No-Knead Lagana

Prep time - 5  minutes
Cooking time -30  minutes

Serves 4 people
3 1/4 unbleached all-purpose flour
1/2 tsp. active dry yeast

1 Tbsp. sea salt

1 Tbsp. white vinegar

1 1/2 cup warm water

Garnish
1 tbsp. petimezi or honey diluted in 1 Tbsp. warm water

sesame seeds


Into a bowl add the dry ingredients, stir to combine then add vinegar and warm water. Stir with a wooden spoon until there are no dry lumps (you may have to add a bit more water).
Cover with plastic wrap and allow to ferment and rise for 12-16 hours.
Sprinkle the top of the dough lightly with flour, then transfer it to a lightly-floured work surface. Form into a ball by holding it with well-floured hands and tucking the dough underneath itself, rotating it until it forms a tight ball.
Transfer your dough to a parchment-lined sheet pan and allow to rise for approx. 1 hour. Pre-heat your oven to 375F oven (middle rack).
Pour honey in small bowl and add warm water, stir to combine. Brush the top of your lagana and sprinkle the top with sesame seeds.
Using your fingertips, poke-down each Lagana to make indents. Place in the oven and bake for 30-35 minutes or until golden. Place on a cooling rack to…well, cool.

Λαγανά χωρίς ζύμωμα

Χρόνος προετοιμασίας - 30 λεπτά
Χρόνος μαγειρέματος - 1 ώρα

1 λαγάνα είναι αρκετή για 4 άτομα
3 1/4 αλεύρι για όλες τις χρήσεις
1/2 κουτ. ενεργή ξηρή μαγιά
1 κ.σ. αλάτι
1 κ.σ. λευκό ξύδι
1 1/2 φλιτζάνι ζεστό νερό
Γαρνιτούρα
1 κ.γ. πετιμέζι ή μέλι αραιωμένο σε 1 κ.γ. ζεστό νερό
σουσάμι

Σε ένα μπολ προσθέτουμε τα ξηρά υλικά, ανακατεύουμε να ενωθούν και μετά προσθέτουμε το ξύδι και το ζεστό νερό. Ανακατεύουμε με μια ξύλινη κουτάλα μέχρι να μην υπάρχουν ξερά σβώλοι (ίσως χρειαστεί να προσθέσετε λίγο ακόμα νερό).
Σκεπάζουμε με πλαστική μεμβράνη και αφήνουμε  να φουσκώσει για 12-16 ώρες.
Πασπαλίζουμε το πάνω μέρος της ζύμης ελαφρά με αλεύρι και μετά τη μεταφέρουμε σε μια ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια εργασίας. Πλάθετε σε μια μπάλα κρατώντας την με καλά αλευρωμένα χέρια και πιέζοντας τη ζύμη από κάτω, περιστρέφοντάς την μέχρι να σχηματιστεί μια σφιχτή μπάλα.
Μεταφέρετε τη ζύμη σας σε ένα ταψί με λαδόκολλα και αφήστε να φουσκώσει για περ. 1 ώρα. Προθερμάνετε το φούρνο σας στους 375 F (μεσαία σχάρα).
Ρίξτε το μέλι σε ένα μικρό μπολ και προσθέστε χλιαρό νερό, ανακατέψτε να ομογενοποιηθεί. Αλείψτε το πάνω μέρος της λαγάνας σας και πασπαλίστε  με σουσάμι.
Χρησιμοποιώντας τα δάχτυλά σας, σπρώξτε προς τα κάτω κάθε Λαγανά για να κάνετε εσοχές. Τοποθετούμε στο φούρνο και ψήνουμε για 30-35 λεπτά ή μέχρι να ροδίσουν. Τοποθετούμε σε μια σχάρα για να κρυώσει και να μη νοτίσει.

‍

Λαγάνα το παραδοσιακό ψωμί της Καθαράς Δευτέρας

Η λαγάνα, το παραδοσιακό άζυμο ψωμί της Καθαράς Δευτέρας, είναι στενά συνδεδεμένη με την εορτή και την έναρξη της Σαρακοστής στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την παράδοση, η ημέρα αυτή προσφέρει την ευκαιρία για σωματικό και πνευματικό καθαρμό, καθώς οι πιστοί «καθαίρονται» από τη διατροφή με κρέας και προετοιμάζονται για την περίοδο της νηστείας. Ο γνωστός Κεφαλλονίτης λαογράφος Δημ. Σ. Λουκάτος αναφέρει ότι η λαγάνα, ως άζυμο ψωμί, θυμίζει τα άζυμα της Παλαιάς Διαθήκης και δεν λείπει ποτέ από το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας.

Η λαγάνα έχει ιστορία που εκτείνεται πίσω στην αρχαιότητα, με κάποιους μελετητές να την συνδέουν με τους λεπτούς ψημένους «χυλούς» της αρχαίας Ελλάδας, ενώ άλλοι την συνδέουν με τη βιβλική παράδοση των «αζύμων». Στην Αθήνα, η Καθαρά Δευτέρα γιορτάζεται με τα Κούλουμα, μια ημέρα γιορτής στην εξοχή, με τα παραδοσιακά νηστίσιμα εδέσματα και τη λαγάνα να κυριαρχούν στο τραπέζι.
Η λαγάνα, με το χαρακτηριστικό της σχήμα και την ιδιαίτερη γεύση, συνδυάζεται τέλεια με τα υπόλοιπα νηστίσιμα φαγητά της ημέρας, όπως ταραμά, ελιές, φασολάδα και θαλασσινά, και αποτελεί έναν αναπόσπαστο συνδυασμό της παράδοσης και της θρησκευτικής σημασίας της Καθαράς Δευτέρας.

‍