Στο Μάτι του κορονοϊκού Τυφώνα

Γράφει ο Πλάτων Ρούτης

Όσο περνάει ο καιρός και προχωρούν οι μελέτες για τον κορονοϊό τόσα περισσότερα στοιχεία βγαίνουν για την πανδημία αλλά και για τις επιπτώσεις που έχει στην ανθρωπότητα. Οι προγνώσεις και οι μελέτες είναι πρωτόγνωρες και καταστροφικές για την κοινωνία.  Τα σχέδια για το μέλλον έχουν εξανεμισθεί μέσα σε ένα κόσμο αβέβαιο.  Η οικονομία όπως την ξέραμε έχει πάθει καθίζηση με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον.  Οι ψυχολογία των ανθρώπων από τον πανικό που επικρατεί παρακολουθώντας καθημερινά τις εξελίξεις και ειδικά τις απώλειες ανθρώπινων ζωών έχει καταρρακωθεί. Ο εγκλεισμός μέσα στα σπίτια έχει φέρει καινούργια δεδομένα για τον πληθυσμό.  Αυτές οι επιπτώσεις έχουν επηρεάσει όλο τον καπιταλιστικό χώρο σε πολλοίς τομείς της ζωής των ανθρώπων και έχουν ανατρέψει τις μέχρι τώρα προβλέψεις.

Τα καπιταλιστικά κράτη που θεωρούσαν την δημόσια υγεία περιττό κόστος είχαν κλείσει νοσοκομεία, είχαν μειώσει των αριθμό κρεβατιών και είχαν απολύσει γιατρούς νοσηλευτές και νοσοκόμους. Στην Ελλάδα το ξεκλήρισμα άρχισε από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, το ακολούθησαν η Νέα Δημοκρατία και ο Σύριζα. Μάλιστα οι υπουργοί υγείας προσπαθούσαν να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλον και το δήλωναν με υπερηφάνεια για τα κατορθώματα τους να κλείσουν πτέρυγες και να απολύσουν γιατρούς.  Ολόκληρα τμήματα νοσοκομείων άδειασαν και έσβησαν τα φώτα.  Με την εξάπλωση της πανδημίας βρέθηκαν σε τέτοια θέση που να μη μπορούν να προστατεύσουν τον πληθυσμό τους από προσωπικό και υλικά. Μέχρι μάσκες, γάντια και αναπνευστήρες δεν είχαν. Δεν ήταν μόνο η Ελλάδα αλλά και άλλα καπιταλιστικά κράτη είχαν περίπου τα ίδια προβλήματα. Ο Καναδάς αλλά και η κυβέρνηση του Οντάριο ζήτησε από την General Motors και έβαλε στην γραμμή παραγωγής αναπνευστήρες για να προμηθευτούν τα νοσοκομεία. Ευρωπαϊκά κράτη βρέθηκαν στην ίδια κατάσταση και άρχισαν τις παραγγελίες από την Κίνα για την προμήθεια των υλικών που χρειάζονταν για να ενισχύσουν τα νοσοκομεία τους. Οι Αμερικάνοι έκαναν πειρατεία και έκλεψαν φορτία με υλικό από παραγγελίες που προορίζονταν για Ευρωπαϊκά κράτη. Ο κόσμος δεν μπορεί να αγοράσει μάσκες και γάντια για την προστασία του γιατί δεν υπάρχουν. Οι επενδύσεις στον καπιταλιστικό χώρο δεν ήταν επικερδείς σε υλικά προστασίας του κόσμου. Οι προτεραιότητες τους είναι το εύκολο κέρδος και μάλιστα σε μικρό χρονικό  διάστημα. 

Στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας μας μιλήσαμε για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία. Περισσότεροι οικονομολόγοι τώρα κάνουν λόγο για την χειρότερη οικονομική κρίση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ότι είναι μία κρίση ιστορικών διαστάσεων. Το αφήγημα μερικών κυβερνήσεων ότι αυτή θα είναι μία σύντομη παρένθεση με μία γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητα έχει ακυρωθεί από την ίδια την πραγματικότητα και οι κυβερνήσεις αυτές κάνουν πίσω από τις προβλέψεις τους και μειώνουν τους προϋπολογισμούς τους.

Οι επιπτώσεις όμως επί κορονοϊού δε είναι μόνο στην οικονομία.

Οι New York Times γράφουν ότι ο κόσμος είναι κουρασμένος από την καραντίνα και  υπάρχει ένα μεγάλο κοινωνικό και ψυχολογικό ζήτημα εξάντλησης και απογοήτευσης. Ο Ναόμι Ρότζερς, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Yale δήλωσε ότι «Νομίζω ότι υπάρχει ένα τέτοιο κοινωνικό ψυχολογικό ζήτημα εξάντλησης και απογοήτευσης», που «Μπορεί να βρισκόμαστε στο σημείο που οι άνθρωποι λένε φτάνει πια. Αξίζω να μπορώ να επιστρέψω στην κανονική μου ζωή» και ήδη αυτό συμβαίνει. 

Σε αρκετές χώρες οι περιορισμοί αίρονται σιγά σιγά. Κομμωτήρια, γυμναστήρια, σαλόνια αισθητικής και άλλες επιχειρήσεις ανοίγουν παρά τις προειδοποιήσεις αρκετών επιστημόνων δημόσιας υγείας ότι είναι ακόμη πρόωρα τα μέτρα. Όμως καθώς η οικονομική καταστροφή που προκαλείται από τις καραντίνες είναι τεράστια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι λένε πλέον «ως εδώ». «Υπάρχει μια τέτοια σύγκρουση τώρα», τονίζει ο Δρ Ρότζερς. Ποιος μπορεί να διεκδικήσει και να πει πιο θα είναι το τέλος; Η προσπάθεια να οριστεί το τέλος αυτής της κατάστασης θα είναι σε κάθε περίπτωση μια μακρά και δύσκολη διαδικασία.

Στο λογαριασμό της «επόμενης μέρας» ο λαός πρέπει να συμπεριλάβει και την κατάσταση στο δημόσιο σύστημα Υγείας. Κι αυτό καθώς «μήνας μπαίνει - μήνας βγαίνει» και η κατάσταση των τεράστιων ελλείψεων όχι μόνο δεν αλλάζει, αλλά επιβεβαιώνει ότι ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα πανδημίας θα βρει την κατάσταση ακόμα χειρότερη. Πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στην δημόσια υγεία χωρίς να υποστηρίζονται οι ιδιωτικές κλινικές που έχουν σαν το πρώτο κίνητρο το κέρδος. Δεν είναι δυνατόν η υγεία του λαού να παίζεται στο χρηματιστήριο γιατί τώρα ο κόσμος έχει μία εμπειρία που καθημερινά βλέπει και μαθαίνει ότι τα θύματα του κορονοϊού συνεχώς αυξάνονται.

Ο λαός ξέρει καλά πως ο χρόνος που «κερδήθηκε» από τη στάση υπομονής και υπευθυνότητας που επέδειξε και στον εγκλεισμό του στο σπίτι δεν αξιοποιήθηκε ούτε στο ελάχιστο για να ενισχυθούν τα νοσοκομεία, οι πρωτοβάθμιες δομές, για να υπάρξουν βήματα στην υγειονομική θωράκιση σε χώρους δουλειάς κ.ο.κ. Συνεπώς, τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Κι αυτό επιβεβαιώνεται και από την πορεία της καπιταλιστικής οικονομίας, που παίρνει τον κατήφορο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο.

Το γνωστό ότι μέχρι την ανακάλυψη του εμβολίου ή αποτελεσματικής θεραπείας, η τακτική «παίζουμε κρυφτό» με τον ιό δεν μπορεί να τραβήξει για πολύ, ότι οι υπόλοιπες παθήσεις θεριεύουν και με μαθηματική ακρίβεια θα ζήσουμε σε λίγες μέρες φριχτές εικόνες με καρκινοπαθείς προχωρημένου σταδίου, παραμελημένους καρδιολογικούς, διαβητικούς ασθενείς και άλλα. Ήδη ζούμε τα προεόρτια.

Άρχισε και μεγαλώνει ο προβληματισμός για την οικονομία σε κυβερνητικά στελέχη, αφού αναγνωρίζεται ότι οι κλάδοι που πλήττονται από την κρίση είναι οι «πυλώνες» της καπιταλιστικής ανάπτυξης δηλαδή ο τουρισμός, οι ξενοδοχειακές μονάδες και η σίτιση. Την ίδια στιγμή ανάμεσα σε αστικά κόμματα υπάρχει ο ανταγωνισμός μέσα στην ίδια κρίση όχι για το ποιος θα προστατέψει τα λαϊκά συμφέροντα, αλλά για το ποιος επιφυλάσσει το καλύτερο «πακέτο στήριξης» στους μεγάλο-επιχειρηματίες, το οποίο θα φορτωθεί στους εργαζόμενους. Οι λαϊκές δυνάμεις πρέπει να το αποφασίσουν ότι μπροστά τους πρέπει να βάλουν τις δικές τους ανάγκες.

Η βαθιά και πολύπλευρη κρίση που βιώνουμε σήμερα με όλες της μορφές της έχει  δραματικές επιπτώσεις στη ζωή του λαού τους επόμενους μήνες. Η οικονομία του Καναδά έχει πάρει τον κατήφορο με τα δυο εκατομμύρια δουλειές που χάθηκαν μέσα στον Απρίλη, σύμφωνα με την εταιρεία στατιστικής του Καναδά,.

Η μεγάλης κλίμακας ανεργία, η μείωση των μισθών και η δραστική επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων θα συνοδευτούν με αύξηση των φόρων, πιθανές μειώσεις συντάξεων και μισθών στο Δημόσιο. Η κατάσταση του λαού τους επόμενους μήνες ενδέχεται να γίνει εξαιρετικά δύσκολη. Παράλληλα, την ίδια περίοδο που τα οξύτατα λαϊκά προβλήματα δεν θα μπορούν πια να κρυφτούν, θα αντιμετωπίσουμε μια πιθανή επανεμφάνιση του προβλήματος του κορονοϊού και των σχετικών περιοριστικών μέτρων.

Η διαχείριση του καπιταλισμού δεν μπορεί να δώσει τίποτα θετικό για τους εργαζόμενους.