Ου λησμονήσεις - Forget me not Aug 4, 2023

Μια νέα στήλη που πολεμά τη λήθη. Για όσους προτιμούν την αληθινήιστορία που μερικές φορές πονάει τη μνήμη και όχι την κανακεύει. Για όσους δενπροτιμούν τα φκιασιδώματα και τις ψευτιές που με αυτές μας αποκοίμησε μιαφασίζουσα, πατριδοκάπηλη και παραχαραγμένη ιστορία, με σκοπό να ωραιοποιήσειτις προδοσίες, τις πομπές και τις ατιμίες γενεών κοτσαμπασήδων,μοναρχο-δεξιο-φασιστο-ναζιστών, δοσίλογων, εμπόρων ελπίδας, μαυραγοριτών,λαμόγιων και των υπόλοιπων υπανθρώπων που γεμίζουν τις σελίδες της ‘επίσημης’ιστορίας που σκοπό έχει να ‘εξαφανίσει ιδεολογίες’ και να τρομοκρατήσει τουςπολίτες. Να τους μετατρέψει σε πειθήνια δίποδα μιας μετα-οργουελιανήςπαγκοσμιοποίησης που προσκυνά το χρήμα και σιχαίνεται τις πραγματικές αξίεςμιας ανθρωπιστικής, δημοκρατικής, δίκαιης και ισόνομης για όλους και κυρίωςτους αδύναμους, κοινωνίας.  

Μάιμπιγκ φατ Γκρηκ βόουτιν 

«Τι είν’ η πατρίδα μας;»αναρωτιόταν στα αναγνωστικά μας ο εθνικός ποιητής Ιωάννης Πολέμης. Για τουςυπερατλαντικούς ομογενείς δεύτερης, τρίτης και πολλοστής γενιάς, που φυλετικώδικαίω θεωρείται ορθό να ψηφίζουν εξ αποστάσεως ποιος θα κυβερνά τους εδώιθαγενείς, την πιο εύγλωττη απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα τη δίνει ένα πρόσφατοάρθρο που αλιεύσαμε σε ομογενειακό ιστότοπο.

Τιτλοφορείται «Μεγαλώνονταςελληνοαμερικανικά: 15 πράγματα που όλοι ζήσαμε στα παιδικά μας χρόνια»,υπογράφεται από την Κέρι Κολάσα-Σικιαρίδη κι αναρτήθηκε στις 28/2 στοαγγλόγλωσσο πόρταλ greekreporter.com. Οπως όλα τα χιουμοριστικά κείμενα τηςίδιας κατηγορίας, μας αποκαλύπτει απείρως περισσότερα απ’ οποιαδήποτε εθνοπρεπήανάλυση για την πραγματική σχέση της επίμαχης πληθυσμιακής ομάδας με τηνελληνική κοινωνία και τα προβλήματά της.

Ως «ελληνικότητα» αναδύεται μια φολκλορικά επικαθορισμένηεθνοτική ταυτότητα με μπόλικους αρχαϊσμούς και ουκ ολίγα τραύματα από τηνυποδοχή που της επιφύλασσε η πραγματική πατρίδα – στις αξίες και τις συνήθειεςτης οποίας προσαρμόζονται (και βάσει της οποίας αποτιμούνται) τα πατροπαράδοταήθη κι έθιμα. Χαρακτηριστική η θετική αποτίμηση του μπακλαβά, ως προϊόντοςαποδοτικότερου από τις λεμονάδες που πουλά κάθε Αμερικανάκι στις γιορτές για ναμάθει εξ απαλών ονύχων να βγάζει λεφτά.

Το πλήρες κείμενο, σε δικήμας μετάφραση:

«Μεγαλώνοντας ελληνοαμερικανικά είσαικοινωνός μιας μοναδικής παιδικής ηλικίας, γεμάτης χαριτωμένα περίεργα έθιμα (ενπάση περιπτώσει, περίεργα για όσους δεν είναι Ελληνες). Οταν φτάσεις πια στηνεφηβεία, γνωρίζεις καλά πόσο η ανατροφή σου διέφερε από εκείνη των μη Ελλήνωνφίλων σου. Το πιθανότερο είναι δε πως θα εξακολουθήσεις να μεταβιβάζεις τιςπαραδόσεις και τις εμπειρίες στα δικά σου παιδιά, είτε τους αρέσει είτε όχι! Αςρίξουμε μια ματιά σε ό,τι καθιστά μια ελληνοαμερικανική παιδική ηλικίαδιαφορετική από τις υπόλοιπες (κι ας το παραδεχτούμε, καλύτερη από τιςυπόλοιπες!).

1. Εθνική γιορτή είναι, και θα είναι πάντα, η 25η Μαρτίου.Φυσικά η 4η Ιουλίου ήταν σημαντική για την οικογένειά σου, όχι όμως τόσο μεγάληόσο η “αληθινή” ημέρα της ανεξαρτησίας, η 25η Μαρτίου. Εβαζες τα καλά σου καιβουρ για την παρέλαση, στην οποία ονειρευόσουν να συμμετάσχεις κάποια μέρα (κιενδεχομένως συμμετείχες).

2. Τα γενέθλιά σου είχαν δευτερεύουσα σημασία σε σχέση με τηνονομαστική σου γιορτή. Τα γενέθλια έχουν πλάκα και παίρνεις και κάποια δώρα,δεν είναι τίποτα όμως σε σχέση με το πώς έπιανες την καλή στην ονομαστική σουγιορτή! Ας το παραδεχτούμε, να γιορτάζεις το όνομά σου και τον άγιο το όνοματου οποίου έχεις πάρει είναι πιο προσοδοφόρο και, σε κάθε ελληνική οικογένεια,πολύ σημαντικότερο από ένα πάρτι γενεθλίων.

3. Κάποια γριά στην οικογένειά σου ντύνεται κατάμαυρα, απότην κεφαλή μέχρι τα νύχια. Είτε ήταν η γιαγιά σου είτε κάποια παραγιαγιά, τοπιθανότερο είναι πως είχες μια συγγενή ντυμένη μονίμως πένθιμα. Αυτό μπορεί νατρόμαζε τους γείτονες, ενδεχομένως και τους φίλους σου. Για σένα, όμως, ήταναπόλυτα φυσιολογικό να έχεις μια ηλικιωμένη συγγενή ντυμένη στα μαύρα από τηνκεφαλή μέχρι τα νύχια!

4. Το ελληνικό σχολείο ήταν σημαντικότερο από το κανονικόσχολείο. Για πολλούς λόγους, το ελληνικό σχολείο ήταν σημαντικότερο για σένααπό το κανονικό. Ισως επειδή γονείς και παππούδες σού έλεγαν πως ήταν ησημαντικότερη εκπαίδευση που θ’ αποκτούσες.

5. Η πρώτη μέρα του σχολείου ισοδυναμούσε με τραύμα. Οδάσκαλος ποτέ δεν κατόρθωσε να προφέρει σωστά ούτε το μεγάλο ούτε το μικρόόνομά σου. Κάθε Ελληνοαμερικανόπουλο φοβάται την πρώτη μέρα στο σχολείο. Εναςκαινούργιος δάσκαλος σήμαινε μόνο ένα πράγμα: σφαγιασμό των ονομάτων σου, τόσοτου μικρού όσο και του μεγάλου!

6. Οι φίλοι σου θεωρούσαν αλλόκοτο να τρως κατσίκι, αρνί καικάποιες φορές ολόκληρο γουρούνι (μαζί με το κεφάλι και την ουρά). Εσύ δενφοβόσουν καθόλου σαν παιδί να τρως, όποτε όμως οι φίλοι σου έρχονταν στο σπίτιγια δείπνο, τρόμαζαν να φάνε. Τουλάχιστον δεν χρειαζόταν να δώσεις μαζί τουςμάχη για την ουρά του γουρουνιού.

7. Σε στέλνανε στο σχολείο μ’ ένα τάπερ γεμάτο παστίτσιο. Ημαμά σου ετοίμαζε το φαγητό α λα ελληνικά. Σ’ έστελνε στο σχολείο μ’ ένα τάπεργεμάτο παστίτσιο, χωριάτικη σαλάτα κι όλο τον νεροχύτη, ενώ οι φίλοι σουέτρωγαν φυστικοβούτυρο και σάντουιτς με ζελέ (και κανείς δεν ήθελε να τααλλάξει με τα δικά σου!).

8. Να κερδίσεις το νόμισμα της βασιλόπιτας την παραμονή τηςΠρωτοχρονιάς ήταν ένα γεγονός που θα σου άλλαζε τη ζωή! Θυμάσαι την πρώτη φοράπου κέρδισες το νόμισμα στο κομμάτι της βασιλόπιτας γιατί ήταν σαν να κέρδιζεςτο λαχείο.

9. Μάθαινες από μικρή ηλικία κάθε διασημότητα που είναιΕλληνας, Ελληνας κατά το ήμισυ ή ακόμη και Ελληνας κατά το ένα τρίτο. Το ’ξερεςπως η Μπέτι Γουάιτ είναι εν μέρει Ελληνίδα; Φυσικά! Αν είσαι Ελληνοαμερικανός,από παιδί η οικογένειά σου σού μαθαίνει κάθε ελληνική διασημότητα στον γνωστόκόσμο. Σε τελική ανάλυση, να είσαι Ελληνας σημαίνει να ανήκεις σε μιαδιευρυμένη ελληνική οικογένεια, κάτι σαν το «Full House» με τον Τζον Στάμος. Κιόταν άρχισαν «Τα Φιλαράκια», όλη η οικογένεια μαζευόταν για να δει την ΤζένιφερΑνιστον!

10. Τα σχέδιά σου για γρήγορο πλουτισμό περιλάμβαναν τηνπώληση μπακλαβά στο ελληνικό πανηγύρι της εκκλησίας σου. Τα κιόσκια τηςλεμονάδας ουδέποτε σε πολυτράβηξαν, επειδή τα μάτια σου ήταν προσηλωμένα σεμεγαλύτερους στόχους: έναν πάγκο στο ελληνικό πανηγύρι της εκκλησίας σου, πουθα πουλά μπακλαβά που έφτιαξες με τη γιαγιά. Ο μπακλαβάς είχε πολύ ψηλότεραπεριθώρια κέρδους.

11. Την πρώτη σου μέρα στο σχολείο, οι παππούδες σου ήρθαν γιανα σε φτύσουν. Οι Ελληνες πιστεύουν ότι φτύνοντας κάποιον («φτου, φτου») κρατάςμακριά τα κακά πνεύματα και την κακή ενέργεια (μαζί και το κακό μάτι). Οτανέφευγες από το σπίτι για την πρώτη μέρα στο σχολείο ή οποιοδήποτε μεγάλογεγονός, ο παππούς κι η γιαγιά έρχονταν να σε φτύσουν.

12. Είχες μια μεγάλη οικογενειακή μάζωξη κάθε Κυριακή μετά τηνεκκλησία. Θυμάσαι την πίσω αυλή του σπιτιού να γεμίζει με το σόι σου πουερχόταν να ψήσει αρνί το απόγευμα της Κυριακής μετά την εκκλησία.

13. Περνούσες φυσικά τα καλοκαίρια σου στην Ελλάδα! Οι φίλοισου πήγαιναν κατασκήνωση ενώ εσύ πήγαινες κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα.Επισκεπτόσουν την πατρίδα της οικογένειάς σου κι έβλεπες ένα εκατομμύριοσυγγενείς με τους οποίους δεν είσαι και τόσο σίγουρος πώς συνδέεσαι.

14. Εκανες μαθήματα ελληνικών χορών και το κρατούσες μυστικόαπό τους μη Ελληνες φίλους σου στο σχολείο. Αντιλαμβανόσουν τις κινήσεις του[ριάλιτι] “Χαμερτάιμ” καλύτερα από τους φίλους σου χάρη στα εκτενή, κρυφάμαθήματα ελληνικών λαϊκών χορών που έκανες αφότου πρωτοπερπάτησες. Δυστυχώς, τομόνο μέρος όπου μπορούσες να επιδείξεις τις χορευτικές δεξιότητές σου ήταν στηνΕλλάδα κατά τις καλοκαιρινές διακοπές σου, σε γάμους και πανηγύρια.

15. Ετρωγες γλυκό μετά το γεύμα και το δείπνο. Το πακέτο με τοσχολικό γεύμα σου περιλάμβανε (τουλάχιστον) ένα γλυκό κι όταν πήγαινες στοσπίτι και δειπνούσες το βράδυ, έτρωγες ακόμη ένα. Εκείνο τον καιρό έμοιαζεφυσιολογικό. Ως ενήλικος, όμως, διαπιστώνεις άλλα (και προσέχεις κάπως παραπάνωτη δίαιτά σου!). Οταν ήσουνα όμως παιδί, ακόμη ένα γλυκό ήταν μέρος τηςελληνοαμερικανικής παιδικής ηλικίας σου».

Μετάτην εκλογική μεταρρύθμιση Κυριάκου - Βορίδη, θα μπορούσε να προστεθεί ακόμη έναλήμμα, για τους ενήλικους τούτη τη φορά: «Ψηφίζεις κάποιον που δενπολυκαταλαβαίνεις τι ακριβώς υποστηρίζει, για ποιο λόγο και σε ποιουςαπευθύνεται, αλλά ο παπάς της ενορίας σού εξήγησε πως είναι η σωστή επιλογή γιανα φύγουν –ή να μην έρθουν– κάποιοι κακοί».

Πώς«ψήφιζε» η χούντα

 ΤΟΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΤάσοςΚωστόπουλος

Η Ιστορία κύκλους κάνει -κάποιες φορές, μάλιστα, με τηναντίθετη φορά. Αν σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να αλλοιώσει τοεκλογικό σώμα διά της διεύρυνσής του με «ομογενείς» που θα ψηφίζουν μέσω τηςΑρχιεπισκοπής Βορείου και Νοτίου Αμερικής έχοντας δει την Ελλάδα μονάχα σε καρτποστάλ, τον καιρό της παντοδυναμίας του ο πρώτος αρχηγός του σημερινού υπουργούΕσωτερικών είχε την ακριβώς αντίστροφη έμπνευση: τη σύσταση μιας εικονικής«μικρής Βουλής», δίχως την παραμικρή ουσιαστική αρμοδιότητα, τα μέλη της οποίαςεπιλέγονταν από μια ολιγάριθμη εκλογική βάση διορισμένη από τον ίδιο.Αναφερόμαστε φυσικά στη διαβόητη «Συμβουλευτική Επιτροπή»· ακριβέστερα: τις δύοδιαδοχικές «Συμβουλευτικές» του 1970-1973, με τις οποίες ο δικτάτοραςΠαπαδόπουλος προσπάθησε -ανεπιτυχώς- να καλλιεργήσει εντός κι εκτός Ελλάδας μιαψεύτικη εντύπωση σταδιακής μετάβασης σε κάποια εκδοχή κοινοβουλευτισμού.

Τα δύο εγχειρήματα απέχουν, φυσικά, έτη φωτός μεταξύτους. Οι «Συμβουλευτικές» της χούντας ήταν απλά προπαγανδιστικά πυροτεχνήματα,δίχως την παραμικρή θεσμική οντότητα σ’ ένα καθεστώς που στηριζόταν κυρίως στατανκς και τους βασανιστές της ΕΣΑ. Η «αλλαγή λαού» που επεξεργάζονται σήμερα οικ. Μητσοτάκης και Βορίδης, υλοποιώντας με τον τρόπο τους την πασίγνωστηειρωνική προτροπή του Μπρεχτ προς την ανατολικογερμανική ηγεσία του 1953, θαεπιφέρει απεναντίας ανεπανόρθωτη βλάβη στη λειτουργία της ελληνικήςδημοκρατίας, εγκαθιδρύοντας έναν μόνιμο μηχανισμό χάλκευσης της βούλησης τωνεγχώριων εκλογέων από ψηφοφόρους-φαντάσματα, παντελώς άσχετους με τηνκοινωνικοοικονομική και πολιτική ζωή του τόπου.

Παρά την εικονικότητά της, η παπαδοπουλική«Συμβουλευτική» είχε από την άλλη κάποιες αξιοσημείωτες πλευρές. Δεν αναφερόμαστεστην πασίγνωστη πολιτική επιβίωση του Σαλονικιού αντιπροέδρου της, ΝίκουΜέρτζου, ως διαχρονικού στελέχους της βορειοελλαδικής εθνικοφροσύνης, συμβούλουτου πατρός Μητσοτάκη και πρόσφατα του Νίκου Κοτζιά. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον (κιεπικαιρότητα) παρουσιάζουν κάποια δομικότερα χαρακτηριστικά της, όπως οιμέθοδοι πρόσληψης και ανάδειξης της «αριστείας» από τον σκληρό πυρήνα τού τότεκρατικού μηχανισμού. Υπενθυμίζουμε, παρεμπιπτόντως, πως η «αριστεία» και ηανάδειξή της αποτελούσαν πάγιο άλλοθι (και) της χούντας για την κατάργηση των(φύσει «φαυλοκρατικών») διαδικασιών δημοκρατικής αντιπροσώπευσης στην Ελλάδατων Ελλήνων Χριστιανών.

Ο μηχανισμός ανάδειξης των «αρίστων» της χουντικήςψευδοβουλής θα απασχολήσει έτσι το σημερινό μας επετειακό αφιέρωμα, με πηγή τονκαθεστωτικό Τύπο της εποχής και πρωτότυπο αρχειακό υλικό: μια δέσμη εγγράφωντης Νομαρχίας Χαλκιδικής για την εκλογή του τοπικού αντιπροσώπου στη δεύτερη«Συμβουλευτική», τον Δεκέμβριο του 1971, που ο επιμελητής της στήληςπρομηθεύτηκε από γνωστό παλαιοβιβλιοπωλείο της συμπρωτεύουσας. Η εστίαση στησυγκεκριμένη περιοχή υπαγορεύτηκε φυσικά από το διαθέσιμο υλικό-αντιπροσωπευτικό μιας μεθοδολογίας που εφαρμόστηκε σε πανελλαδική κλίμακα.

«Βουλευτές»για τον γύψο

Ως γνωστόν, η δημιουργία της «Συμβουλευτικής Επιτροπής»εξαγγέλθηκε από τον δικτάτορα στις 10 Απριλίου 1970, ως απάντηση στις δημόσιεςπιέσεις που δεχόταν από δυτικοευρωπαϊκές κυβερνήσεις για επιστροφή στονκοινοβουλευτισμό. Τα πρωτοσέλιδα του ημιεπίσημου οργάνου της χούντας, του«Ελεύθερου Κόσμου», είναι αποκαλυπτικά γι’ αυτήν την αιτιώδη συνάφεια:«Ρώμη-Βόννη παρεμβαίνουν εις τα εσωτερικά της Ελλάδος διά δηλώσεων του Ιταλούαντιπροέδρου και του Γερμανού υπουργού Δικαιοσύνης. Αθήναι: “εχθρική πράξις ηπαρέμβασις”» (10/4/1970)· «Νέα φιλελεύθερα μέτρα εξήγγειλε ο κ. Πρωθυπουργός.Οι ξένοι δεν έχουν λόγον επί των εσωτερικών υποθέσεων» (11/4/1970).

Σύμφωνα με το Ν.Δ. 499 που δημοσιεύτηκε την ίδια μέρα,μοναδική αρμοδιότητα της «Συμβουλευτικής Επιτροπής», οργάνου που δενπροβλεπόταν από το (ανεφάρμοστο, έτσι κι αλλιώς) παπαδοπουλικό «σύνταγμα» του1968, ήταν να «εκφέρη γνώμην επί της αρχής και του εν γένει περιεχομένου» τωνδιαταγμάτων που θα της υπέβαλλε ο δικτάτορας, «μετά την επεξεργασίαν» τους «υπότης Νομοτεχνικής Επιτροπής» (άρθρο 1).

Η διαδικασία επιλογής των μελών της δεν είχε δε τηνπαραμικρή, ούτε καν μακρινή, σχέση με οποιαδήποτε εκδοχή κοινοβουλευτισμού:ορισμένοι «εκ των πλέον αντιπροσωπευτικών και ανεγνωρισμένων επαγγελματικών καιεπιστημονικών οργανώσεων και οργανισμών της Χώρας» θα πρότειναν τρειςυποψηφίους ο καθείς, από τους οποίους ο Παπαδόπουλος θα επέλεγε τον ένα (άρθρο2§2)· η σχετική λίστα «οργανώσεων και οργανισμών», τα Δ.Σ. των οποίων ήταν έτσικι αλλιώς διορισμένα από το καθεστώς, θα καταρτιζόταν επίσης από τον δικτάτορα(άρθρο 5). Η θητεία της Επιτροπής προβλεπόταν «ενιαυσία, δυναμένη ναανανεούται» (άρθρο 3§2). Μεταγενέστερο νομοθετικό διάταγμα (675/19.9.1970)πρόσθεσε στους αρχικούς «εκλογείς» τους διορισμένους περιφερειάρχες κι αύξησεακόμη περισσότερο τη διακριτική ευχέρεια του Παπαδόπουλου, που μπορούσε πλέοννα επιλέξει τους μισούς από το σύνολο των «εκλεγμένων» (κι όχι έναν ανά φορέα)και «να ορίζη απ’ ευθείας μέχρι δέκα μέλη της Επιτροπής», πέραν των (πενήντα τοπολύ) αρχικών. Ολες οι υπόλοιπες λεπτομέρειες της συγκρότησης και λειτουργίαςτου οργάνου θα ρυθμίζονταν -κι αυτές- «δι’ αποφάσεων του Πρωθυπουργού».

Αν οι εξουσίες των μελών της «Συμβουλευτικής» ήταν γιαγέλια, δεν συνέβαινε το ίδιο και με τις υλικές απολαβές τους: «αποζημίωσιν εκτου δημοσίου ταμείου καθοριζομένην δι’ αποφάσεως του Πρωθυπουργού», με πλαφόν«τας μηνιαίας αποδοχάς Γενικού Γραμματέως Υπουργείου», και «δαπάναςμετακινήσεως δι’ υπηρεσιακούς λόγους». Ο πρόεδρος του σώματος δικαιούντανεπίσης έξοδα παραστάσεως, υπηρεσιακό αυτοκίνητο και, σύμφωνα με μεταγενέστεροδιάταγμα (Ν.Δ. 1901/1972), στις δημόσιες τελετές είχε προβάδισμα έναντι τωνυπουργών.

Στις 29 Νοεμβρίου 1970, ένα σύνολο 1.240 εκλεκτόρων σεόλη την Ελλάδα πρόκρινε έτσι 92 υποψηφίους, απ’ τους οποίους ο Παπαδόπουλοςξεδιάλεξε 46 και πρόσθεσε άλλους 10. Πρόεδρο ο δικτάτορας διόρισε μία από τιςπροσωπικές επιλογές του, τον συνταξιούχο δικηγόρο Απόστολο Βογιατζή, πρώηνυπουργό Εργασίας στην τρίτη χουντική κυβέρνηση (20/6/1968-29/6/1970).

Τα εγκαίνια της πρώτης «Συμβουλευτικής» έγιναν στις 22/1/1971-πώς αλλιώς;- με ομιλία του Παπαδόπουλου, που εξήγησε καταλεπτώς στουςσυγκεντρωμένους τα καθήκοντά τους: «Δενείσθε εδώ διά να εκφράσετε προσωπικήν άποψιν. Δεν είσθε εδώ διά να εκφράσετεάποψιν ομάδος της κοινωνίας. Δεν είσθε εδώ διά να εκφράσετε θέσεις τουπληθυσμού της περιοχής την οποίαν αντιπροσωπεύετε. Είσθε εδώ διά ναπαρουσιάσετε μόνον την αίσθησιν της ψυχολογίας των μαζών εις τας αντιστοίχουςομάδας ή περιοχάς, φροντίζοντες αντιστοίχως την εξ αντικειμένου εκφραζομένηνυφ’ υμών θέσιν επί των νομοθετημάτων. [...] Μη ομιλείτε αν δεν έχητε να είπητεκάτι το νέον. Μη ομιλείτε διά να ομιλήσητε. Μη ομιλείτε περισσότερον απ’ όσοναπαιτείται» («Ελεύθερος Κόσμος», 23/1/1971).

Από τη Χαλκιδική, που θα μας απασχολήσει παρακάτω, στηνόλη διαδικασία μετείχαν οκτώ υποψήφιοι (τρεις δικηγόροι, δύο έμποροι, έναςγιατρός, ένας οδοντίατρος κι ένας ιδιωτικός υπάλληλος) και δέκα όλοι κι όλοιεκλέκτορες: πέντε δήμαρχοι (Πολυγύρου, Κασσανδρείας, Ν. Μουδανιών, Αρναίας καιΙερισσού) και πέντε πρόεδροι (Δικηγορικού Συλλόγου, Ιατρικού Συλλόγου,Εργατικού Κέντρου και των Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών Πολυγύρου καιΧαλκιδικής) («Φωνή της Χαλκιδικής», 29/11/1970). Η διαδικασία ήταν κοινή με τοννομό Θεσσαλονίκης κι από ένα σύνολο 28 υποψηφίων επιλέχθηκαν σε πρώτο βαθμό 4,κανείς από τους οποίους δεν προερχόταν από τη Χαλκιδική.

Διαφορετικής εμβέλειας εγχείρημα -ενδοκαθεστωτικό πάντα-υπήρξε η εκλογή της δεύτερης «Συμβουλευτικής», η θητεία της οποίας αυξήθηκε σεδιετή. Μολονότι οι αρμοδιότητές της παρέμειναν καθαρά διακοσμητικές, η επιλογήτων 60 από τα 75 (πλέον) μέλη της ανατέθηκε τούτη τη φορά σ’ ένα διευρυμένοσώμα 10.666 εκλεκτόρων, συγκροτημένο από το (ως επί το πλείστον διορισμένο)μαζικό στελεχικό δυναμικό του καθεστώτος: δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους,Δ.Σ. επαγγελματικών συλλόγων (δικηγόρων, συμβολαιογράφων, γιατρών,οδοντογιατρών, φαρμακοποιών), Εργατικών Κέντρων, επιμελητηρίων, ενώσεωνγεωργικών συνεταιρισμών, του ΣΕΒ, της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, της ΠΝΟ, τηςΕΙΗΕΑ, των εμπορικών συλλόγων, καθώς και τους προέδρους «ανεγνωρισμένωνεπαγγελματικών σωματείων» και γεωργικών πιστωτικών συνεταιρισμών. Φυσικά, οΠαπαδόπουλος δικαιούνταν κι εδώ να προσθέσει 15 μέλη δικής του αποκλειστικάεπιλογής (Ν.Δ. 959/1971).

Ηταν προφανές ότι, μ’ αυτήν την ελεγχόμενη διεύρυνση, οδικτάτορας επιχειρούσε ένα μικρό βήμα προς τη συγκρότηση δικού του κομματικούμηχανισμού, δοκιμάζοντας τα νερά εν όψει κάποιας ενδεχόμενης, μακρινής«φιλελευθεροποίησης». Η στόχευση αυτή δεν έμεινε φυσικά μυστική, αλλάδιατυμπανίστηκε με κάθε τρόπο στα πέρατα της επικράτειας. Η Χαλκιδική δεναποτελούσε εξαίρεση, όπως πιστοποιεί το πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της τοπικής«Φωνής» (21/11/1971): «Δενπρέπει να λησμονή κανείς ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή είναι το φυτώριο των νέωνπολιτικών και ηθικών δυνάμεων του Εθνους· το υπόβαθρο, επί του οποίου θασυνεχισθή η ανοικοδόμησις του μεγαλείου της Πατρίδος. Δι’ αυτό είναι ανάγκη ναείναι αριστείς, ανεπίληπτοι, ακέραιοι, συγκροτημένοι όσοι θα εκλεγούν».

Οι πόρτες της αριστείας παρέμειναν φυσικά ερμητικάκλειστές στα αντεθνικά ερίφια, ακόμη κι αν υποτεθεί ότι κάποια απ’ αυτάαποφάσιζαν να σταδιοδρομήσουν πολιτικά στην Ελλάδα της εθνοσωτηρίου. Ειδικήαπόφαση του Παπαδόπουλου (ΦΕΚ 1971/Β/802, Υ.Α. 9659) αναγόρευσε σε αμάχητοκώλυμα υποψηφιότητας και εκλογής -«εφ’ όρου ζωής», μάλιστα- οποιαδήποτεκαταδίκη «επί ενεργώσυμμετοχή εις κόμμα, οργάνωσιν, σωματείον ή ένωσιν, σκοπός των οποίων είναι ηδιάδοσις και εφαρμογή ιδεών τεινουσών εις ανατροπήν του κρατούντος πολιτεύματοςή του κοινωνικού καθεστώτος ή απόσπασιν μέρους της Επικρατείας».Υπενθυμίζουμε ότι μ’ αυτές ακριβώς τις κατηγορίες, βάσει του εμφυλιοπολεμικούΝ.509/1947, διώκονταν επί χούντας όχι μόνο κομμουνιστές αλλά κάθε λογήςαντιστασιακοί, ακόμη και κεντροδεξιοί ή ντούροι βασιλόφρονες.

Η ψηφοφορία για τη δεύτερη «Συμβουλευτική»πραγματοποιήθηκε στις 12/12/1971. Οι εργασίες της συνεχίστηκαν και μετά τηφιλελευθεροποίηση Μαρκεζίνη -για τελευταία φορά φαίνεται ότι συνεδρίασε στιςπαραμονές της σφαγής του Πολυτεχνείου («Μακεδονία», 16/11/1973). Μετά τηνανατροπή του Παπαδόπουλου δεν ξανάδωσε σημεία ζωής, αν και στην επαρχία κάποιαμέλη της εξακολούθησαν να επικαλούνται δημόσια αυτή την ιδιότητά τους τοεπόμενο διάστημα («Φωνή της Χαλκιδικής», 2 & 9/12/1973).

Τονόημα της αριστείας

Σύμφωνα με την προπαγάνδα της χούντας, ο σχηματισμός της«Συμβουλευτικής» δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια άσκηση ανάδειξης τηςαριστείας στο εσωτερικό της εθνικοφροσύνης. Με μήνυμά του εν όψει του πρώτουγύρου, ο Παπαδόπουλος ζήτησε στις 26/11/1970 από τους εκλέκτορες να διαλέξουν «τους καλυτέρους, με κριτήριοναποκλειστικόν την προσωπικότητα του υποψηφίου. Δεν ενδιαφέρει ενδεχομένηπαλαιοτέρα τοποθέτησίς του, αρκεί να είναι ούτος εντεταγμένος εις τον εθνικόνχώρον και να ενστερνίζεται τας αναγεννητικάς και προοδευτικάς αρχάς τηςΕπαναστάσεως».

Με τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων, η ημιεπίσημη «ΝέαΠολιτεία» αποφάνθηκε πάλι (1/12/1970) πως «οι εκλεγέντες είναι πράγματι νέοιάνδρες με ικανότητας αξιολόγους· μεταξύ αυτών, ο Πρωθυπουργός θα εκλέξη τουςκαλυτέρους». Αλλά και μετά την ψηφοφορία για τη δεύτερη «Συμβουλευτική», ο«Ελεύθερος Κόσμος» διαπίστωνε πως «εξελέγημέγας αριθμός επιστημόνων νέων εις την ηλικίαν και τούτο αποτελεί μίαν πρώτηννίκην εις την προσπάθειαν ανανεώσεως του δημοσίου βίου και την ανάδειξιν νέωνδυνάμεων» (14/12/1971).

Με την ανεμελιά που χαρίζει η απόσταση, η ομογενειακή«Ατλαντίς» της Νέας Υόρκης έσπευσε πάλι να διαβεβαιώσει τους αναγνώστες της(13/12/1971) πως «εκ των μέχρι τούδε γνωσθέντων αποτελεσμάτων προκύπτει ότι οιεκλέκτορες είχον την πρόνοιαν να εκλέξουν τους πλέον επιφανείς εκ τωνυποψηφίων».

Δεν συμμερίζονταν, βέβαια, οι πάντες αυτήν την εκτίμηση.Στο προσωπικό ημερολόγιό του, ο τελευταίος προδικτατορικός υπουργός ΔημοσίαςΤάξεως -και μελλοντικός πρωθυπουργός- Γεώργιος Ράλλης διαπίστωνε λ.χ. μεικανοποίηση πως «οι υποψήφιοιγια τη μικρή Βουλή, μολονότι ο μισθός είναι μεγάλος, ήταν ελάχιστοι και στημεγάλη τους πλειοψηφία ασήμαντοι» (Γεώργιος Ράλλης, «Το ημερολόγιόμου τον καιρό της δικτατορίας», Αθήνα 1997, σ. 172-3, εγγραφή της 25/1/1971).

Ακόμη περισσότερο το θεώρημα της αριστείας προβλήθηκεπάντως σε τοπικό επίπεδο, τόσο από τον επίσημο προπαγανδιστικό μηχανισμό όσο κιαπό τους ίδιους τους υποψηφίους και τους πάτρωνές τους· όχι μόνο για ν’αυτοεξυψωθούν στα μάτια μιας φιμωμένης κοινωνίας, αλλά και για να πλήξουν κάτωαπό τη ζώνη ομόφρονες αντίζηλους. Αρκούντως αποκαλυπτικό επ’ αυτούαποδεικνύεται ένα κύριο άρθρο της «Φωνής της Χαλκιδικής» με τίτλο «Προσοχή! Ναεκλεγούν οι άριστοι», δημοσιευμένο λίγο πριν από τη δεύτερη ψηφοφορία(21/11/1971):

«Να εκλεγούν λοιπόν οι άριστοι την Κυριακήτης 12ης Δεκεμβρίου 1971. Οσοι έδειξαν ενδιαφέρον διά τα κοινά προβλήματα· όσοιέλαβαν μέρος και ευρέθησαν παρόντες στις εθνικές και ευρύτερες κοινωνικέςεκδηλώσεις· όσοι προτάσσουν το γενικό συμφέρον του ατομικού· όσοι δεν είναιτοπικισταί αλλ’ ανήκουν στην αναγεννωμένη Ελλάδα και την αναγεννωμένηΧαλκιδική· όσοι έχουν δοκιμασμένες ικανότητες και διάθεσιν προσφοράς στοσύνολο· όσοι εμφορούνται από το πνεύμα και είναι αφοσιωμένοι στην ΑπριλιανήΕθνεγερσία. [...]

»Ορθότατα ο Εθνάρχης Πρωθυπουργός εζήτησε ναμη αναμιχθή κανείς στην εκλογή. Να αφήσουν ανεπηρεάστους τους εκλέκτορας ναασκήσουν με εθνική και ηθική συνείδησιν το ύψιστον καθήκον των.

Πρέπει όμως να μη επιτραπή ανάμιξις και σ’εκείνους που έθεσαν τον εαυτόν τους εκουσίως έξω από τον χώρον τηςΕπαναστάσεως. Διότι, φαίνεται, προαπριλιανοί “παράγοντες” εξήλθαν από τοπεριθώριο. Βεβαίως ουδένα θα επηρεάσουν, διότι αφελείς μεταξύ των σημερινώνεκλεκτόρων ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ. Αλλ’ ας μη προκαλούν και ας μη εκλαμβάνουν τηνσυγκατάβασιν ως αδυναμίαν. Τους βλέπει η Επανάστασις. [...]

»Οι Αριστοι λοιπόν στην ΣυμβουλευτικήΕπιτροπή. Νέο αίμα και νέα θεμέλια. Στους γρανίτες αυτούς θα οικοδομηθή τομεγαλείον της Φυλής. Αριστοι και ικανοί, με διάθεσιν θυσίας διά το Εθνος καιτον τόπο.

Η Επανάστασις προχωρεί ολοταχώς μπροστά. Καιθέλει συνεργάτες με γοργό βηματισμό, ακαταπονήτους, με ψυχή και “τσαγανό”. Καιαυτούς δεν θα τους χαλκεύσουν ασφαλώς οι περιθώριοι της εθνικής, πολιτικής καικοινωνικής μας ζωής.

Τους γνωρίζουν οι εκλέκτορες. Και θα τουςαναδείξουν!».

Ο φάκελος της Νομαρχίας Χαλκιδικής που διαθέτουμε, οσχετικός με την ψηφοφορία της 12ης Δεκεμβρίου 1971, φωτίζει κάπως τασυμφραζόμενα αυτού του μίγματος μεγαλοστομίας και μπηχτής. Μολονότι συντάχθηκαναμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης που είχε στηθεί σε κάποιο γραφείο τηςνομαρχίας, τα ίδια έγγραφα μας δίνουν επίσης μια ιδέα για τους μηχανισμούς πουκινήθηκαν για να διασφαλίσουν την επικράτηση του επιθυμητού υποψηφίου.

Στην ψηφοφορία για τον αντιπρόσωπο της Χαλκιδικής στηδεύτερη «Συμβουλευτική» (κι εκείνον στο νεότευκτο «Συμβούλιον ΠεριφερειακήςΔιοικήσεως») μετείχαν συνολικά 114 εκλέκτορες, έχοντας να επιλέξουν ανάμεσα σεπέντε υποψηφίους: τρεις δικηγόρους, έναν «φοιτητή Οικονομικών και ΠολιτικώνΕπιστημών» κι έναν υπάλληλο της τοπικής Ενώσεως Γεωργικών Συνεταιρισμών. Ολοιπλην του τελευταίου είχαν θέσει υποψηφιότητα και την προηγούμενη χρονιά (οφοιτητής ως «ιδιωτικός υπάλληλος»). Πλειοψήφησε ο δικηγόρος Θεοχάρης Σιώζος (70ψήφοι), με δεύτερο τον υπάλληλο της ΕΓΣΧ, Βασίλειο Βασιλικό (57).

Το βαθμολόγιο της εθνικοφροσύνης

Αμέσως μετά την καταμέτρηση των ψήφων, ο γενικόςγραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών ζήτησε με «εξαιρετικώς επείγον -εμπιστευτικόν» τέλεξ απ’ όλους τους νομάρχες της επικράτειας να στείλουν στονίδιο και στον «υπουργόν βοηθόν πρωθυπουργού» (Ιωάννη Αγαθαγγέλου) «συνοπτικόν σημείωμα περιέχον άπανταβιογραφικά στοιχεία ως και παν θετικόν ή αρνητικόν στοιχείον δι’ άπανταςανεξαιρέτως εκλεγέντας ή μη υποψηφίους Συμβουλευτικής και Περιφ. Συμβουλίου»του νομού τους (ΑΠ ΕΠ.Κ.61/13-12-1971).

Τα μακρόσυρτα απαντητικά τέλεξ της Χαλκιδικής έφυγαναυθημερόν, με την υπογραφή του νομάρχη Ανδρέα Κανελλόπουλου (αρ. πρ.207/13.12.1971). Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιήθηκαν τυποποιημένα «Βιογραφικάσημειώματα» της ίδιας ημερομηνίας, συμπληρωμένα με προϋπάρχουσες πληροφορίεςκαι υπογεγραμμένα από έναν ταγματάρχη της Χωροφυλακής (ΚωνσταντίνοςΠαναγόπουλος). Από τα πέντε πρωτότυπα «βιογραφικά» διαθέτουμε τα τέσσερα·απουσιάζει εκείνο του «φοιτητή ΟΠΕ», που τερμάτισε τελευταίος με 13 ψήφους.Πιθανότατα ύστερα από νεότερη παραγγελία, ο ίδιος αξιωματικός θα συντάξει στις19/1/1972 τέσσερα ακόμη τέτοια «σημειώματα», για όσους υποψηφίους του 1970απέφυγαν να εκτεθούν δεύτερη φορά: έναν έμπορο-παντοπώλη, ένα χημικό-κτηματία,ένα γιατρό κι έναν οδοντίατρο.

Ολα τα «βιογραφικά σημειώματα» έχουν συμπληρωθεί με μπλεστυλό πάνω στην ίδια δακτυλόγραφη πολυγραφημένη φόρμα, ως δέσμη απαντήσεων σετυποποιημένες ερωτήσεις. Κάποιες απ’ αυτές αφορούσαν την ηλικία, το επάγγελμα,την οικογενειακή κατάσταση, τη στρατιωτική προϋπηρεσία και το μορφωτικό επίπεδοτων υποψηφίων, ενώ ορισμένες άλλες τα προσόντα που θεωρούνταν κρίσιμα για τηνανάδειξή τους στο διεκδικούμενο πόστο.

Εξι από τους οκτώ υποψηφίους ήταν πτυχιούχοι και δύοαπόφοιτοι εξατάξιου Γυμνασίου, «ουδείς» όμως φέρεται να γνωρίζει οσοδήποτε τηνπαραμικρή ξένη γλώσσα. Η οικονομική κατάσταση των επτά από τους οκτώχαρακτηρίζεται «καλή», ενώ του υπαλλήλου «μετρία». Οι περισσότεροι είχαν βγάλειτο στρατιωτικό ως έφεδροι αξιωματικοί, εκτός από τον νικητή δικηγόρο Σιώζο πουυπηρέτησε επί μια εξαετία (1957-1963) ως ενωμοτάρχης στη Χωροφυλακή. Ολοι τουςκατείχαν την ελληνική ιθαγένεια «διά γεννήσεως», φέρονταν να «χαίρουνεκτιμήσεως εν τη κοινωνία» και υπήρχε η εκτίμηση πως «επηρεάζουν καιεπιβάλλονται στο περιβάλλον τους».

Στο κεφάλαιο «ιδιαίτεραι επιδόσεις», για τους επτά απότους οκτώ ο συντάκτης των βιογραφικών σημειώνει λακωνικά ότι τέτοιες «δενδιεκριβώθησαν»· μονάχα ο πρώην ενωμοτάρχης και νυν δικηγόρος πιστώνεται θετικάότι «δημοσιογραφεί εις τοπικόν Τύπον». Την ίδια υπεροχή επιδεικνύει και στοερώτημα αν «έχει αναπτύξει κοινωνικήν δράσιν και ποίαν»: είναι μέλος του«Πνευματικού Κέντρου Πολυγύρου “Αριστοτέλης”», της «Οργανώσεως ΔιεθνούςΠνευματικής Αναπτύξεως (Ελληνική Λέσχη)» κι επιπλέον «τυγχάνει Γραμματεύς [του]Συνδέσμου Φίλων Χωροφυλακής Χαλκιδικής».

Σημειωτέον πως η «Ελληνική Λέσχη» είχε ιδρυθεί το 1968 ωςάτυπος πολιτικός φορέας υποστηρικτών του καθεστώτος με περίπου 1.000 μέλη,θεωρητικό όργανο («Τομές»), γραφεία σε διάφορες πόλεις κι επικεφαλής τονμετέπειτα χουντικό υπουργό Εργασίας Παύλο Μανωλόπουλο (Κων/νος Διγκαβές, «Τοημερολόγιο της χουντικής επταετίας», Θεσ/νίκη 1976, σ. 129). Από τους άλλουςυποψηφίους, πέντε χρεώνονται ένα ξερό «Οχι», ορατή είναι δε η υποτίμηση -στομέτρο του δυνατού- και των υπόλοιπων δύο: ο ένας «δεν έχει ιδιαιτέρανκοινωνικήν δράσιν», μολονότι «τυγχάνει γραμματεύς [του] Δικηγορικού ΣυλλόγουΧαλκιδικής»· ο άλλος «τυγχάνει» (επίσης) «αντιδήμαρχος Δήμου Κασσανδρείας καιυπό την ιδιότητα ταύτην έχει αναπτύξει αξιόλογον κοινωνικήν δράσιν ενδιαφερόμενοςδιά τα κοινά των συνδημοτών του».

Αναζητήσαμε στον τοπικό Τύπο τεκμήρια της δημοσιογραφικήςδραστηριότητας του νικητή. Παραθέτουμε ένα γλαφυρό δείγμα, από τον πανηγυρικόπου εκφώνησε κατά την τοπική επέτειο (17/10/1971) με θέμα «Απελευθερωτικοίαγώνες της Χαλκιδικής»: «Εκατόνπενήντα χρόνια από τον μεγάλο ξεσηκωμό, ο ξανθός αυτός βράχος στη νοτία εσχατιάτης Ευρώπης μένει κυματοθραύστης των βαρβάρων. Μετά την ταραγμένη Μέση Ανατολήορθώνεται η έπαλξις της δυναμικής Ειρήνης· και πίσω από τους αύλακες των σοβιετικώνπολεμικών της Μεσογείου εκτείνεται η επικράτεια της ενόπλου Ελευθερίας. ΗΑπριλιανή Εθνεγερσία μάς εκράτησε Ελληνες και άνδρες, ήρωες και ανθρώπους. Καιανεζωογόνησε τους μεγάλους οραματισμούς της Φυλής. Στη μαρτυρικήβορειοηπειρωτική γη, την αιματοβαμμένη Κύπρο και πάνω από τη Βασιλεύουσαπεριφέρεται η εθνική μας σκέψις. Η Μεγάλη Ιδέα δεν απέθανε· η Μεγάλη Ιδέα ζη.Και γράφομε οι Ελληνες Ιστορία με την προσδοκία ν’ αγροικήσωμε το εγερτήριοσήμαντρο της Αγια-Σοφιάς· να δούμε αναστημένο τον μαρμαρωμένο βασιλιά μας»(«Φωνή της Χαλκιδικής», 21/11/1971).

Εξαιρετικά διαφωτιστικές αποδεικνύονται, τέλος, οι(αρνητικές) απαντήσεις του ταγματάρχη στο ερώτημα αν κάθε υποψήφιος «έχειδημιουργημένα συμφέροντα με κόμματα ή με οικονομικούς παράγοντας». Σε έξι απότις οκτώ περιπτώσεις διαβάζουμε πως ο βιογραφούμενος «προ της 21-4-67 ανήκεπολιτικώς εις ΕΡΕ», ενώ ο παντοπώλης-έμπορος «ανήκεν αρχικώς εις ΕΡΕ καιμετέπειτα εις Ε.Κ.». Ως κεντρώος -προδικτατορικά- καταγράφεται και ο υπάλληλοςτων συνεταιρισμών, που ήρθε δεύτερος στην ψηφοφορία· μπορούμε εύλογα ναυποθέσουμε πως αυτόν ακριβώς φωτογράφιζε αρνητικά το κύριο άρθρο της «Φωνής»περί «αριστείας», τον συντάκτη ή εμπνευστή του οποίου μάλλον δεν είναι δύσκολονα φανταστούμε.

Από κει και πέρα, για τρεις από τους πρώην οπαδούς τηςΕΡΕ πληροφορούμαστε ότι «μετά την 21-4-67 εκδηλούται υπέρ της ΕθνικήςΕπαναστάσεως» (με την πρόσθετη διευκρίνιση πως ο πρώην ενωμοτάρχης το κάνει«δημοσία»). Ενας ακόμη φέρεται να «τάσσεται υπέρ της Εθνικής Κυβερνήσεως μετάτην 21-4-67», πληροφορία που καταχωρήθηκε ωστόσο σε διαφορετικό σημείο τουβιογραφικού του.

«Γενικαίεντυπώσεις»

Το πιο γαργαλιστικό μέρος των αρχικών σημειωμάτων, που ονομάρχης παρέλειψε πάντως ν’ αναπαραγάγει στο επίσημο τηλεγράφημά του προς τηνΑθήνα, τιτλοφορούνταν «Γενική εντύπωσις περί του ατόμου». Η γραφειοκρατικήυπηρεσιακή ορολογία με τις υπαινικτικές αποχρώσεις της διασταυρώνεται εδώ μεχοντροκομμένα κουτσομπολιά απροσδιόριστης φερεγγυότητας, για την προέλευση καιτη σκοπιμότητα των οποίων μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε.

Ολοι -ή σχεδόν όλοι- οι υποψήφιοι παίρνουν φυσικά καλόβαθμό· η διαφορά έγκειται στις λεπτομέρειες. Δύο χαρακτηρίζονται «ακεραίουχαρακτήρος», δύο «λίαν καλού» και δύο απλώς «καλού»· όσον αφορά πάλι το «ήθος»των πρώτων τεσσάρων, ένας -ο νικητής- φέρεται να διαθέτει «άριστον», δύο «λίανκαλόν» κι ένας απλώς «καλόν». Ολοι οι υποψήφιοι της πρώτης ομάδας είναι«τίμιοι» και «ηθικοί», όλοι της δεύτερης «σοβαροί», «ευθείς», «ειλικρινείς»,«ενεργητικοί», «εργατικοί» και «υγιών κοινωνικών φρονημάτων». Επτά στους οκτώθεωρούνται «δραστήριοι» και τρεις από τους τέσσερις πρώτους «ευσυνείδητοι».

Στην πρώτη ομάδα, ένας -εννοείται ποιος- πιστώνεται με«αρίστην κοινωνικήν θέσιν και συμπεριφοράν», ένας με «λίαν καλή» και δύο με«καλή». Στη δεύτερη, πάλι, τρεις διαθέτουν «λίαν καλήν κοινωνικήν μόρφωσιν» κιένας απλώς «καλήν»· όλοι, πάντως, κρίνονται «ικανοί διά συνεργασίαν εις θέματαγενικής φύσεως, αφορώντα το δημόσιον συμφέρον», καθώς αντιμετωπίζουν ταζητήματα «υπό το πρίσμα της λογικής».

Σε δύο περιπτώσεις ξεκαθαρίζεται ρητά πως οβιογραφούμενος «δεν έχει ελαττώματα», ενώ σε μια τρίτη απλώς «δενδιεπιστώθησαν». Εντελώς διαφορετική μεταχείριση επιφυλάσσεται ωστόσο στον48χρονο έγγαμο γιατρό, που δέχεται κάτω από τη ζώνη την μπηχτή ότι, «κατ’αρυσθείσας πληροφορίας, ρέπει εις την ικανοποίησιν σεξουαλικών επαφών,εκμεταλλευόμενος το επάγγελμά του».

Βαθμολογώντας με κόκκινο στυλό τη «ζωτικότητα» τουσυγκεκριμένου υποψηφίου, ο «άμεσος προϊστάμενος» του συντάκτη των παραπάνωγραμμών φάνηκε πάντως να διστάζει. Αρχικά έγραψε «μετρία», ύστερα όμως τοξανασκέφτηκε και διόρθωσε την εκτίμησή του: «Ζωτικότης: καλή».

ΑγρόνΚεραμέως

Οι αρμοδιότητες και των δύο «Συμβουλευτικών» ήταν, όπωςείδαμε, καθαρά διακοσμητικές. Τα μέλη τους δεν παρέλειψαν ωστόσο να κάνουνπολιτική, προετοιμαζόμενα για τη μελλοντική τους καριέρα στην «πειθαρχημένηδημοκρατία» που υποσχόταν ο δικτάτορας. Χαρακτηριστικό δείγμα, η έκκληση που,όπως μας πληροφορεί η «Μακεδονία» (30/7/1972), απηύθυναν στον Παπαδόπουλο 19απ’ αυτούς, με πρώτο πρώτο τον ενωμοτάρχη δικηγόρο μας απ’ τη Χαλκιδική.Αφορούσε την «κάθαρσιν εις τον χώρον της ανωτάτης παιδείας» και το περιεχόμενότης διατηρεί ατόφια την επικαιρότητά του.

«Αι πρόσφατοι δηλώσεις του υπουργού παιδείαςπερί συναλλαγής κατά την εκλογήν των καθηγητών των ανωτάτων εκπαιδευτικώνιδρυμάτων της χώρας μας», διαβάζουμε, «προεκάλεσαν εύλογον και ζωηράνσυγκίνησιν εις την κοινήν γνώμην. [...] Ημείς, οι οποίοι ακολουθούμεν καισυνεχίζομεν μίαν επανάστασιν γενομένην διά τον θρίαμβον της υπευθυνότητος,αισθανόμεθα ενδόμυχον την ανάγκην να ζητήσωμεν κάθαρσιν. Ο νεπωτισμός και ησυναλλαγή αν σημειούται να εκλείψη. Το έθνος διανύει ιστορικάς ώρας και ουδείςδικαιούται να αναστέλλη την αναγεννητικήν του πορείαν».

«Διά την εν γένει κάθαρσιν εις τον χώρον της ανωτάτηςπαιδείας», οι επίδοξοι εθνοπατέρες εισηγούνταν στον δικτάτορα δύο δραστικέςμεταρρυθμίσεις, με καταφανή στόχο την κατάργηση κάθε ψήγματος αυτοτέλειας τωνελληνικών ΑΕΙ. Η πρώτη αφορούσε τη μελλοντική επιλογή των πανεπιστημιακώνκαθηγητών διά «της υπό των σχολών υποδείξεως τουλάχιστον τριών υποψηφίων, τηςτελικής εκλογής επαφιεμένης εις την κρίσιν του υπουργού παιδείας». Η δεύτερηήταν να «τροποποιηθή το ισχύον σύστημα της διοικήσεως των ανωτάτωνεκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ταύτης ανατιθεμένης εις εξωπανεπιστημιακάς προσωπικότητας».

Εντελώς πρωτότυπες, όντως, οι ιδέες της σημερινήςκυβέρνησης Μητσοτάκη!

‍