“Και στην όχθη στέκω όλη την ημέρα την χώρα των Ελλήνων με τη ψυχή ζητώντας.“
Γερμανός δραματουργός Λέσινγκ (1729-1781).
Χρόνια σκοταδισμού και φόβου. Τα λίγα γράμματα τα Ελληνόπουλα τα μάθαιναν κρυφά, κυρίως από τους μοναχούς, γιατί το μόνο βιβλίο που υπήρχε ήταν η Αγία Γραφή. Αυτοί που ήταν αφορμή για τον ξεσηκωμό του Έθνους ήταν οι καραβοκύρηδες, οι έμποροι και οι λόγοι που ζούσαν σε άλλες χώρες. Ήταν αυτοί που έβαλαν το πρώτο λιθαράκι για την Επανάσταση.
Ήταν αυτοί που είχαν επαφή με τον κόσμο πέρα από τα σύνορα της Ελλάδος. Αυτοί που μετέφεραν τα δεινά του τόπου μας στους ξένους και έκαναν και εμάς να αφυπνιστούμε.
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 παρότι καταδικάστηκε ομόφωνα από τα ανακτοβούλια της Ιεράς Συμφωνίας ως “πράξη εγκληματική” και παράτολμη, όπως είχε γίνει τότε στην Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία ενθουσίασε παράφορα τους προοδευτικούς κυρίως κύκλους της Ευρώπης και της Αμερικής δημιουργώντας ένα κίνημα πρωτόγνωρης δυναμικής που έμεινε γνωστό στην παγκόσμια ιστορία με τον όρο Φιλελληνισμός.
Πολλοί από αυτούς τους Φιλέλληνες βλέποντας τον επαναστατικό αναβρασμό ανά τον κόσμο για τον φιλελευθερισμό κατά συνέπεια ήθελαν να υποστηρίξουν και την Ελληνική επανάσταση.
Πολλοί δε από αυτούς ήρθαν στην Ελλάδα για να πολεμήσουν . Πολλοί οι φιλέλληνες. Ένας εξ αυτών ο λόρδος Βύρων που διέθεσε την περιουσία του, άφησε την πατρίδα του και ήρθε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στον αγώνα. Το περίεργο ήταν ότι ήρθε να βρει τους Έλληνες μονοιασμένους να πολεμούν ο ένας τον άλλον, αλλά τους βρήκε να αλληλοσπαράσσονται. Ακόμα, τα ομόσπονδα κρατίδια της ΝΔ Γερμανίας σχεδόν παντού ο λαός υπέρ της επανάστασης ως ομόθρησκοι Χριστιανοί, αλλά κανένα Χριστιανικό κράτος, δεν υποστήριξε τους Έλληνες.
Ο Αμερικανός περιηγητής και φιλέλληνας Edward Everett έμαθε την Ελληνική γλώσσα στο Παρίσι οπού είχε επαφές με τον Αδαμάντιο Κοραή, τον Καποδίστρια, Μαυροκορδάτο, τον Κολοκοτρώνη.
Υπήρξε εθελοντική υποστήριξη της Επανάστασης με χρήματα και στρατιώτες, παρά τις αντιρρήσεις των κυβερνήσεων τους.
Ο θάνατος του Λόρδου Βύρωνα και κυρίως η πτώση του Μεσολογγίου είχαν ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα ενός νέου μαζικότερου κινήματος φιλελληνικής συμπαράστασης το οποίο εκδηλώνεται με την έξαρση της φιλανθρωπίας υπέρ των Ελλήνων. Έρανοι και συνάμα φιλανθρωπικές εκδηλώσεις διοργανώθηκαν από τους Ευρωπαίους αστούς της Ευρώπης και της Αμερικής και σε αυτές συμμετείχε πλήθος κόσμου. Οι μεγάλες δυνάμεις είχαν αρχίσει να αμφιβάλουν για την δύναμη τού να καταπιέζουν το πνεύμα των λαών.
Όμως, οι φιλέλληνες απογοητεύτηκαν στην Ελλάδα, γιατί δεν ήταν αυτό που προσδοκούσαν.
Περίμεναν να βρουν έναν λαό οπού ο ένας θα πολεμούσε δίπλα στον άλλον, αλλά εκτός από τον κοινό εχθρό που είχαν να αντιμετωπίσουν, ήταν και ο εφιάλτης, ο μεγαλύτερος εχθρός και κατάρα για έναν λαό και η διχόνοια και η αντιπαλότητα. Συναισθήματα που δεν έχουν θέση σε δύσκολες στιγμές. Οι φιλέλληνες ήταν πολλοί και ο φιλελληνισμός προετοίμασε μια νέα ποιότητα στις πολιτικές πρακτικές της Ευρώπης, ποιότητα που θα έκανε με τόλμη την ριζοσπαστική της εμφάνιση στα 1830 και προπαντός στα 1848.
Στην Αθήνα του Όθωνα μπήκαν τα θεμέλια για το πρώτο Σύνταγμα. Η Ελληνική επανάσταση ήταν οπωσδήποτε μια Ευρωπαϊκή επανάσταση. Σήμερα, στην Αθήνα υπάρχει μια οδός. Η οδός Φιλελλήνων προς τιμή αυτών που αγωνίσθηκαν δίπλα μας.