Η βαθύτερη σημασία του τοπωνυμίου Αρκαδία

Σύμφωνα με το καλύτερο, κατά τη γνώμη μου, ετυμολογικό on-line λεξικό, η Αρκαδία είναι μια «ορεινή περιοχή στην κεντρική Πελοπόννησο, η οποία παραδοσιακά προέρχεται από τον Αρκά (γεν. Αρκάδας), γιο του Δία, ιδρυτή και πρώτο ηγεμόνα της Αρκαδίας» (etymnonline.com)

Δύο σκέψεις μου έρχονται αμέσως στο μυαλό. Πώς μπορεί ένα μυθολογικό πλάσμα να αποκτήσει γιο και δεύτερον, ποια είναι η ετυμολογία αυτού του φανταστικού γιου που ονομάζεται Αρκάς;
Οι μύθοι είναι φυσικά πολύτιμοι. Είναι γεμάτοι πληροφορίες και συμβολισμούς. Σπάνια όμως μας δίνουν χρήσιμες ετυμολογικές γνώσεις.
Λοιπόν, τι σημαίνει τελικά Αρκαδία; Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι το όνομα είναι αυθαίρετο ή ήρθε τυχαία. Σας διαβεβαιώνω ότι αυτό δεν συμβαίνει. Αλλά αν μπορούσαμε να βρούμε την ίδια λέξη, επιτρέποντας μια μικρή παραλλαγή, να κατονομάζει άλλα παρόμοια μέρη, θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι δύσκολα μπορεί να είναι τυχαία. Μια πρόχειρη αναζήτηση προς αυτή την κατεύθυνση μας δίνει:
Όρεγκον, Ιράκ, Ουρούκ, Τουρκία και άλλα. Εκτός από τοπωνύμια, βρίσκουμε πολλές λέξεις που ακούγονται συγγενικές: Πάρκο, βάρκα, μπούρκα, πύργος, για να αναφέρουμε μόνο μερικές. Ο προσεκτικός μελετητής της ετυμολογίας μπορεί να παρατηρήσει ότι όλες οι λέξεις εκδηλώνουν το σύμπλεγμα συμφώνων RK- σε αυτές. Το πρώτο σύμφωνο R- παραμένει σταθερό ενώ το δεύτερο, εκτός από το K-, μπορεί να είναι είτε Χ- είτε Γ-, τα οποία και τα δύο είναι φωνητικά συγγενή με το K-.
Ο συγγραφέας αυτού του άρθρου έφτασε, μετά από χρόνια έρευνας, να υποθέσει ότι αυτό το σύμπλεγμα αποκαλύπτει ένα κρυμμένο, βασικό νόημα σε αυτό. Για αυτό το συγκεκριμένο σύμπλεγμα, π.χ., RK-, η πυρηνική έννοια είναι αυτή του εγκλεισμού και παραπέμπει σε κάτι που είναι περιφραγμένο. Με αυτήν την ένδειξη, μπορούμε να αρχίσουμε να ρίχνουμε φως στη βαθύτερη σημασία λέξεων όπως το Όρεγκον και η Αραγονία, και τα δύο ονόματα ποταμών που δηλώνουν την κυκλική ροή των υδάτων, ενώ το Ιράκ, το Ουρούκ και η Τουρκία δηλώνουν όλα περιοχές που περιβάλλονται από βουνά.
Η Αρκαδία περιβάλλεται επίσης από βουνά που περικυκλώνουν τρεις ή τέσσερις μεγάλες λεκάνες.
Υπάρχουν πόλεις, λιμάνια και τοπωνύμια ανά την Ελλάδα και αλλού που ονομάζονται με παρόμοια ηχητικά ονόματα όπως η Αρκαδία. Βρίσκουμε για παράδειγμα τον Ορκό στη Νάξο, την Αρκάσα στην Κάρπαθο, τον Αρκασά κοντά στη Σπάρτη και αλλού, με όλα να αναφέρονται σε ένα κρυφό, κλειστό μέρος.

Ελπίζουμε να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε μια ετυμολογική περιγραφή ορισμένων ακόμη αρκαδικών τοπωνυμίων όπως τα Γορτυνία, το Σίντζι, τη Θέλπουσα Gortys, και άλλα, σε ένα μελλοντικό άρθρο.

The deeper meaning of the toponym Arcadia
Yianni Lambrinakos
PhD in English Literature
According to the best, in my opinion, etymological on-line dictionary, Arcadia is a “mountainous district in central Peloponnesus, a Latinized form of Greek Arkadia, which is traditionally from Arkas (genitive Arkadas), son of Zeus, name of the founder and first ruler of Arcadia. (etymnonline.com)
Two thoughts come to mind immediately. How can a mythological creature have a son and secondly, what is the etymology of this fictitious son named Arkas?
Myths are of course festinating and valuable stories. They are full of information and symbolism. Only rarely however they give us useful etymological insights.
So, what does Arcadia mean after all? One could claim the name is arbitrary or it came by chance. I assure you this does not happen. But if we could find the same word, allowing for slight variation, naming other similar places, it could be inferred that it can hardly be coincidental. A cursory search in this direction gives us:
Oregon, Irak, Uruk, Turkey and others. Apart from place names we find lots of similarly sounding words: park, bark (as a noun), burka, dark, arc, arch, to name but a few. The careful student of etymology may notice that all words manifest the consonant cluster RK- in them. The first consonant R- stays stable whereas the second one, besides K-, may be either G- or Ch- both of which are phonetically akin to K-.
The writer of this article has come, after years of research, to hypothesize that this cluster reveals a hidden, core meaning in it. For this particular cluster i.e., RK-, the nuclear meaning is that of enclosing, of something walled in. With this clue, we can begin to shed light on the deeper meaning of words like Oregon and Aragon, both names of rivers denoting the meandering of the waters, whereas Irak, Uruk, and Turkey all denote areas surrounded by mountains.
Arcadia too is surrounded by mountains which encircle three or four great basins.
As far as the connection with the goddess Artemis and bears with Arcadia we find some interesting aspects.
Bears when standing can resemble mountains. In Greek the name for bear is arktos which is akin to the word erect. On the other hand, bears must have been plenty in Arcadia during antiquity, since the place has so many forests. Let’s not forget Arkoudorema = Bear Stream, the famous village in the heart of Mainalon mountain.
In ancient times arctos = bear is associated with the goddess Artemis. Note that the Celts called her: Dea Artio = Θεά Ορθία =Goddess Standing).
Personally, I connect Artemis with Ursus = bear. For me it is the same word. The -s- often interchanges with -t- so that ursus derives from *urtus i.e. όρθιος = standing. So Orthia Artemis, an appellation of the goddess simply refers twice to the same quality: Standing. It must have been an incantation, a phrase meaning Orthia mu: My Standing One. In other words, Artemis is a deification of the bear who stands up.
Finally, the suffix -burg which forms the last part of the compound word of many towns and cities in the world, all contain the RK- cluster: See Hamburg, Nuremberg, Salzburg and many others which derive from the Greek pyrgos meaning a small enclosed tower that would be used as a place to send signals with fire. Gradually, it came to mean a town or a city enclosed by walls and protected by towers.
There are more towns, ports and place names in Greece, and elsewhere named with similar sounding names like Arkas. We find Orkos in Naxos, Arkasa in Karpathos, Arkasas near Sparta and elsewhere all referring to a hidden, enclosed place.
We hope to be able to offer an etymological account of some more Arcadian toponyms like Gortys, Sindgi, Thelpousa, and others in a future article.
Note. Shortly a work of mine titled “Beyond roots: 33 Magical Keys to Etymology” will be published at Amazon.
Yianni Lambrinakos served as State School Advisor for Messenia and Laconia in Greece. In addition, he has taught Spanish at the Open University of Greece and English at the University of the Peloponnese. lambrinakos@yahoo.com Phone: 697 403 6734