Η στεγαστική κρίση στον Καναδά: Πολιτικές προκλήσεις και προτάσεις για επίλυση

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Η στεγαστική κρίση που βιώνει ο Καναδάς τα τελευταία δέκα χρόνια έχει ενταθεί τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια που έχει καταστεί ως ένα κεντρικό σημείο σύγκρουσης μεταξύ των πολιτικών κομμάτων της χώρας. Το κλιμακούμενο κόστος στην κτηματομεσιτική αγορά έχει επηρεάσει τον πολιτικό λόγο διαμορφώνοντας εκ του παραλλήλου νέα νομοθετικά πλαίσια.

Πρωτοβουλίες του Φιλελεύθερου κόμματος
Η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων έχει εισαγάγει διάφορα μέτρα με στόχο τον μετριασμό του κόστους στέγασης. Ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής τους είναι το Housing Accelerator Fund, μια πρωτοβουλία 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχει σχεδιαστεί για να τονώσει την ανέγερση κατοικιών στις μεγάλες πόλεις. Αυτό το ταμείο ενθαρρύνει τον εξορθολογισμό των διαδικασιών δημιουργίας ζωνών και αδειοδότησης, με στόχο την κατασκευή 100.000 νέων κατοικιών μεσαίας τάξης έως το 2024-2025. Επιπλέον, οι Φιλελεύθεροι πρότειναν την κατάργηση του Φόρου Αγαθών και Υπηρεσιών (GST) για νέες ενοικιαζόμενες κατοικίες και τον εντοπισμό κενών ακινήτων για μετατροπή σε προσιτές μονάδες.

Προτάσεις του Συντηρητικού Κόμματος
Το Συντηρητικό κόμμα έχει δώσει έμφαση στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών ως λύση στις προκλήσεις που απαντώνται στην αγορά λόγω των τιμών. Η πλατφόρμα τους περιλαμβάνει σχέδια για την κατασκευή ενός εκατομμυρίου κατοικιών μέσα σε τρία χρόνια ενώ την ίδια στιγμή υπόσχονται την απελευθέρωση τουλάχιστον του 15% της ομοσπονδιακής ακίνητης περιουσίας για οικιστική ανάπτυξη. Προτείνουν επίσης μέτρα για την αντιμετώπιση των ρυθμιστικών φραγμών που εμποδίζουν την κατασκευαστική διαδικασία αλλά και την παροχή κινήτρων για επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα σε στεγαστικά έργα.

Στρατηγικές του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας (NDP)
Το NDP έχει επικεντρωθεί σε οικονομικά προσιτή στέγαση μέσω της κατασκευής 500.000 στεγαστικών μονάδων σε μια δεκαετία. Υποστηρίζουν την εφαρμογή φόρου 20% για ξένους επενδυτές για τον περιορισμό των κερδοσκοπικών επενδύσεων και προτείνουν την επανεισαγωγή της αποπληρωμής στεγαστικών δανείων σε 30 χρόνια στην Canada Mortgage and Housing Corporation (CMHC) σε αυτούς που θα αγοράσουν κατοικία για πρώτη φορά. Το NDP, μεταξύ άλλων, υποστηρίζει επίσης τη δημιουργία μιας εθνικής στρατηγικής για την στέγαση που θα περιλαμβάνει επενδύσεις σε συνεταιριστικά προγράμματα και την στέγαση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Bloc Québécois και οι προοπτικές του Πράσινου κόμματος
Το Bloc Québécois ζήτησε αυξημένη ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για κοινωνική στέγαση με σεβασμό στην εφαρμογή των επαρχιακών δικαιοδοσιών για την πολιτική στέγασης. Οι Πράσινοι, από την άλλη, υπογραμμίζουν την ανάγκη για βιώσιμες λύσεις στέγασης, υποστηρίζοντας επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικά κτίρια και την επέκταση των κοινοτικών νομικών, οικονομικών και διοικητικών δομών γης για να μπορέσει να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη οικονομική προσιτότητα.

Οικονομικές και σχεδιαστικές επιπτώσεις
Οικονομολόγοι έχουν εκφράσει μεγάλο σκεπτικισμό σχετικά με την ταχεία αύξηση της προσφοράς κατοικιών για την κάλυψη της ζήτησης. Η Sasha Tsenkova, καθηγήτρια σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο του Calgary υπογραμμίζει ότι ο Καναδάς θα χρειαζόταν επιπλέον 3,5 εκατομμύρια σπίτια μέχρι το 2030 για να εξισορροπήσει την οικονομική αναταραχή. Υποστηρίζει ότι ακόμη και ο διπλασιασμός του αριθμού κατοικιών που έχει τεθεί ως στόχευση μπορεί να μην αρκεί αφού περιγράφει τον στόχο ως «αδύνατη αποστολή».

Εξελίξεις και δημοσιονομικά μέτρα
Ένα πρώτο σημαντικό βήμα κατά της κρίσης, σύμφωνα με πολλούς οικονομολόγους, από την ομόσπονδη κυβέρνηση καθίσταται η εφαρμογή δημοσιονομικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του φόρου κεφαλαιακών κερδών σε εταιρείες και ιδιώτες για τη χρηματοδότηση νέων πρωτοβουλιών στέγασης. Αυτή η πολιτική στοχεύει στη βελτίωση των οικονομικών προοπτικών για τους νεότερους Καναδούς και στην αντιμετώπιση της γενικότερης δυσαρέσκειας που υπάρχει σχετικά με το απρόσιτο των τιμών.
‍

Έτερες προτάσεις
Προσωπικότητες που ηγούνται στις κοινότητες τους αλλά και διάφορους τομείς έχουν επίσης εκφράσει πολλά χρόνια τώρα τις ανησυχίες τους σχετικά με το τι συμβαίνει στην κτηματομεσιτική αγορά. Ο Fausto Gaudio, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του IC Savings & Credit Union έχει τονίσει επανειλημμένως την ηθική επιταγή αντιμετώπισης των κερδοσκόπων στην αγορά κατοικίας. Υποστηρίζει τις πολιτικές που δίνουν προτεραιότητα στη στέγαση ως ανθρώπινη ανάγκη και όχι ως οικονομικό περιουσιακό στοιχείο τονίζοντας τη σημασία της αποκατάστασης της δικαιοσύνης και των ευκαιριών για τις οικογένειες και τους αγοραστές πρώτης κατοικίας. Στις 5 Νοεμβρίου, μάλιστα, είχε προσκληθεί από την Οικονομική Επιτροπή του Καναδά στην Οττάβα για να καταθέσει λεπτομερώς τις προτάσεις του.
Η κτηματομεσιτική κρίση στον Καναδά παραμένει μια πολύπλοκη πρόκληση με τα πολιτικά κόμματα να προτείνουν διαφορετικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Ενώ η αύξηση της προσφοράς κατοικιών είναι ένα κοινό ζήτημα, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι λύσεις από την πλευρά της προσφοράς από μόνες τους μπορεί να μην αρκούν. Οι ολοκληρωμένες προσεγγίσεις που περιλαμβάνουν δημοσιονομικά μέτρα, ρυθμιστικές μεταρρυθμίσεις και δέσμευση της κοινότητας είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί ότι η στέγαση παραμένει προσβάσιμη και οικονομικά προσιτή για όλους τους Καναδούς. Αυτό, όμως, που έχει καταστεί ανύπαρκτο είναι η πολιτική πρωτοβουλία.

‍