Οι ισχυρισμοί και η πραγματικότητα της πρώτης ομιλίας Trump

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Δεν πρόλαβε να εκλεγεί ξανά στον προεδρικό θώκο και στην πρώτη του ομιλία, αμέσως μετά την ορκωμοσία του, ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Donald Trump χρησιμοποίησε ισχυρισμούς που έχουν ήδη χαρακτηρισθεί ως ανακριβείς ή παραπλανητικοί από καθηγητές πανεπιστημίων, θεσμικούς αξιωματούχους και δημοσιογράφους.
Ο πρώην και νυν πρόεδρος, γνωστός για τον τρόπο που χρησιμοποιεί την επιχειρηματολογία του, αξιοποίησε την εναρκτήρια ομιλία του για να προβάλει ένα αφήγημα περί κρίσης και αποτυχίας της προηγούμενης κυβέρνησης, προαναγγέλλοντας μια «ριζική αλλαγή πορείας» με στόχο τη διατήρηση της «αμερικανικής κυριαρχίας» στη διεθνή σκηνή αλλά και την εσωτερική ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας.
Το πρόβλημα, όμως, που διαφαίνεται να υπάρχει στις αναφορές του, είναι ότι στηρίζονται περισσότερο σε μία προσπάθεια που θα υπάρξει στην αλλαγή κατεύθυνσης της πολιτικής στρατηγικής της χώρας παρά σε πραγματικά στοιχεία. Ένα δεδομένο το οποίο θα έπρεπε να μας προβληματίζει αλλά την ίδια στιγμή θα έπρεπε να είμασταν προετοιμασμένοι καθώς η προηγούμενη πολυσχιδής εμπειρία μαζί του είναι ακόμα ζωντανή.
Ακολουθεί σύγκριση των αμφιλεγόμενων και ψευδών δηλώσεών του σε σύγκριση με τα πραγματικά δεδομένα στην πρώτη πρώτη του ομιλία μετά την ορκωμοσία του.

- Ισχυρισμός: Οι ΗΠΑ παρέχουν καταφύγιο σε επικίνδυνους εγκληματίες που εισέρχονται παράνομα στη χώρα
Τι είπε ο Trump: «Η κυβέρνησή μας αποτυγχάνει να προστατεύσει τους όμορφους, νομοταγείς Αμερικανούς πολίτες, αλλά αντίθετα παρέχει άσυλο και προστασία σε επικίνδυνους εγκληματίες, πολλοί από τους οποίους προέρχονται από φυλακές και ψυχιατρικά ιδρύματα άλλων χωρών και εισήλθαν παράνομα στη χώρα μας».
Η πραγματικότητα: Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι άλλες χώρες στέλνουν σκόπιμα εγκληματίες ή άτομα με ψυχικές ασθένειες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρόμοιοι ισχυρισμοί είχαν διατυπωθεί και κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, όμως, μελέτες και στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι οι μετανάστες -είτε νόμιμοι είτε παράνομοι- έχουν πολύ χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής σε παράνομες ενέργειες που βλάπτουν την κοινωνία σε σύγκριση με τους γεννημένους στις ΗΠΑ πολίτες.
Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία του Pew Research Center, η πλειοψηφία των παράτυπων μεταναστών στις ΗΠΑ προέρχεται από την παραμονή εκτός των ορίων της νόμιμης διαμονής (παραμονή μετά την λήξη της βίζας) και όχι από παράνομη είσοδο μέσω των συνόρων. Επιπλέον, έρευνα του Cato Institute επιβεβαιώνει ότι οι μετανάστες έχουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά εμπλοκής σε εγκλήματα σε σύγκριση με τους γηγενής πληθυσμούς.

Ισχυρισμός: Ο πληθωρισμός έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ υπό τον Joe Biden
Τι είπε ο Trump: «Θα διατάξω όλα τα μέλη του υπουργικού μου συμβουλίου να κινητοποιήσουν τις τεράστιες εξουσίες τους για να νικήσουν αυτόν τον ιστορικό πληθωρισμό και να μειώσουν άμεσα το κόστος και τις τιμές».
Η πραγματικότητα: Ο πληθωρισμός πράγματι αυξήθηκε σημαντικά κατά την πρώτη περίοδο της προεδρίας Biden, φτάνοντας το 9,1% τον Ιούνιο του 2022, λόγω της πανδημίας COVID-19, των διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα και της αύξησης των τιμών της ενέργειας. Ωστόσο, οι πρόσφατες καταγραφές αποδεικνύουν ότι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024, ο πληθωρισμός είχε πέσει στο 2,9%, ένα επίπεδο πολύ χαμηλότερο από τις κορυφώσεις των δεκαετιών του 1970 και 1980, που είχε ξεπεράσει το 14%.
Όντως οι τιμές βασικών αγαθών γνώρισαν σημαντικές αυξήσεις τα τελευταία χρόνια. Τα αυγά αυξήθηκαν από 1,33 δολάρια τον Αύγουστο του 2020 σε 4,82 δολάρια τον Ιανουάριο του 2023, πριν πέσουν στα 2,07 δολάρια τον Σεπτέμβριο και ξαναφτάσουν τα 4,15 δολάρια τον Δεκέμβριο λόγω της γρίπης των πτηνών και της εορταστικής ζήτησης. Η βενζίνη, που είχε φτάσει τα 5,06 δολάρια το γαλόνι τον Ιούνιο του 2022, μειώθηκε στα 3,15 δολάρια τον Δεκέμβριο, ενώ η πτώση της τιμής στα 1,77 δολάρια επί της πρώτης προεδρίας Trump οφειλόταν κυρίως στα lockdown που είχαν εφαρμοστεί κατά την περίοδο της πανδημίας.
Η αναφορά του 45ου και 47ου Προέδρου των ΗΠΑ στην «ιστορικά υψηλότερη» αύξηση του πληθωρισμού είτε αγνοεί, είτε παρακάμπτει τις ιστορικές συγκρίσεις και είτε αποφεύγει να αναγνωρίσει τα όποια εγχώρια ή και διεθνή οικονομικά δεδομένα.

Ισχυρισμός: Η Κίνα ελέγχει τη διώρυγα του Παναμά και οι ΗΠΑ αδικούνται στα τέλη διέλευσης
Τι είπε ο Trump: «Οι αμερικανικές εταιρείες και το Ναυτικό (αναφορά στο Πολεμικό Ναυτικό) των ΗΠΑ υπερφορολογούνται κατά τη διέλευση από τη Διώρυγα του Παναμά, ενώ η Κίνα είναι αυτή που ελέγχει το κανάλι.»
Η πραγματικότητα: Ο ισχυρισμός ότι η Κίνα διαχειρίζεται τη Διώρυγα του Παναμά είναι λανθασμένος. Η διώρυγα ανήκει και διοικείται από την κυβέρνηση του Παναμά από το 1999, βάση της συμφωνίας που υπεγράφη το 1977 από τον τότε, και αρτιθανή, πρόεδρο Jimmy Carter.
Σύμφωνα με τον Ricaurte Vásquez Morales, διαχειριστή της Διώρυγας του Παναμά, όλοι οι ναυτιλιακοί φορείς, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, αντιμετωπίζονται απολύτως ισότιμα. «Δεν υπάρχει καμία διάκριση στις χρεώσεις και οι κανόνες τιμολόγησης είναι σαφώς καθορισμένοι για όλους», υπογράμμισε σε δηλώσεις του στο Associated Press.
Οι κινεζικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τερματικούς σταθμούς στα στόμια της διώρυγας αποτελούν μέρος διεθνούς κοινοπραξίας και δεν έχουν τον έλεγχο της διαχείρισης του καναλιού. Παρόλα αυτά, το θέμα της διώρυγας είναι ένα τεράστιο θέμα το οποίο σύμφωνα με έρευνες που έχουν διενεργηθεί διεθνώς, ο Αμερικανός πρόεδρος μάλλον θέλει να αναπροσαρμόσει τις εμπορικές οδούς υπέρ των ΗΠΑ εκστομίζοντας, και πάλι, ψευδής πληροφορίες.

Ισχυρισμός: Η δημιουργία μίας Υπηρεσίας Εξωτερικών Εσόδων θα φέρει τεράστια ποσά χρημάτων στο κρατικό ταμείο μέσω δασμών
Τι είπε ο Trump: «Θα δημιουργήσουμε μια Υπηρεσία Εξωτερικών Εσόδων που θα συλλέγει όλους τους δασμούς, τα τέλη και τα έσοδα από ξένες πηγές. Αυτό θα φέρει τεράστιες ποσότητες χρημάτων στο θησαυροφυλάκιό μας και θα κάνει την οικονομία μας πιο ισχυρή».
Η πραγματικότητα: Η πρόταση του Trump για τη δημιουργία αυτής της υπηρεσίας δεν βασίζεται σε κάποιο υπάρχον οικονομικό ή εμπορικό μοντέλο. Η βασική υπόθεση πίσω από αυτόν τον ισχυρισμό είναι ότι η επιβολή υψηλότερων δασμών σε εισαγόμενα προϊόντα θα επιφέρει σημαντικά έσοδα για τις ΗΠΑ από ξένες επιχειρήσεις. Ένα από τα βασικότερα στοιχεία τα οποία διδάσκονται στο πρώτο εξάμηνο των οικονομικών επιστημών στα πανεπιστήμια διεθνώς είναι αυτό που οι περισσότεροι οικονομολόγοι επισημαίνουν σήμερα. Ότι στην πραγματικότητα οι επιπτώσεις των δασμών δεν λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο αφού i. οι δασμοί μετακυλίονται στους πολίτες α. είτε με τις επιχειρήσεις να απορροφούν το επιπλέον κόστος, μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους τους, είτε το κόστος πέφτει στις πλάτες των καταναλωτών μέσω αυξημένων τιμών, είτε αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις, συχνά σε πιο ακριβά εγχώρια προϊόντα, ii. ο αντίκτυπος στους ξένους εξαγωγείς και οι πιθανές εμπορικές αντιδράσεις που πάντα οδηγούν σε εμπορικές διαμάχες καθώς οι χώρες που επηρεάζονται απαντούν πάντα με αντίμετρα, iii. η δημιουργία αυτής της υπηρεσίας δεν μπορεί να αλλάξει την φύση των δασμών αφού οι δασμοί είναι φόροι και αυτοί που θα επιβαρυνθούν πρωτίστως θα είναι οι Αμερικανοί πολίτες.
Οι εμπορικοί δασμοί ιστορικά έχουν χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο προστατευτισμού και σπάνια έχουν οδηγήσει σε μακροχρόνια οικονομικά και μακροοικονομικά οφέλη. Τέλος, ένα επιπλέον στοιχείο που καθίσταται ως πυλώνας της οικονομικής επιστήμης είναι το γεγονός ότι οι εμπορικές σχέσεις είναι πολύπλοκες και όχι μονομερείς.

Ο μύθος της «υποχρεωτικής» μετάβασης στα ηλεκτρικά οχήματα

Τι είπε ο Trump: Μία από τις επαναλαμβανόμενες δηλώσεις του αφορά την «υποχρέωση» για την αντικατάσταση των παραδοσιακών αυτοκινήτων με ηλεκτρικά. Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, δεσμεύτηκε ότι θα καταργήσει «την εντολή για ηλεκτρικά οχήματα», λέγοντας πως αυτό θα «σώσει την αυτοκινητοβιομηχανία» και θα προστατεύσει τους Αμερικανούς εργαζομένους.
Η πραγματικότητα: Δεν υπάρχει κάποια νομοθετική ρύθμιση που να επιβάλλει στους κατασκευαστές αυτοκινήτων να πωλούν αποκλειστικά ηλεκτρικά οχήματα. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) το 2023 έθεσε αυστηρότερα όρια εκπομπών ρύπων για τα αυτοκίνητα, τα οποία θα μπορούσαν να επιτευχθούν αν το 67% των νέων πωλήσεων ήταν ηλεκτρικά έως το 2032. Όμως, οι κατασκευαστές διατηρούν την ευελιξία να συμμορφωθούν με διαφορετικούς τρόπους, καθώς η ρύθμιση αφορά εκπομπές και όχι τον τύπο καυσίμου.
Η αναφορά του Trump σε μία δήθεν επιβολή ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι παραπλανητική και αγνοεί το γεγονός ότι το νομοθετικό πλαίσιο επιτρέπει εναλλακτικές λύσεις για τη μείωση των ρύπων. Αντίστοιχα, μια προσπάθεια του 2019, στην οποία συμμετείχε και η Camala Harris, προέβλεπε την πώληση αποκλειστικά μηδενικών εκπομπών οχημάτων από το 2040, αλλά η σχετική πρόταση νόμου δεν προχώρησε ποτέ.
Η διαστρέβλωση των δεδομένων θα πρέπει να τολμήσουμε να πούμε πως μάλλον εντάσσεται σε μία ευρύτερη στρατηγική και αντίστασης απέναντι σε ρυθμίσεις υπέρ του, παρουσιάζοντάς τες ως απειλή για την οικονομία και την αυτοκινητοβιομηχανία – μια αφήγηση που εξυπηρετεί συγκεκριμένα πολιτικά συμφέροντα, αλλά δεν ανταποκρίνεται στα γεγονότα.

‍