19 Μαϊου: ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ - Ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο, ημέρα που ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα.

Η αναγνώριση αυτή, παρά την εβδομηκονταετή καθυστέρηση, δικαίωσε ηθικά τον ποντιακό ελληνισμό και συνέδεσε το σύγχρονο ελληνισμό με την ιστορική του μνήμη.
Γιατί η ήττα του 1922, η “νέα τάξη πραγμάτων” που επικράτησε τότε, με την απόλυτη συνενοχή ολόκληρου του ελλαδικού πολιτικού κατεστημένου, περιόρισε ουσιαστικά όχι μόνο τα γεωγραφικά όρια του ελληνισμού αλλά και τα διανοητικά.
Ο περιορισμός των πνευματικών νεοελληνικών οριζόντων είχε άμεση αντανάκλαση στη ελλειμματική ιστορική μνήμη των σύγχρονων Ελλήνων.
Τι σημαίνει ο όρος “γενοκτονία”;
Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών του πολέμου.
Συγκεκριμένα ο όρος σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας.
Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις. Ο γενοκτόνος δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι. Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, επειδή ήταν Έλληνες και Χριστιανοί.
Πως και πότε διαπράχθηκε η γενοκτονία;
Ο ποντιακός ελληνισμός, από την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας ( 1461 ) γνώρισε συνεχείς διωγμούς, σφαγές, ξεριζωμούς και προσπάθειες για το βίαιο εξισλαμισμό και εκτουρκισμό του, με αποκορύφωμα τη συστηματική και μεθοδευμένη εξόντωση – γενοκτονία του αιώνα μας.
Επτά χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Τραπεζούντα. Η οθωμανική κατάκτηση του μικρασιατικού Πόντου μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις περιόδους.
Η πρώτη αρχίζει με την άλωση της Τραπεζούντας το 1461 και λήγει στα μέσα του 17ου αιώνα. Την περίοδο αυτή οι Τούρκοι κρατούν μάλλον ουδέτερη στάση κατά των Ελλήνων του Πόντου.Η δεύτερη αρχίζει στα μέσα του 17ου αιώνα και λήγει με το τέλος του πρώτου ρωσοτουρκικού πολέμου. Χαρακτηρίζεται με τη θρησκευτική βία κατά των χριστιανικών πληθυσμών. Κατά την περίοδο αυτή πραγματοποιούνται οι ομαδικοί εξισλαμισμοί των ελληνικών πληθυσμών.Η τελευταία περίοδος, που τελειώνει το 1922 υποδιαιρείται σε δύο υποπεριόδους. Η πρώτη αρχίζει με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, το 1774.
Χαρακτηρίζεται από τη συστηματική προσπάθεια των τοπικών αρχών να μην εφαρμόζουν προς όφελος των χριστιανών τους φιλελεύθερους νόμους.H δεύτερη υποπερίοδος αρχίζει το 1908 και χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη του τουρκικού εθνικισμού.
Από τους βαλκανικούς πολέμους και από τους επίσημους συμβούλους, των Γερμανών, οι Νεότουρκοι διδάχθηκαν ότι μονάχα με την εξαφάνιση των Ελλήνων και Αρμενίων θα έκαναν πατρίδα τους τη Μικρά Ασία. Οι διάφορες μορφές βίας δεν αρκούσαν για να φέρουν τον εκτουρκισμό.
Η απόφαση για την εξόντωσή τους πάρθηκε από τους Νεότουρκους το 1911, εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε από το Μούσταφα Κεμάλ ( 1919 – 1923 ).
Το Νεοτουρκικό Κομιτάτο ” Ένωση και Πρόοδος” ιδρύθηκε το 1889.Στο συνέδριο τους, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1911 πάρθηκε η απόφαση, ότι η Μικρά Ασία πρέπει να γίνει μωαμεθανική χώρα. Η απόφαση αυτή καταδίκασε σε θάνατο διάφορες εθνότητες.
Οι Τούρκοι στον Πόντο άρχισαν με την επιστράτευση όλων από 15 έως 45 ετών και την αποστολή τους σε Τάγματα Εργασίας.
Παράλληλα αμφισβήτησαν το δικαίωμα των Ελλήνων να ασκούν ελεύθερα τα επαγγέλματά τους και επί πλέον απαγόρευσαν τους μουσουλμάνους να εργάζονται επαγγελματικά με τους Έλληνες με την ποινή της τιμωρίας από τις στρατιωτικές Αρχές.
Κατ΄ αρχάς οι άτακτες ορδές των Τούρκων επιτίθονταν στα απομονωμένα ελληνικά χωριά κλέβοντας, φονεύοντας, αρπάζοντας νέα κορίτσια, κακοποιώντας και καίγοντάς τα.
Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου.
Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής ανάγκασε χιλιάδες Έλληνες των παραλίων της Μικρασίας να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες τους και να μετοικήσουν με πολυήμερες εξοντωτικές πορείες.
Σύμφωνα με μια έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας, με ημερομηνία τον Ιούνιο του 1915 είναι γραμμένα τα εξής:
Οι εκτοπιζόμενοι από τα χωριά τους δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε τα απολύτως αναγκαία. Γυμνοί και ξυπόλητοι, χωρίς τροφή και νερό, δερόμενοι και υβριζόμενοι, όσοι δεν εφονεύοντο οδηγούντο στα όρη από τους δημίους τους.
Οι περισσότεροι απ’; αυτούς πέθαιναν κατά την πορεία από τα βασανιστήρια. Το τέρμα του ταξιδιού δεν σήμαινε και τέρμα των δεινών τους, γιατί οι βάρβαροι κάτοικοι των χωριών, τους παρελάμβαναν για να τους καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα …
Σκοπός των Τούρκων ήταν, με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολήσεις των χωριών, τις λεηλασίες, να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα των εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν.
Το τελικό πλήγμα
Το 1919 αρχίζει νέος διωγμός κατά των Ελλήνων από το κεμαλικό καθεστώς, πολύ πιο άγριος κι απάνθρωπος από τους προηγούμενους. Εκείνος ο διωγμός υπήρξε η χαριστική βολή για τον ποντιακό ελληνισμό.
Στις 19 Μαϊου, με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας.Με τη βοήθεια μελών του Νεοτουρκικού Κομιτάτου συγκροτεί μυστική οργάνωση, τη Mutafai Milliye, κηρύσσει το μίσος εναντίον των Ελλήνων και σχεδιάζει την ολοκλήρωση της εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού.
Αυτό που δεν πέτυχε το σουλτανικό καθεστώς στους πέντε αιώνες της τυραννικής διοίκησής του, το πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια ο Κεμάλ, εξόντωσε τον ελληνισμό του Πόντου και της Ιωνίας.
Η τρομοκρατία, τα εργατικά τάγματα, οι εξορίες, οι κρεμάλες, οι πυρπολήσεις των χωριών, οι βιασμοί, οι δολοφονίες ανάγκασαν τους Έλληνες του Πόντου να ανέβουν στα βουνά οργανώνοντας αντάρτικο για την προστασία του αμάχου πληθυσμού.
Τα θύματα της γενοκτονίας θα ήταν πολύ περισσότερα, αν δεν υπήρχε το επικό και ακατάβλητο ποντιακό αντάρτικο.
Με την επικράτηση του Κεμάλ, οι διωγμοί συνεχίζονται με μεγαλύτερη ένταση. Στήνονται στις πόλεις του Πόντου τα διαβόητα έκτακτα δικαστήρια ανεξαρτησίας, που καταδικάζουν και εκτελούν την ηγεσία του ποντιακού ελληνισμού.
Το τέλος του Πόντου πλησιάζει. Οι φωνές λιγοστεύουν.Η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο υπήρξε το αποτέλεσμα της απόφασης των Τούρκων εθνικιστών για επίλυση του εθνικού προβλήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη φυσική εξαφάνιση των γηγενών εθνοτήτων.
Η μοίρα αυτή απετράπη με ένα εξαιρετικά οδυνηρό τρόπο:με τις γενοκτονίες των χριστιανικών λαών, Ελλήνων και Αρμενίων,με την υποχρεωτική έξοδο όσων επιβίωσαν και με τη βίαιη τουρκοποίηση των μουσουλμανικών εθνοτήτων, όπως οι Κούρδοι, που συνέχισαν να παραμένουν στην τουρκική, πλέον, επικράτεια.Από την έκρηξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (1914) ως τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922), οι Νεότουρκοι με τα σκληρά μέτρα που έλαβαν εναντίον των Ελλήνων του Πόντου με τη μέθοδο των εξοριών, βιασμών, σφαγών, εξανδραποδισμών και απαγχονισμών εξόντωσαν 353.000 Ποντίους, ποσοστό που ξεπερνά το 50% του ολικού πληθυσμού των 700.000 Ελλήνων του Πόντου.
ΠτΔ: Αυτονόητο χρέος της διεθνούς κοινότητας η αναγνώριση του αποτρόπαιου αυτού εγκλήματος
Η προάσπιση της ιστορικής γνώσης με την αναγνώριση του αποτρόπαιου αυτού εγκλήματος είναι αυτονόητο χρέος της διεθνούς κοινότητας, ανέφερε νωρίτερα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε μήνυμά της για την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.
Το μήνυμα της Προέδρου της Δημοκρατίας:
«Εκατόν τρία χρόνια μετά το ανηλεές πογκρόμ, κατά τη διάρκεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, σε βάρος του ελληνισμού του Πόντου, η μνήμη των εκατοντάδων χιλιάδων αθώων, που σφαγιάστηκαν ή εκτοπίστηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες, παραμένει ζωντανή. Η Ελληνική Πολιτεία έχει αναγνωρίσει την Ποντιακή Γενοκτονία και στις 19 Μαΐου αποτίει φόρο τιμής στους αδικοχαμένους Έλληνες της περιοχής αυτής. Αναγνωρίζοντας, ταυτόχρονα, την καθοριστική συμβολή των ξεριζωμένων Ποντίων στην οικονομική, πολιτισμική και κοινωνική ανόρθωση της πατρίδας μας.
Η προάσπιση της ιστορικής γνώσης με την αναγνώριση του αποτρόπαιου αυτού εγκλήματος είναι αυτονόητο χρέος της διεθνούς κοινότητας. Ιδιαίτερα η σημερινή επέτειος, σε μια συγκυρία που ο αυταρχικός αναθεωρητισμός απειλεί ευθέως τη σταθερότητα του κόσμου μας, ενεργεί αποτρεπτικά, ώστε να μην ξαναζήσουμε παρόμοιες θηριωδίες. Ο σεβασμός στη διαφορετικότητα και η διαρκής επαγρύπνηση απέναντι στις διακρίσεις και τη βία είναι ευθύνη όλων μας».

Μητσοτάκης για Γενοκτονία Ποντίων: Δεν ξεχνώ –
Στήριξη στο αίτημα για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας
«Υποδεχόμαστε την 19η Μαΐου, τιμώντας τον Ποντιακό Ελληνισμό σε κάθε γωνιά της γης. Ενισχύοντας τη θωράκιση της πατρίδας και αναβαθμίζοντας τη διεθνή της θέση. Και μετατρέπουμε σε αγώνα τις δύο λέξεις που συνοδεύουν κάθε δοκιμασία του Έθνους μας: Δεν ξεχνώ!» είναι το μήνυμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την επέτειο της γενοκτονίας των Ποντίων.

Η διεθνής αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας, είναι η απάντηση σε κάθε μορφής εθνικισμό και αναθεωρητισμό
«Η διεθνής αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας αλλά και ο διάλογος στη βάση του διεθνούς δικαίου, είναι η απάντηση σε κάθε μορφής εθνικισμό και αναθεωρητισμό που φέρνει νέους πολέμους, νέες γενοκτονίες και νέες εθνοκαθάρσεις», σημειώνει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας σε μήνυμά του για τη σημερινή Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων .

Η μνήμη παραμένει άσβεστη
Η μνήμη παραμένει άσβεστη τονίζει η γραμματέας της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Ευαγγελία Λιακούλη ενώ η βουλευτής του κόμματος Χαρά Κεφαλίδου επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι «η πληγή που άφησε η γενοκτονία των Ποντίων μπορεί να επουλώθηκε, αλλά είναι πάντα εκεί και κάθε φορά που άλλη μια ανείπωτη τραγωδία συμβαίνει, ξύνει και βαθαίνει το παλιό τραύμα».

Στηρίζει τη δίκαιη διεκδίκηση για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου
«Τιμάμε την 19η Μαΐου, ημέρα μνήμης της Ποντιακής Γενοκτονίας, στηρίζοντας τη δίκαιη διεκδίκηση του οργανωμένου ποντιακού χώρου για τη «Διεθνή Αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων Ποντίων». Στηρίζουμε τον αγώνα για την ανάδειξη και τη στήριξη από το ελληνικό κράτος της πολιτιστικής και πνευματικής δραστηριότητας των Ποντίων, μακριά από τις αντιδραστικές εθνικιστικές ρητορικές μίσους. Στεκόμαστε στο πλευρό των χιλιάδων ομογενών, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην πατρίδα μας ύστερα από τη διάλυση της ΕΣΣΔ και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα αποκατάστασης» δήλωσε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας

Δένδιας: Κρατάμε ζωντανή τη μνήμη των 353.000 θυμάτων
«Ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας εις βάρος του Ποντιακού Ελληνισμού η σημερινή», σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε ανάρτηση του στο twitter.
«Κρατάμε ζωντανή τη μνήμη των 353.000 θυμάτων, τιμάμε τη μεγάλη συμβολή των Ποντίων στην οικονομική, πνευματική και κοινωνική ζωή της χώρας, όπως και στους εθνικούς αγώνες», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών στο μήνυμά του.

Ενός λεπτού σιγή τήρησε η Βουλή στη μνήμη των θυμάτων Ποντιακού Ελληνισμού
Ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων του Ποντιακού Ελληνισμού τήρησε η Βουλή, σε ειδική της συνεδρίαση στην Ολομέλεια.
«Η χώρα μας οφείλει πολλά στους Πόντιους, ας κλίνουμε το γόνυ με σεβασμό στη μνήμη τους», ανέφερε εκ μέρους της κυβέρνησης ο αντιπρόεδρός της Παναγιώτης Πικραμμένος, υπογραμμίζοντας πως καθήκον όλων είναι η μετατροπή, με ψύχραιμη ανάγνωση της ιστορίας, της ανείπωτης τραγωδίας σε δύναμη και εθνική αυτοπεποίθηση.
Ο κ. Πικραμμένος έκανε γνωστό πως εισηγήθηκε στον πρωθυπουργό την δημιουργία ενός μουσείου που θα στεγάσει την ιστορία του ποντιακού ελληνισμού και πως συνάντησε ευήκοα ώτα.
Υπέρ του αγώνα για την διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων τάχθηκαν τα κόμματα, ενώ ο αντιπρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης υπογράμμισε πως συνιστά η αξίωση αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας.