Ένα ντοκιμαντέρ για τη «χαμένη γενιά»που δεν τα παρατά
Φωνές αισιοδοξίας για την Ελλάδα και τηνεολαία της και όχι φωνασκίες άσκοπης και ανέξοδης κριτικής και διαμαρτυρίας,φωνές δημιουργίας και όχι μεμψιμοιρίας, φωνές που καλούν σε δράση καισυνεργασία και όχι σε αφορισμούς και απραξία, συγκέντρωσε ένας νεαρόςΕλληνοκαναδός σκηνοθέτης ταξιδεύοντας σε πέντε χώρες του κόσμου.
Τις «χώρεσε» σε ένα ντοκιμαντέρ διάρκειαςπερίπου 60-70 λεπτών (σ.σ. ύστερα από γυρίσματα συνολικού χρόνου 6.000λεπτών ή100 ωρών), υπό τον τίτλο: “FREEDOM BESIEGED” και σε μετάφραση “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΗ”.
Είναι μόλις 26 ετών και ευελπιστεί πως τουλικό που συγκέντρωσε θα ανοίξει τη συζήτηση γύρω από το τι πρέπει να κάνουμεως κοινωνία ώστε, όπως λέει, «να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που θα δώσει σταπαιδιά μας ταυτότητα και ελπίδα για το μέλλον».
Πρόκειται για τον Παναγιώτη Γιαννίτσο, οοποίος ζει και εργάζεται στο Βανκούβερ του Καναδά. Γιο του Γιώργου και τηςΣοφίας Γιαννίτσου, που η ελληνική τους ρίζα κρατά από δύο νομούς τηςΠελοποννήσου: Αρκαδίας και Αργολίδος. Δίνοντας πληροφορίες για τον εαυτό τουγια να τον γνωρίσουμε καλύτερα, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Έχω αγάπη για τηνΕλλάδα λόγω των γιαγιάδων και των παππούδων μου που μετανάστευσαν στον Καναδάγύρω στο 1960. Έχω ταξιδέψει στην Ελλάδα σχεδόν 30 φορές. Είναι το σπίτι μουόσο και ο Καναδάς. Η μητέρα μου είναι θεατρική ηθοποιός, σκηνοθέτης και δασκάλαθεάτρου. Γι ‘αυτό έγινα κι εγώ σκηνοθέτης».
Ο Παναγιώτης Γιαννίτσος άνοιξε την κάμερα καικατέγραψε τη γνώμη δεκάδων νέων της Ελλάδας. Ανάμεσά τους και ο 16χρονοςμαθητής λυκείου από τη Θεσσαλονίκη Κωνσταντίνος Παπαχρήστου, ο οποίος πριν απόπερίπου ένα χρόνο δημιούργησε το πρώτο online think tank (δεξαμενή σκέψης) γιαεφήβους στην Ελλάδα (http://www.teens4greece.com/)
«Στο σημείο που βρισκόμαστε, δεν χρειαζόμαστεάλλες διαπιστώσεις, ποιος ή τι έφταιξε. Χρειαζόμαστε λύσεις. Φρέσκιες καικαινοτόμες ιδέες. Εμείς, η νέα γενιά, πρέπει και μπορούμε να βγούμε μπροστά. Νααναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί, την ευθύνη για μια καλύτερη Ελλάδα»λέει στους συνομηλίκους του ο Κωνσταντίνος.
Τις απόψεις των νέων πλαισιώνουν με τιςθέσεις τους γνωστές προσωπικότητες, όπως ο Αμερικανός ακαδημαϊκός και στοχαστήςΝόαμ Τσόμσκι, ο πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης και υποψήφιος πρόεδρος τωνΗΠΑ, Μάικλ Δουκάκης, ο «γκουρού» του παγκόσμιου μάρκετινγκ, Πίτερ Οικονομίδης,ο Ελληνοαμερικανός αεροναυπηγός και γενετιστής που διοργανώνει ταξίδια στοΔιάστημα, Πέτρος Η. Διαμαντής, η ερευνήτρια στο τμήμα Βιοεπιστημών της NASA, ΕλένηΑντωνιάδου, ο χρυσός ολυμπιονίκης της άρσης βαρών, Πύρρος Δήμας, αλλά καιλιγότερο γνωστές, όπως ο αγρότης από το Κιβέρι Αργολίδας, Ιωάννης Καρκαλάτος, οοποίος ενέπνευσε την τοπική νεολαία με το μπάσκετ ή ο Γιάννης Διακουμάκος πουεργάζεται στην Αθήνα κατασκευάζοντας αναλογικά συνθεσάιζερ.
Το ντοκιμαντέρ του Παναγιώτη πρόκειται ναπροβλήθηκε επίσημα στην Ελλάδα στο τέλος Απριλίου σε ειδική εκδήλωση στηνΑθήνα,. «Είναι μια ταινία σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της ελληνικήςοικονομίας και το πώς αυτή έχει επηρεάσει τη νεολαία της χώρας», λέει, μιλώνταςστο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο νεαρός Ελληνοκαναδός,σπεύδοντας να σημειώσει πως «δεν είναι μια ταινία απαισιόδοξη αλλά μια ταινίαγια την ελπίδα, μια ταινία για την ελληνική νεολαία που δεν εγκατέλειψε, πουδεν παραιτήθηκε που επιμένει να αγωνίζεται και να δημιουργεί».
-Κάποιοι χαρακτηρίζουν τη σημερινή νέα γενιάτης Ελλάδας, «χαμένη γενιά». Είναι πράγματι «χαμένη» ή μήπως είναι μια πιοσκληραγωγημένη και καλύτερα προετοιμασμένη γενιά για τον άκρως ανταγωνιστικόκόσμο που ζούμε;», είναι η πρώτη ερώτηση που θέσαμε στον Παναγιώτη Γιαννίτσο,στη συνέντευξη που μας παραχώρησε.
«Αυτή η γενιά δεν έχει χαθεί. Και είναιπροφανές ότι η κρίση τους έκανε πιο ανθεκτικούς και δημιουργικούς. Πολλοίβέβαια, έχοντας κρατήσει ζωντανές τις ιδέες τους για δέκα χρόνια κρίσης έχουνεξαντληθεί. Αυτό είναι αλήθεια. Αν αφήσετε έναν σπόρο χωρίς φως του ήλιου ήνερό δεν θα αναπτυχθεί. Δεν έχει σημασία πόσο εύφορο είναι το χώμα. Το “χαμένηγενιά” δεν είναι όρος που αντανακλά τους νέους Έλληνες. Θα έλεγα ότι ταιριάζειπιο πολύ στις κυβερνήσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν να ξαναβρούντο δρόμο τους».
– Ποιο ήταν το ερέθισμα για να κάνετε αυτό τοντοκιμαντέρ;
«Δύο ήταν τα ερεθίσματα. Το πρώτο γεννήθηκεόταν σκέφτηκα να κάνω μια ταινία μικρού μήκους για μια ακαδημία/κατασκήνωσημπάσκετ στο χωριό Κιβέρι της Αργολίδας. Τη δημιούργησε ένας αγρότης πουαποδείχτηκε ένας θετικός ηγέτης στην τοπική κοινωνία.
Το δεύτερο ερέθισμα ήρθε μια νύχτα του 2013,καθώς έτρωγα με κάποιους φίλους στην Αθήνα. Ρώτησα τους φίλους: Πως βλέπετε τηζωή σας σε πέντε χρόνια; Ένας μόνο μίλησε και μου είπε: “Δεν μιλάμε για τομέλλον μας. Δεν υπάρχει λόγος να το κάνουμε. Κανείς δεν ακούει”. Το πιοανησυχητικό, όμως για μένα ήταν ότι το είπε με γέλιο.
Τότε αποφάσισα ότι ήταν απαραίτητη μιαμεγαλύτερη εξερεύνηση στην ψυχολογία της ελληνικής νεολαίας.
Και εκείνη η σκέψη έγινε τώρα ταινία μεγάλουμήκους!»
– Η αρχική εικόνα/γνώμη που είχατε για τηνοικονομική κρίση στην Ελλάδα και την ψυχολογία των πολιτών της και ειδικότερα τωννέων, άλλαξε όταν ολοκληρώθηκε το ντοκιμαντέρ;
«Όταν αποφάσισα να κάνω αυτή την ταινία,ανησυχούσα ότι δεν θα βρω την ελπίδα που έψαχνα. Ανησυχούσα ότι η ταινία θαπροσθέσει απλώς στον “θόρυβο” των αρνητικών στοιχείων της οικονομικής κρίσης.Αυτό που ανακάλυψα είναι ότι η ελληνική νεολαία δεν περιμένει. Οι νέοι έχουνπάρει την ελευθερία τους πίσω. Ξυπνούν. Δεν ζητούν από την κυβέρνηση την άδειαγια να χτίσουν πράγματα. Το κάνουν με τα δυο χέρια τους. Εχουν πάρει πίσω τονέλεγχο της ζωής τους. Αυτό το έχω δει με τα μάτια μου. Τώρα είναι καιρός ηκυβέρνηση να ξυπνήσει και να τους ακολουθήσει.»
– Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, στο ντοκιμαντέραυτό υπάρχει συσσωρευμένη ποσότητα συναισθήματος, αλλά κυρίως γνώμης. Πιστεύετεότι αυτά μπορούν να μετουσιωθούν σε γνώση, ώστε να μην ξαναζήσουμε τα ίδια στομέλλον;
«Σωστά το λέτε, υπάρχει μεγάλη συγκίνηση σεαυτή την ταινία. Αλλά αυτή είναι μια πνευματική ταινία. Αυτός είναι ο λόγος γιατον οποίο κάλεσα μερικούς από τους κορυφαίους διανοούμενους, καθηγητές καιεμπειρογνώμονες του κόσμου να λάβουν μέρος στη συζήτηση αυτή. Προτείνω να τουςακούσουμε όλοι. Ακόμη και αν δεν συμφωνούμε, στο τέλος, μόνο με υγιή συζήτησηκαι εκπαιδευμένη συνομιλία μπορούμε να προχωρήσουμε ως έθνος. Καθένας μπορεί νακαταστρέψει ένα αυτοκίνητο και να φωνάξει ότι ο κόσμος είναι άδικος! Αλλά έχωδει τόσους πολλούς νέους Έλληνες να αγωνίζονται για αλλαγή με άλλους τρόπους.Με παραγωγικούς τρόπους. Με τρόπους που δημιουργούν νέες και καινοτόμες ιδέες.»
– Δουλεύοντας γι’ αυτό το ντοκιμαντέρ καιγνωρίζοντας πρόσωπα και καταστάσεις για την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, τιήταν εκείνο που σας πλήγωσε περισσότερο;
« Ήταν η απώλεια της ταυτότητας. Το γεγονόςότι πολλοί νέοι Έλληνες δεν μπορούν να απαντήσουν στην ερώτηση: Τι σημαίνει ναείσαι Έλληνας στη σημερινή εποχή; Πρώτα πρέπει να αναρωτηθούμε πάνω σε αυτό τοερώτημα. Κι αυτό κάνει το ντοκιμαντέρ μας.»
– Είστε από εκείνους που πιστεύουν πως οιΈλληνες του εξωτερικού αγαπούν περισσότερο την Ελλάδα από τους συμπατριώτεςτους στο εσωτερικό;
«Όταν οι Έλληνες ταξιδεύουν μακριά από τοσπίτι συνειδητοποιούν πόσο αγαπούν το σπίτι τους. Αυτή είναι η αλήθεια. Επειδήμπορούν να φέρουν μαζί τους μόνο τις καλές αναμνήσεις. Είναι εύκολο να αγαπάςκάτι από μακριά. Αυτό το βλέπω σε πολλούς Έλληνοαμερικανούς και Ελληνοκαναδούς.Κι αυτό είναι σημαντικό. Αλλά αν αγαπάς πραγματικά κάτι πρέπει να είσαιπρόθυμος και να πολεμήσεις γι ‘αυτό όταν καταρρέει και να αναλάβεις δράση γιατην ανοικοδόμησή του. Όχι μόνο λόγια. Αυτό θέλω να κάνω κι εγώ, ξεκινώντας απόαυτή την ταινία. Έχω όμως κι άλλα σχέδια.»
– Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η οικονομικήκρίση “έδιωξε” από τη χώρα τα καλύτερα μυαλά, τους ικανότερους νέους της.Πιστεύετε ότι αυτοί πρέπει να επιστρέψουν ή είναι προτιμότερο να μείνουν στιςνέες τους πατρίδες και από εκεί να στηρίξουν τη χώρα τους;
«Υπάρχει κάτι που μου είπε ο ΜαργαρίτηςΣχοινάς με το οποίο συμφωνώ. Δεν θέλω να επιστρέψουν οι Έλληνες για νοσταλγία.Να επιστρέψουν με μια ιδέα και ένα σχέδιο. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότιυπάρχουν σήμερα Έλληνες στη χώρα που είναι σε θέση να ανοικοδομήσουν αυτή τηχώρα. Δημιουργήστε ένα περιβάλλον που αξίζει να επιστρέψουν αυτοί οι νέοιΈλληνες. Φαίνεται άδικο αλλά είναι ο μόνος τρόπος.»
– Τι καλό ευελπιστείτε να προκύψει από αυτότο ντοκιμαντέρ;
«Η δουλειά μου ως σκηνοθέτης δεν είναι ναδώσω απαντήσεις. Η δουλειά μου είναι να δώσω τις ερωτήσεις και να ξεκινήσω τησυζήτηση που χρειαζόμαστε για να βρούμε τις απαντήσεις. Σε αυτή την ταινίαένωσα Έλληνες από όλο τον κόσμο, με διαφορετικές πολιτικές απόψεις. Στόχος μουήταν να ανοίξω τη συζήτηση για το τι πρέπει να κάνουμε για να δημιουργήσουμεένα περιβάλλον που θα δώσει στα παιδιά μας ταυτότητα και ελπίδα για το μέλλον;Πιστεύω ότι το έκανα αυτό»
Ολοκληρώνοντας τη συζήτησή μας, ο Παναγιώτηςαφήνει ένα παράθυρο ανοιχτό στο ενδεχόμενο εγκατάστασης ή έστω δραστηριοποίησήςτου στην Ελλάδα. «Ίσως με δείτε και μάλιστα σύντομα να ανοίγω ένα στούντιο στηνΕλλάδα. Θέλω να βοηθήσω. Θέλω να δημιουργήσω ένα καλύτερο μέλλον για τηνΕλλάδα», λέει και με αυτό κλείνει τη συζήτησή μας.