Αρτηριακή υπέρταση: 8 ερωτήσεις-απαντήσεις από την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία για όλα όσα πρέπει να ξέρουμε

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας, παραμένει η αρτηριακή υπέρταση. Σύμφωνα με στοιχεία το 40% των ενηλίκων έχουν υπέρταση, με το 32% των υπερτασικών να είναι αδιάγνωστοι και 35% να είναι διαγνωσμένοι αλλά χωρίς καλή ρύθμιση της πίεσής τους. Η υπέρταση είναι σιωπηλή νόσος χωρίς συμπτώματα ή ενοχλήματα, αναφέρουν οι επιστήμονες και αποτελεί την πιο συχνή χρόνια νόσο και έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες θνησιμότητας, νοσηρότητας και κακής ποιότητας ζωής, διότι συνδέεται ισχυρά με την εμφάνιση στεφανιαίων συνδρόμων και εμφραγμάτων, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, νεφρικής ανεπάρκειας και τύφλωσης.
Η Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης, στο πλαίσιο δράσεων για την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης (17 Μαίου), υλοποιεί το Παγκόσμιο Πρόγραμμα με τίτλο «Μάιος, μήνας μέτρησης» της αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό. Το πρόγραμμα που ξεκίνησε στις 16 Μαΐου και που θα διαρκέσει έως τις 31 Μαΐου, έχει στόχο τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης σε πάνω από 10.000 άτομα σε 15 κέντρα σε 11 πόλεις, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού στη σημασία της υπέρτασης ως κύριου τροποποιήσιμου παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά επεισόδια, της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης και ανακάλυψης πολλών αδιάγνωστων και αρρύθμιστων περιπτώσεων.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την αρτηριακή υπέρταση
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία μέσα από οκτώ ερωτήσεις δίνει απαντήσεις για όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για την αρτηριακή υπέρταση, πώς θα προστατέψουμε την υγεία μας και για τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης.
Πώς να μετράς την αρτηριακή πίεση;
Χρησιμοποίησε κατά προτίμηση πιστοποιημένο ηλεκτρονικό πιεσόμετρο μετά από διάστημα ηρεμίας για 5-10 λεπτά στην καθιστή θέση. Διάλεξε σωστό μέγεθος περιχειρίδας ανάλογα με την περίμετρο του βραχίονα. Στήριξε το χέρι σε κάποια επιφάνεια ώστε ο βραχίονας να είναι στο ύψος της καρδιάς.
Μέτρησε τη πίεση στο σπίτι 2 φορές την ημέρα στην αρχική εκτίμηση της πίεσης ή μετά την αλλαγή της αγωγής σου και στη συνέχεια κατά περιοδικό τρόπο 1-2 φορές το 15ήμερο.

Πώς ορίζεται η υπέρταση;
Ως αρτηριακή υπέρταση ορίζουμε τιμές αρτηριακής πίεσης στο ιατρείο πάνω από 140 mmHg για τη συστολική (μεγάλη) ή/ και πάνω από 90 mmHg για τη διαστολική πίεση (μικρή).
Ωστόσο για να χαρακτηριστεί κάποιος ως υπερτασικός ασθενής θα πρέπει η πίεση να είναι πάνω από τα πιο πάνω όρια σε πολλαπλές μετρήσεις τόσο στο ιατρείο όσο και εκτός ιατρείου (με μετρήσεις στο σπίτι ή/και 24ωρη καταγραφή αρτηριακής πίεσης-holter).
Είναι συχνή η υπέρταση;
Σήμερα 1 στους 3 ενήλικες πάσχουν από υπέρταση και 1 στους 4 δεν γνωρίζει ότι είναι υπερτασικός.

Τι κινδύνους προκαλεί η υπέρταση;
Εάν έχεις αρτηριακή υπέρταση, κινδυνεύεις να υποστείς σε σύγκριση με άτομα με φυσιολογική πίεση:
7 φορές περισσότερο κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
3 φορές περισσότερο κίνδυνο για έμφραγμα μυοκαρδίου
6 φορές περισσότερο κίνδυνο για ανευρύσματα αορτής και αγγειοπάθεια κάτω άκρων
3 φορές περισσότερο κίνδυνο για νεφρική ανεπάρκεια.
Γιατί έχεις υψηλή πίεση;
Η απάντηση δεν είναι απλή. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, μπορεί να ευθύνεται το γεγονός ότι:

• Είσαι υπέρβαρος
• Καταναλώνεις μεγάλες ποσότητες αλατιού
• Δεν ασκείσαι αρκετά
• Πίνεις αρκετό αλκοόλ
• Λαμβάνεις άλλα φάρμακα που αυξάνουν την πίεση
• Έχεις κληρονομική προδιάθεση για υπέρταση
• Σε κάποιες περιπτώσεις (<5%) μπορεί να ευθύνεται κάποια πάθηση των νεφρών ή των επινεφριδίων
  Τι μπορείς να κάνεις για να μειώσεις την πίεσή σου;
• Μείωσε το αυξημένο σωματικό βάρος
• Περιόρισε την κατανάλωση τροφών με αλάτι
• Βελτίωσε τη διατροφή με αύξηση πρόσληψης φρούτων και λαχανικών και τροφών πλούσιων σε κάλιο
• Μείωσε την πρόσληψη αλκοόλ (<3 μονάδες την ημέρα στους άνδρες και <2 μονάδες στις γυναίκες)
• Εφάρμοσε πρόγραμμα τακτικής άσκησης συνολικής διάρκειας τουλάχιστον 150 λεπτών/εβδομάδα
• Διάκοψε το κάπνισμα
• Βελτίωσε την ποιότητα και τις ώρες του ύπνου
• Μείωσε το άγχος
• Συμβουλέψου τον γιατρό σου
• Λάμβανε τα φάρμακα καθημερινά.
• 
  Τι κερδίζεις από τη μείωση της πίεσης;
  Ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης σε άτομα ηλικίας 50 ετών αυξάνει την επιβίωση τουλάχιστον για 5 έτη. Η αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης οδηγεί σε περισσότερα χρόνια ζωής χωρίς προβλήματα στην καρδιά, τα αγγεία και τον εγκέφαλο.
  Η ελάττωση της συστολικής πίεσης κατά 10 mmHg και της διαστολικής κατά 5 mmHg σε υπερτασικούς ασθενείς μειώνει τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 35%-40% και τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο (έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια) κατά 25%.
  Στόχοι επιπέδων αρτηριακής πίεσης
  Ο στόχος της αντιυπερτασικής θεραπείας είναι να μειώσει τη συστολική αρτηριακή πίεση κάτω από 140 mmHg και τη διαστολική πίεση κάτω από 90 mmHg.
  Οι ιδανικοί στόχοι στις ηλικίες κάτω των 65 ετών είναι για τη συστολική αρτηριακή πίεση κάτω από 130 mmHg αλλά όχι χαμηλότερα από 120 mmHg, ενώ για τη διαστολική πίεση κάτω από 80 mmHg αλλά όχι χαμηλότερα από 70 mmHg, εφόσον οι μειώσεις της πίεσης είναι ανεκτές από τον ασθενή.
  Οι ιδανικοί στόχοι στις ηλικίες άνω των 65 ετών είναι για τη συστολική αρτηριακή πίεση κάτω από 140 mmHg αλλά όχι χαμηλότερα από 130 mmHg, ενώ για τη διαστολική πίεση κάτω από 80 mmHg αλλά όχι χαμηλότερα από 70 mmHg, εφόσον αυτές οι μειώσεις της πίεσης είναι ανεκτές από τον ασθενή.