ING – Τρία «Όμικρον» σενάρια για την παγκόσμια οικονομία

Τάσος Μαντικίδης
«Όχι πάλι. Εκεί που νομίζαμε πως τα χειρότερα πέρασαν, ήρθε η μετάλλαξη Όμικρον να θολώσει βραχυπρόθεσμα τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας για το 2022 και να μας υπενθυμίσει ότι η πανδημία απέχει ακόμη από το να θεωρηθεί πως έχει τελειώσει», αναφέρει η ING, σε έκθεσή της για την πορεία των οικονομιών το 2022.
Στο βασικό της σενάριο, εκτιμά ότι η Όμικρον δεν θα αλλάξει το παιχνίδι και θα επηρεάσει στην καλύτερη περίπτωση ορισμένες κυβερνήσεις στο να προχωρήσουν σε πρόσθετα περιοριστικά μέτρα, κάτι που εξέταζαν ούτως ή άλλως ορισμένες, καθώς το τέταρτο κύμα της πανδημίας βρίσκεται σε εξέλιξη.
Έτσι, ακόμα και αν έχουμε lockdowns σε ορισμένα μέρη του κόσμου, η εμπειρία των 18 μηνών πανδημίας δείχνει ότι οι οικονομίες μπορούν να προσαρμοστούν, καθώς με κάθε lockdown οι δυσμενείς επιπτώσεις στις οικονομίες γίνονται ασθενέστερες. Αν η Όμικρον είναι περισσότερο μεταδοτική, αλλά ήπια όσον αφορά τη θνητότητα, στην ουσία θα επιταχυνθεί μάλιστα η ανοσία της αγέλης, με προφανείς επιπτώσεις στις οικονομίες και στις αγορές. Αν βέβαια τα πράγματα είναι διαφορετικά, το αρνητικό σενάριο μπορούν να το φανταστούν όλοι, αναφέρει.
Διαβάστε επίσης: Παραλλαγή Όμικρον – Νέες ανησυχίες για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας
Ειδικότερα η ING, προχώρησε στην καταγραφή των εξής τριών «Όμικρον σεναρίων» για την παγκόσμια οικονομία το 2022:

Σενάριο 1
Στο πρώτο και αισιόδοξο σενάριο, η μετάλλαξη Όμικρον αποδεικνύεται απλώς μία «καταιγίδα σε ένα φλιτζάνι τσάι». Είτε γιατί αυτό οφείλεται στο ότι δεν μπορεί να κερδίσει έδαφος έναντι της Δέλτα κάτι που είδαμε εξάλλου νωρίτερα εφέτος και με την μετάλλαξη Βήτα, είτε επειδή μειώνει και επίπεδα απειλής αφού περιορίζονται οι πιθανότητες σοβαρής επιπλοκής στην υγεία των ανθρώπων.
Στο σενάριο αυτό οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν στην νομισματική σύσφιξη. Η fed επιταχύνει τον Δεκέμβριο την μείωση των αγορών ομολόγων και ετοιμάζεται για τρεις αυξήσεις επιτοκίων το 2022. Τα σποραδικά lockdowns (λόγω κυρίως της Δέλτα) στην ευρωζώνη, επιβραδύνουν την ανάπτυξη ως τις αρχές του νέου έτους, αλλά η κατάσταση βελτιώνεται την άνοιξη. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αρχίσει taper εν μέσω αυξανόμενης αβεβαιότητας για τον πληθωρισμό. Η Τράπεζα της Αγγλίας αρχίζει τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων.

Σενάριο 2
Στο δεύτερο σενάριο, τα πράγματα είναι «δύσκολα» αλλά όχι «καταστροφικά». Το σενάριο αυτό αποτελεί και την βασική εκτίμηση της ING. Στο σενάριο αυτό η Όμικρον είναι πολύ μεταδοτική, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη μεγάλο μέρος του πληθυσμού να έχει αποκτήσει ανοσία για να κρατήσει τον ιό υπό έλεγχο. Χώρες με χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού ιδίως στις ευάλωτες ομάδες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη πρόκληση.
Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων δέχεται επίσης πλήγμα, αν και όπως είδαμε με την μετάλλαξη Δέλτα, τα τρέχοντα εμβόλια εξακολουθούν να παρέχουν ισχυρή (αν και μειωμένη) προστασία έναντι σοβαρών επιπλοκών στη υγεία των ανθρώπων, έστω και αν είναι λιγότερο πιθανό να αποφευχθούν εντελώς οι μολύνσεις.
Στο σενάριο αυτό τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού στην Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας), βοηθούν την ήπειρο να αντιμετωπίσει καλύτερα τις επιπτώσεις από άλλα μέρη του κόσμου. Η ανάκαμψη των αλυσίδων εφοδιασμού καθυστερεί περαιτέρω, ενώ οι κεντρικές τράπεζες «περιμένουν για να δουν» πώς θα αντιδράσουν. Ο πληθωρισμός ωστόσο κινείται απειλητικά, οπότε, οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν μέσα στο 2022, σε μερική νομισματική σύσφιγξη.

Σενάριο 3
Στο τρίτο σενάριο, η Όμικρον οδηγεί σε σημαντικό πλήγμα στην ανάκαμψη. Τα εμβόλια είναι λιγότερα αποτελεσματικά έναντι σοβαρών επιπλοκών, καθιστώντας την Ευρώπη και τις ΗΠΑ ιδιαίτερα ευάλωτες σε νέα αύξηση των νοσηλειών, αφού η μετάλλαξη εμφανίζει αυξημένη θνησιμότητα. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ επιστρέφουν στα lockdowns το πρώτο τρίμηνο του 2022. Το οικονομικό χτύπημα ωστόσο είναι απίθανο να είναι τόσο άσχημο όπως τον περασμένο χειμώνα, αφού τα εμβόλια προσφέρουν ορισμένη προστασία αν και χαμηλότερη σε σχέση με την Δέλτα, ενώ νέα εμβόλια που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την Όμικρον δεν αναμένονται σε μεγάλη κλίμακα πριν το καλοκαίρι. Νέες αντι-ιικές θεραπείες θα βοηθήσουν επίσης.
Οι διαμαρτυρίες στην Ευρώπη απόρροια της «κόπωσης από τον ιό», αυξάνουν επίσης καθιστώντας τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα, πολιτικά πρόσθετη πρόκληση για τις κυβερνήσεις. Οι επιχειρήσεις πάντως είναι τώρα καλύτερα προετοιμασμένες από ό,τι όταν πρωτοεμφανίστηκε ο Covid. Το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου υποχωρεί αν και η πτώση δεν είναι τόσο βαθιά όσο στις αρχές του 2021, ενώ η όποια ανάκαμψη θα είναι σταδιακή.
Πάντως η ποιο ανθεκτική στα εμβόλια μετάλλαξη Όμικρον λειτουργεί ως αφύπνιση ότι χωρίς πιο διαδεδομένη ικανότητα παραγωγής εμβολίων, οι μελλοντικές μεταλλάξεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν παρόμοια χτυπήματα στους επόμενους χειμώνες. Οι εταιρείες αρχίζουν να το συνυπολογίζουν αυτό στις επιχειρηματικές τους αποφάσεις, περιορίζοντας την διάθεση για νέες επενδύσεις. Οι καταναλωτές αυξάνουν τα επίπεδα αποταμίευσης, εν αναμονή μελλοντικών αναταράξεων, ενώ η δυναμική της ανάπτυξης αποδεικνύεται πολύ ποιο αδύναμη το 2022, σε σχέση με αυτό που είδαμε το 2ο και 3ο τρίμηνο του 2021.