημίων του Τορόντο έφερε κοντά μέλη της ελληνικής παροικίας, εργαζόμενους, φοιτητές και οικογένειες που αισθάνονται ότι η τραγωδία αυτή ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας. Η πρώτη ομιλία ξεκίνησε με μια υπενθύμιση της Χρύσας Ασημακοπούλου που υπογράμμισε ότι «Χτες κλείσαμε δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών, όπου 57 συνάνθρωποί μας, κυρίως νέα παιδιά, βρήκαν φρικτό θάνατο».
Η συγκέντρωση του Σαββάτου έκλεισε με δύο τραγούδια, το «Στην κοιλάδα των Τεμπών» του Σωκράτη Μάλαμα και το «Στείλε μου όταν φτάσεις» του Φοίβου Δεληβοριά, που ερμήνευσαν οι Έκτορας Πασόπουλος και Γιάννης Τζατζάνης. Μιλώντας στον Ελληνικό Τύπο, μας δήλωσαν και αυτοί ότι «Δεν έχουμε καμία σχέση με τα πολιτικά και τους πολιτικούς φορείς που μπορεί να είναι εδώ παρόντες. Ήρθαμε για την ημέρα μνήμης και μόνο».
Η οργή δεν καταλαγιάζει
Η ομιλία έστρεψε το βλέμμα στη βαθύτερη αιτία του εγκλήματος, τονίζοντας ότι «Από την πρώτη στιγμή μιλήσαμε και είπαμε ότι δεν ήταν ούτε ατύχημα, ούτε δυστύχημα αλλά προδιαγεγραμμένο έγκλημα». Η ενοχή, σύμφωνα με τους ομιλητές, βαραίνει την ελληνική κυβέρνηση, καθώς οι προειδοποιήσεις των σιδηροδρομικών εργαζομένων για την τραγική κατάσταση των υποδομών και την έλλειψη ασφάλειας είχαν αγνοηθεί πλήρως.
«Είκοσι μέρες πριν την τραγωδία, οι μηχανοδηγοί προειδοποιούσαν ότι δεν θα περιμένουν το δυστύχημα για να δουν τους υπεύθυνους να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα. Και δυστυχώς επαληθεύτηκαν», ειπώθηκε χαρακτηριστικά.
Στην ομιλία καταδικάστηκε η συνειδητή πολιτική υποχρηματοδότησης του σιδηροδρομικού δικτύου, η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με εξευτελιστικούς όρους αλλά και η συνεχής συγκάλυψη των ευθυνών. Όπως ανέφεραν οι διοργανωτές: «Η κατάσταση στον σιδηρόδρομο παραμένει η ίδια και σήμερα. Δύο τρένα βρέθηκαν στις ίδιες ράγες και σώθηκαν την τελευταία στιγμή από τον επαγγελματισμό των μηχανοδηγών».

Την Κυριακή, μια ακόμα συγκέντρωση ήρθε να προστεθεί στις κινητοποιήσεις της ελληνικής κοινότητας του Τορόντο για τα Τέμπη. Η Βίκυ Πάρου, μαζί με μια φίλη της, πήραν την πρωτοβουλία να οργανώσουν μια εκδήλωση μνήμης, επιδιώκοντας να ενώσουν τις φωνές των Ελλήνων της διασποράς με τον αγώνα των οικογενειών των θυμάτων για δικαιοσύνη.
Η συγκέντρωση είχε έντονα φορτισμένο χαρακτήρα, με τους ομιλητές να μεταφέρουν μηνύματα αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Η Δήμητρα Καζαντζίδου, ο Πλάτων Ρούτης και η Διονυσία Γεωργίου-Newell βρέθηκαν στο βήμα, με τη Γεωργίου-Newell να διαβάζει ένα προς ένα τα ονόματα των 57 ψυχών που χάθηκαν εκείνη τη νύχτα. Η στιγμή αυτή συγκλόνισε τους παρευρισκόμενους, καθώς κάθε όνομα συνοδευόταν από τη σιωπή της μνήμης και τη θλίψη της απώλειας καθώς, στα πρόσωπα πολλών παρευρισκομένων κύλησαν δάκρυα συγκίνησης παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες δόθηκαν στην παρέα φοιτητών που ταξίδεψαν από το Λονδίνο του Οντάριο για να σταθούν και αυτή στη συγκέντρωση, φέρνοντας μαζί τους τη μουσική τους. Ένα μεγάλο ευχαριστώ απευθύνθηκε στην παρέα αυτή που δεν θέλησε να μας δώσουν τα ονόματά τους γιατί «Δεν ήρθαμε να γίνουμε διάσημοι. Ήρθαμε να δώσουμε το παρών μας», όπως υπογράμμισαν.

‍
«Δεν είναι μόνο τα Τέμπη»
Η εκδήλωση δεν περιορίστηκε μόνο στη μνήμη των 57 θυμάτων. Τονίστηκε ότι η τραγωδία αυτή δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός, αλλά μέρος μιας ευρύτερης κατάστασης, όπου η ανθρώπινη ζωή θυσιάζεται στο όνομα του κέρδους και της ανευθυνότητας.
«Τα Τέμπη δεν είναι μια μοναδική περίπτωση. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε 300 νεκρούς από εργοδοτικά εγκλήματα. Εκατοντάδες άνθρωποι χάνονται κάθε χρόνο από πλημμύρες και πυρκαγιές λόγω κρατικής αδιαφορίας», σημειώθηκε. Η αναφορά αυτή προκάλεσε έντονα συναισθήματα στους παρευρισκόμενους, με πολλούς να εκφράζουν τη βαθιά τους ανησυχία για το μέλλον της Ελλάδας και σκεπτικισμό από άλλους.

‍
«Είμαστε μαζί σας»
Στη συγκέντρωση, η συναισθηματική κορύφωση κορυφώθηκε αφού ακούστηκαν και ισχυρά μηνύματα αλληλεγγύης, χωρίς φωνές και τυμπανοκρουσίες, προς τους διαδηλωτές στην Ελλάδα. «Είμαστε κι εμείς εδώ, από το Τορόντο, μαζί σας. Σας στηρίζουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Είμαστε αλληλέγγυοι στον αγώνα σας».
Η ελληνική παροικία του Τορόντο δείχνει ότι οι φωνές για δικαιοσύνη δεν γνωρίζουν σύνορα. Όπως χαρακτηριστικά είπε ένας νεαρός ομογενής: «Το αίμα των 57 δεν θα ξεχαστεί. Δεν θα αφήσουμε αυτό το έγκλημα να θαφτεί.

‍