Vasilopita

1 cup (250gr) unsalted butter, melted (or vegetable oil)
1 1/2 cups sugar
4 large eggs
1/4 cup plain yogurt
zest and juice of 1 orange (approx 1/2 cup juice)
1  shot of orange liqueur
3 cups all purpose flour, sifted
1  Tbsp. of baking powder
1/2 tsp. salt
10inch round spring form pan
Pre-heated 350F oven

‍

In a large bowl, use a mixer to blend the butter, sugar, eggs,  yogurt, zest and orange juice until incorporated and add eggs, one at a time.
Into another bowl add flour, baking powder and salt and stir to combine.
Add dry to wet ingredients in increments and mix until incorporated.
Grease the springform and pour the batter into greased pan. Place a foil-wrapped coin randomly into the cake mix.
Bake on the middle rack for 45-50 minutes or until a toothpick inserted into the center comes out clean. Let cool on a rack for an hour. Place a large plate on top of the cake then carefully invert. Now the underside is your top (and flat).
Make a paper stencil of the new year you’re celebrating, place it on the cake and dust the top of the cake with icing sugar. Remove stencil and reserve to cut at New Year’s.

‍

Βασιλόπιτα

1 φλιτζάνι (250 γρ.) ανάλατο βούτυρο, λιωμένο (ή φυτικό λάδι)

1 1/2 φλιτζάνι ζάχαρη

4 μεγάλα αυγά

1/4 φλιτζάνι απλό γιαούρτι

ξύσμα και χυμό από 1 πορτοκάλι

1 σφηνάκι λικέρ πορτοκάλι

3 φλιτζάνια αλεύρι για όλες τις χρήσεις, κοσκινισμένο

1 κ.σ. του μπέικιν πάουντερ
1/2 κουτ. αλάτι

Στρογγυλό ταψί 10 ιντσών

Προθερμασμένος φούρνος 350 Φαρενάιτ

Σε ένα μεγάλο μπολ, χρησιμοποιήστε ένα μίξερ για να ανακατέψετε το βούτυρο, τη ζάχαρη,  το γιαούρτι, το ξύσμα και το χυμό πορτοκαλιού μέχρι να ενσωματωθούν  και προσθέστε τα αυγά, ένα κάθε φορά.

Σε ένα άλλο μπολ προσθέτουμε το αλεύρι, το μπέικιν πάουντερ και το αλάτι και ανακατεύουμε να ενωθούν.

Προσθέστε τα ξηρά προς υγρά υλικά λίγο λίγο και ανακατέψτε μέχρι να ενσωματωθούν.

Λαδώνουμε το ταψί και ρίχνουμε το μείγμα σε λαδόκολλα. Τοποθετήστε ένα κέρμα τυλιγμένο με αλουμινόχαρτο τυχαία στο μείγμα του κέικ.

Ψήνετε στη μεσαία σχάρα για 50-55 λεπτά ή μέχρι να βγει καθαρή μια οδοντογλυφίδα που βάζετε στο κέντρο. Αφήστε να κρυώσει σε μια σχάρα για μια ώρα. Τοποθετήστε ένα μεγάλο πιάτο πάνω από το κέικ και αναποδογυρίστε προσεκτικά. Τώρα η κάτω πλευρά είναι η κορυφή σας (και επίπεδη).

Φτιάξτε ένα χάρτινο στένσιλ της νέας χρονιάς που γιορτάζετε, τοποθετήστε το πάνω στο κέικ και πασπαλίστε το πάνω μέρος του κέικ με ζάχαρη άχνη.

‍

‍

Η ιστορία της βασιλόπιτας:
η τύχη, η ευλογία, η παράδοση και το νόμισμα της νέας χρονιάς

Η βασιλόπιτα και το έθιμο
Τα μεσάνυχτα, για την αλλαγή του χρόνου, σβήνουν τα φώτα και μετά από ένα λεπτό ανάβουν ξανά και όλοι όσοι βρίσκονται μαζί εύχονται δίνουν ευχές για υγεία, μακροημέρευση, τύχη και ευτυχία για τη νέα χρονιά. Η Βασιλόπιτα, κατά το ελληνικό έθιμο, μπαίνει στο τραπέζι και κόβεται στο σπίτι αμέσως μόλις μπει ο νέος χρόνος.
Ο νοικοκύρης του σπιτιού, αφού τη σταυρώσει με το μαχαίρι τρεις φορές, αρχίζει να την κόβει σε τριγωνικά κομμάτια, προσφέροντας από ένα σε κάθε παριστάμενο μέλος της οικογένειας ή φίλων και συγγενών, με πρώτο κομμάτι του σπιτιού (ή του Χριστού της Παναγίας και του Άι Βασίλη), του σπιτονοικοκύρη, της σπιτονοικοκυράς και των άλλων παρισταμένων, κατά τάξη συγγένειας και ηλικία, με τελευταίο το κομμάτι του φτωχού ή πάλι του σπιτιού. Στην Ελλάδα κανένας δεν ξεχνάει όσους λείπουν για δουλειά, ταξίδι αναψυχής, όσοι βρίσκονται εκτός σπιτιού γιατί είναι ασθενείς και άλλα πρόσωπα της οικογένειας που για διάφορους λόγους δεν παρίστανται.
Το κόψιμο της γίνεται και τις άλλες μέρες του “Δωδεκαήμερου” των εορτών. Υπουργεία, γραφεία, σωματεία, επαγγελματικές ενώσεις, οργανώσεις  και σύλλογοι μπορεί να κόβουν βασιλόπιτες μέχρι και το μήνα Φεβρουάριο. Η συνήθεια αυτή είναι νεότερη και κατάγεται από στις παλαιότερες συντεχνίες, τα μέλη των οποίων έκοβαν την πρωτοχρονιάτικη πίτα και τη μοιράζονταν για το καλό το δικό τους και του κοινού τους επαγγέλματος.
Σε πολλά νησιά με το ξημέρωμα της 1ης του νέου έτους αναλαμβάνει ο σπιτονοικοκύρης να ρίξει αγιασμό στο σπίτι, κρατώντας είτε κομμάτι της Βασιλόπιτας είτε του αντίστοιχου των Χριστουγέννων Χριστόψωμου και ένα κερί, μπαινοβγαίνοντας στη πόρτα τρεις φορές λέγοντας “έξω τα κακά, μέσα τα καλά”.

‍
Η ιστορία της βασιλόπιτας
Το έθιμο της είναι πολύ παλαιό, προέρχεται από την αρχαία εορτή των “Κρονίων” (των ρωμαϊκών «Σατουρναλίων») που παρέλαβαν οι Φράγκοι, από τους οποίους και προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως “Βασιλιά της βραδιάς” αυτού που το έβρισκε. Κατά άλλο έθιμο, αντί νομίσματος, έβαζαν φασόλι και αυτόν που το έβρισκε τον αποκαλούσαν “φασουλοβασιλιά”.
*Το κόψιμο στις βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν. Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημήτρη Λουκάτο αποτελεί εξέλιξη του γνωστού και λαϊκού εθίμου στις πρωτοχρονιάτικης πίτας. Στην αρχαιότητα υπήρχε το έθιμο του εορταστικού άρτου, τον οποίο σε μεγάλες αγροτικές γιορτές οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στις θεούς, στα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια.
*Χαρακτηριστικό στοιχείο στις βασιλόπιτας είναι ότι ο άνθρωπος δοκιμάζει την τύχη του με το κέρμα της, προσπαθώντας να μαντέψει πώς θα του έρθουν τα πράγματα στη νέα χρονιά. Σε όποιον πέσει το φλουρί, στις θα είναι ο τυχερός και ευνοούμενος του νέου έτους! Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο με τη Βασιλόπιτα.

Ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση
Μπορεί το φράγκικο έθιμο να επικράτησε στην Ευρώπη, αλλά υπάρχει και η θρησκευτική παράδοση που συνδέει τη βασιλόπιτα με την προσωπικότητα του Μεγάλου Βασιλείου. Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση κάποτε στη Καισαρεία της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία, όταν επίσκοπος ήταν ο Μέγας Βασίλειος πήγε να καταλάβει την Καισαρεία ο Έπαρχος της Καππαδοκίας με πρόθεση να τη λεηλατήσει.
Τότε, ο Μέγας Βασίλειος ζήτησε από τους πλούσιους της πόλης του να μαζέψουν όσα χρυσαφικά μπορούσαν, προκειμένου να τα παραδώσει ως “λύτρα” στον επερχόμενο κατακτητή. Κατά την παράδοση όμως, είτε επειδή μετάνιωσε ο έπαρχος, είτε (κατ΄ άλλους) εκ θαύματος ο Άγιος Μερκούριος με πλήθος Αγγέλων απομάκρυνε τον στρατό του, ο Έπαρχος απάλλαξε την πόλη από επικείμενη καταστροφή. Τα τιμαλφή όμως, που συγκεντρώθηκαν ήταν παρά πολλά.
Ο Μέγας Βασίλειος για να τα επιστρέψει στους δικαιούχους, μη γνωρίζοντας σε ποιόν ανήκει τι, έδωσε εντολή να παρασκευαστούν πλακούντια (μικρές πίτες) και μέσα σ’ αυτούς τοποθετήθηκε από ένα πολύτιμο αντικείμενο. Έγινε η διανομή και, σαν από θαύμα, έτυχε στον καθένα ό,τι είχε δώσει.

Νεότερες παραλλαγές
Αυτή η παράδοση έχει και τις παραλλαγές από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, οι οποίες παρουσιάζουν τον Άγιο Βασίλειο να κερδίζει τον εισπράκτορα των φόρων σε χαρτοπαίγνιο και στη συνέχεια να γίνεται η διανομή με μικρά ψωμιά ή με μια μεγάλη πίτα.
www.argiro.gr

Vasilopita As the New Year rolls over, Greek families all over the world will share the tradition of cutting the Vasilopita, our Greek New Year’s cake. January 1st is the name day (saint’s day) of Aghios Vassilis (St. Basil), the Greek Santa Claus, and the cake is named in his honor. While Christmas is a more solemn occasion, January 1st is filled with celebrations and the exchange of gifts.
However it’s fixed, cutting the Vasilopita is a celebration of wishes for the new year.

Each Vasilopita is baked with a coin or medallion hidden inside which, according to tradition, will bring great good fortune in the new year to the person who gets it, so the cutting is all-important and the focus of great scrutiny! Traditionally, pieces are cut ceremoniously by the head of the household and allocated to the church (Holy Trinity and Virgin Mary), then the head of the household (male), his wife, their children (oldest to youngest), other family members by degree of relatedness, then guests.

‍