Διάγγελμα του Προέδρου της Δημοκρατίας

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,

Απευθύνομαι σήμερα στον Κυπριακό λαό επ’ ευκαιρία της συμπλήρωσης 60 χρόνων από την ανακήρυξη και εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, μεταφέροντας τα αισθήματα εκτίμησης, σεβασμού και περηφάνιας για τα όσα, με την υπομονή, την επιμονή και την εργατικότητα που χαρακτηρίζει το λαό μας,  έχουμε συλλογικά και διαχρονικά πετύχει.

Με αισθήματα εκτίμησης και σεβασμού αποτίουμε φόρο τιμής προς όσους θυσιάστηκαν ή αγωνίστηκαν για να απαλλαγεί η πατρίδα μας από τον αποικιακό ζυγό, εκφράζοντας παράλληλα την ευγνωμοσύνη της Πολιτείας προς όσους στη συνέχεια υπερασπίστηκαν τη δημοκρατία και την εδαφική κυριαρχία και ακεραιότητα της πατρίδος μας κατά των επιβουλών της Τουρκίας.

Την ίδια στιγμή, βεβαιώνουμε τους συγγενείς των αγνοουμένων μας ότι θα συνεχίσουμε, εντατικοποιώντας περαιτέρω, τις προσπάθειες για την διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου των αγνοουμένων.

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,

Από το 1974 και εντεύθεν βιώνουμε μια απαράδεκτη κατάσταση, με τον βίαιο εκτοπισμό του 40 τοις εκατόν των συμπολιτών μας, τη συνεχιζόμενη στρατιωτική κατοχή του 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας και την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα του νησιού, μέσω του συστηματικού εποικισμού των κατεχομένων εδαφών μας. 

Ποτέ δεν αποδεχτήκαμε και ουδέποτε πρόκειται να αποδεχθούμε αυτήν την απαράδεκτη κατάσταση.

Στο πλαίσιο αυτό, τόσο ο ίδιος όσο και οι προκάτοχοι μου εμπλακήκαμε εποικοδομητικά σε κάθε διαπραγματευτική διαδικασία, στη βάση των κατά καιρούς συμφωνιών μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων και των αποφάσεων και ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και των αρχών και αξιών της Ε.Ε. της οποίας είμαστε πλήρες κράτος μέλος.

Δυστυχώς, παρά τη δική μας αποφασιστικότητα και ειλικρινή βούληση, η αδιάλλακτη στάση, οι παράλογες απαιτήσεις αλλά και οι αξιώσεις της Τουρκίας δεν επέτρεψαν την εξεύρεση  μιας λειτουργικής, βιώσιμης και διαρκούς λύσης του Κυπριακού προβλήματος.

Μιας λύσης που θα μας οδηγούσε σε ένα πραγματικά κυρίαρχο, ανεξάρτητο και Ευρωπαϊκό Κράτος, μακριά από αναχρονιστικές εγγυήσεις, παρουσία ξένων στρατευμάτων ή τις όποιες εξαρτήσεις από τρίτους.

Κυρίες και Κύριοι,

Η φετινή, 60^η επέτειος της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, βρίσκει την πατρίδα μας να αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις λόγω των συνεχιζόμενων Τουρκικών εκνόμων ενεργειών, είτε με την εισβολή στην Οικονομική Ζώνη της ΚΔ είτε λόγω των απειλών για παράνομο εποικισμό της Αμμοχώστου.

Ενέργειες που αντιτίθενται στο διεθνές δίκαιο, τις σχετικές Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Δυστυχώς, παρά  την καταδίκη της Τουρκίας από τα Ηνωμένα Έθνη, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα ευρύτερα, η Τουρκία συνεχίζει τις παράνομες και μονομερείς ενέργειες της.

Το τελευταίο παράδειγμα αφορά την ανανέωση δύο NAVTEX για τη διενέργεια γεωτρήσεων και σεισμικών ερευνών.

Μια ανανέωση που έλαβε χώρα εν μέσωπροσπαθειών αποκλιμάκωσης των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και ελάχιστες μόνο μέρες πριν την κρίσιμη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην οποία θα συζητηθούν τόσο το όλο φάσμα των σχέσεων της Ένωσης με την Τουρκία, όσο και οι συνεχείς παραβιάσεις του Δικαίου της Θάλασσας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Συμπατριώτισσες και Συμπατριώτες,

Η Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συμπίπτει με την ημέρα που γιορτάζουμε την ανεξαρτησία της Κύπρου και την απαλλαγή της από τον αποικιακό ζυγό.

Ως ηγέτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν έχω άλλην από την επιλογή παρά να υπερασπιστώ αυτό που με αίμα και θυσίες ο Κυπριακός λαός κατόρθωσε να μας παραδώσει αλλά και να διασώσει.

Και δεν είναι τυχαία η αναφορά μου, γιατί, δυστυχώς, ενώπιον των ηγετών των Ευρωπαϊκών κρατών θα ευρίσκεται επιστολή του Τούρκου Προέδρου στην οποία, με πλεονάζουσα θρασύτητα, ισχυρίζεται πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εκλιπούσα αφού έχει διαλυθεί.

Και θέλω να είμαι ξεκάθαρος στα όσα δικαιωματικά θα ζητήσω από τους Ευρωπαίους εταίρους μας.

Οι αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν επιτρέπουν ούτε χαλαρώσεις ούτε εκπτώσεις έναντι μιας χώρας που είναι υποψήφια προς ένταξη στην Ένωση.

Μια χώρα που:

(α) Περιφρονεί το σύνολο των υποχρεώσεων της έναντι ενός κράτους μέλους.

(β) Έχει επανειλημμένα καταδικαστεί από πληθώρα Ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για τις κατ’ αντίθεση του διεθνούς δικαίου ενέργειες της. 

Μια χώρα, που παραβιάζει κατάφωρα τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών της, όπως η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει μέσα από την έκθεση του 2019 όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται στον περιορισμό των αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων, σε αυθαίρετες διώξεις πολιτών, σε απολύσεις χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, δικαστικών, ακαδημαϊκών και ακτιβιστών, περιορισμό της ελευθερίας έκφρασης, ακόμη και μεροληψία του δικαστικού συστήματος.

Την ίδια ώρα, θεωρώ καθήκον μου να υπενθυμίσω τις κατ’ επανάληψη σχετικές αποφάσεις του ίδιου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ομοφώνως καταδίκασε αλλά και προειδοποίησε την Τουρκία για λήψη μέτρων εάν συνέχιζε τις έκνομες ενέργειες της σε βάρος κρατών μελών της Ένωσης.

Φίλες και Φίλοι,

Θέλω να εκφράσω θερμές ευχαριστίες προς όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ισχυρή στήριξη και συμπαράσταση  έναντι των Τουρκικών προκλήσεων.

Την ίδια ώρα, αυτό που αναμένω από τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι πιο έμπρακτη και αποτελεσματική στάση ώστε να τερματιστεί η διπλωματία των κανονιοφόρων και την κρίση να διαδεχθεί ο διάλογος ή η παραπομπή στο διεθνές δικαστήριο, στη βάση πάντα του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της Θάλασσας.

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες, 

Τα πιο πάνω, όχι μόνο δεν αναιρούν την δεδηλωμένη προσήλωση μας για την επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας, αλλά, αντίθετα, θα υποβοηθήσουν την διεξαγωγή εποικοδομητικών και καλή τη πίστει διαπραγματεύσεων, μακράν των όποιων απειλών και εκφοβισμών.  

Η σημερινή επέτειος, μου δίνει την ευκαιρία να απευθυνθώ και προς του Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, διαβεβαιώνοντας τους πως κατανοούμε τις ευαισθησίες τους αλλά την ίδια ώρα θέλω να καταστήσω σαφές πως δεν παραγνωρίζουμε τις ανησυχίες και των Ελληνοκυπρίων.

Το σύνολο του λαού της Κύπρου έχει το δικαίωμα να ζήσει αρμονικά και να συνδημιουργήσει σε συνθήκες σταθερότητας και ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας και προόδου.

Για να το πετύχουμε τούτο, απαιτείται να κατανοήσουμε πως η πατρίδα μας είναι ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και πως δεν έχουμε την πολυτέλεια, για χάριν των επιδιώξεων τρίτων, να οδηγηθούμε σε μια λύση που δεν θα είναι λειτουργική και βιώσιμη και θα περιφρονεί τα δικαιώματα των νόμιμων κατοίκων της.

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,

Θέλω να σας διαβεβαιώσω πως παράλληλα με τις προσπάθειες που καταβάλλουμε για αντιμετώπιση των εθνικών προκλήσεων, δεν παραλείπουμε, ακούραστα να εργαζόμαστε για την δημιουργία συνθηκών ευημερίας του συνόλου. 

Και θέλω με ιδιαίτερη ικανοποίηση να χαιρετίσω πως, παρά τις όποιες ιδεολογικές διαφορές μας χωρίζουν, σε ώρες κρίσιμες η συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων υπήρξε καθοριστική.

Όπως καθοριστική υπήρξε και η δική σας συμβολή, μέσα από τις θυσίες, τη δύναμη και σύνεση που επιδείξατε στην αντιμετώπιση μιας πανδημίας που έπληξε το σύνολο της ανθρωπότητας.

Και αναφερόμενος στην πανδημία, θα ήθελα με έντονο το αίσθημα της ευθύνης να καλέσω όλους να συνειδητοποιήσουν πως κερδίσαμε μια μάχη αλλά όχι τον πόλεμο.

Ο ιός είναι ακόμη ανάμεσα μας, με ορατούς, όπως είχα πει και στο παρελθόν, τους κινδύνους.

Η τελευταία έξαρση των κρουσμάτων δεν επιτρέπει σε κανέναν τον εφησυχασμό.

Για αυτό και απευθύνω θερμή έκκληση όπως τηρείτε με αυστηρότητα τα υγειονομικά μέτρα για προστασία τόσο των ιδίων όσο και των αγαπημένων μας.

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,

Με τη συνετή δημοσιονομική πολιτική, κατορθώσαμε να αντιμετωπίσουμε σε ικανοποιητικό βαθμό τις μέχρι στιγμής συνέπειες της πανδημίας.

Θέλω να επισημάνω πως, εξαιτίας της πανδημίας, η παγκόσμια οικονομία περνά μια πρωτόγνωρη κρίση.

Μια κρίση που δεν αφήνει ανεπηρέαστη την Κυπριακή οικονομία.

Για αυτό, πέραν, βεβαίως της ζωής που πρέπει να είναι η προτεραιότητα όλων, την ίδια ώρα οι κίνδυνοι από μια ανεξέλεγκτη εξάπλωση του ιού θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο και στις συνθήκες διαβίωσης και ευημερίας του συνόλου.

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,

Η μέχρι σήμερα πορεία του Κυπριακού κράτους, με τα όποια διαχρονικά λάθη, παραλείψεις και αδυναμίες, επέτρεψαν και επιτρέπουν να νιώθουμε περήφανοι για τα όσα έχουμε επιτύχει.

Μπορούμε όμως, και αξίζουμε, περισσότερα.

Η ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση βοήθησε στον εκσυγχρονισμό, σε μεγάλο βαθμό, των δομών της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παρά ταύτα, πρέπει να αναγνωρίσουμε πως απαιτούνται σημαντικές ακόμη μεταρρυθμίσεις προκειμένου να επιτύχουμε αυτό που χρωστούμε στους Ευρωπαίους πολίτες της Κύπρου.

Και αναφέρομαι σε μια σειρά μεταρρυθμιστικών δράσεων που από την μια θα αλλάξουν νοοτροπίες, αλλά το πιο σημαντικό θα βελτιώσουν περαιτέρω την ποιότητα ζωής των πολιτών.

Πιο συγκεκριμένα αναφέρομαι σε μεταρρυθμίσεις που αφορούν:

•  Tη δημόσια υπηρεσία,
• Την τοπική αυτοδιοίκηση,
• Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης,
• Τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος,
• Την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων,
• Την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του Εθνικού Συστήματος Υγείας,

Για να αναφέρω μόνο μερικές.

Για να τις πετύχουμε, απαιτείται από όλες τις πολιτικές δυνάμεις η υπέρβαση. 

Υπέρβαση που δεν θα ωφελήσει την παρούσα Κυβέρνηση αλλά το σύνολο του λαού.

Το Κυπριακό Κράτος δεν ανήκει σε καμία Κυβέρνηση και σε καμία πολιτική δύναμη.

Είναι δημιούργημα και κτήμα του Κυπριακού λαού.

Για αυτό και όσοι πολιτευόμαστε, σε όποια παράταξη και αν ανήκουμε, αυτό που χρωστούμε είναι το καλό του συνόλου και όχι το όφελος των παρατάξεων.

Με απόλυτο σεβασμό στο αναφαίρετο δικαίωμα της κριτικής και επισήμανσης των λαθών της εκάστοτε Κυβέρνησης, αυτό που προέχει είναι η συλλογική ευθύνη αντιμετώπισης των  προβλημάτων, με στόχο την πλήρη αξιοποίηση της προοπτικής που ο λαός αξιώνει και δικαιούται.

Είμαι απόλυτα βέβαιος πως μέσα  από την αγαστή συνεργασία με τις πολιτικές δυνάμεις, τους κοινωνικούς εταίρους και τη βούληση του κυπριακού λαού, θα αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τόσο τις υφιστάμενες προκλήσεις όσο και αυτές που θα προκύψουν στο μέλλον.

Χρόνια Πολλά.